Bilim, Fayın İçine Giriyor

San Andreas fay hattını kazan bilim adamları, yerkabuğuna monitörler yerleştirerek depremleri önceden haber alabilecek. Bu, yerkabuğunun altındaki ilk fay araştırması. ABD'nin Kaliforniya eyaletinde yarattığı büyük depremlerle ünlü San Andreas fayına monitörler yerleştirilecek. Hat üzerinde çalışan bilim adamları, çok yakında, yerkabuğunun altındaki sismik aktiviteyi izleyebilecek duruma geleceklerini açıkladı. Bu sayede büyük bir depremin ön göstergesi olacak formların saptanarak depremin önceden haber verilebilmesi sağlanacak. Bu, dünyada yer kabuğunun altında yapılan ilk fay araştırması.

Stanford Jeolojik Araştırma projesi, jeologların aktif bir fay üzerinde onlarca metre kazı yaparak çalışma yaptıkları ilk örnek. Projenin yöneticisi William Ellsworth, Amerika Jeofizik Birliği'nde, "Daha önce hiçbir fay hattının içinde olmamıştık, hedef, fayların temel mekanizmasını anlamak" diye açıklama yaptı.

San Andreas fayını araştıran bilim adamları, fayın içine bir dizi izleme cihazı yerleştirmeyi planladıklarını belirtti. Beş yıl süren ve 20 milyon dolara mal olan izleme monitörleri, yerin iki-üç kilometre altına yerleştirilecek. Bu proje için kazı işlemleri 2004 yılında başlamıştı.
İlk izlemenin ocakta başlaması planlanıyor.

Stanford Üniversitesi jeologlarından Mark Zoback, "Yerleştireceğimiz araçlar, fay hattında deprem öncesi ve sonrasında tam olarak ne olduğunu tespit edecek. Bilim adamları, deprem sırasındaki yer dalgalarını ölçmek için uzun süre yer yüzeyinde bulunan izleme cihazlarına bağlı sismografları kullandı. İlk kez izleme cihazları bir fayın derinlerine girecek" dedi.

Güney Kaliforniya Çölü'nden Kuzey Kaliforniya'ya kadar uzanan San Andreas fayı, 1906 tarihli büyük San Francisco depremini tetiklemişti.