Allianoi’de Gizlenen Rapor

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nün (DSİ), Bergama’daki Yortanlı Barajı’nın su tutması durumunda, bölgedeki jeotermal kaynaklara kalıcı zarar verileceği ve baraj gölündeki suyun istenilen düzeye ulaşamayacağına ilişkin raporu 12 yıldır sakladığı ortaya çıktı.

Antik dönemin sağlık merkezi Allianoi’nin, Yortanlı Barajı suları altında kalmasına onay veren İzmir 2 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun son kararına karşın, ortaya çıkan yeni bir belge, korumacı yönde açılan davaların seyrini değiştirecek nitelikte yorumlanıyor. Edinilen bilgiye göre DSİ, 1998 yılının Ağustos ayında MTA’ya, Allianoi’nin bulunduğu alanda yer alan Paşaılıcası kaynağının, Yortanlı Barajı dışına taşınıp taşınmayacağını soruyor. İstem üzerine harekete geçen MTA, konuyla ilgili Ege Bölge Müdürlüğü’nün rapor hazırlamasına karar veriyor.

Başmühendis Dr. Servet Yılmazer’e hazırlatılan raporda, Paşaılıcası’nın, Yortanlı Barajı alanının dışına taşınmasının mümkün olmadığı belirtilerek “Tarihi devirlerden beri yararlanılmakta olan kaplıcanın 44 derece sıcaklığında olan suyu, dere seviyesinden çıkmaktadır. Bu nedenle kaplıca suyu kış döneminde kısmen soğumaktadır” deniliyor.

MTA’dan, DSİ’ye gönderilen yanıt yazısında da “Ilıca kaynağı, dere kotundan çıkmaktadır. Barajın en yüksek su kotu 115 metre olacaktır. Kaplıca kaynakları kış döneminde, derede su artınca soğumaktadır. Hal böyle olunca kaynakların baraj gölü altında kalması durumunda, bu soğuma sürekli olacak ve kaynak suyu tamamen soğuyacaktır” deniliyor.

Kaplıca çevresinde kırık hatların bulunduğuna dikkat çekilen raporda, “Göl altında kalacak kırık hatlar boyunca, göl suyu yeraltına sızacağından, sıcak su haznesini soğutacaktır. Sonuç olarak tarihi kaplıcaların, göl alanı dışına taşınması mümkün görülmemektedir. Göl suları hem kaynağı hem de hazneyi soğutacaktır” görüşüne yer veriliyor.

1999’da DSİ’den başmühendis olarak emekli olan Dr. Servet Yılmazer, son gelişmelerle ilgili gazetemize yaptığı açıklamada, 12 yıl önce hazırlanan rapordaki bilgilerin güncelliğini koruduğunu söyledi. Dr. Yılmazer, konuyla ilgili şunları aktardı: “Jeotermal kaynak, baraj gölü altında kalmadan önce iyice etüt edilmelidir. Orada ciddi bir jeotermal alan var. O çalışmanın ardından, yeraltındaki sıcak su alanının nerelere kadar uzandığı tespit edilebilir. Bu çalışmaların gölde su birikmeden yapılması gerekir. Su tutulmaya başlandıktan sonra çok geç olur.”

Yaraş: Çağrılarımıza yanıt alamadık

Allianoi’yi kurtarma kazılarının başkanı Yrd. Doç. Dr. Ahmet Yaraş da çalışmalar devam ederken Bergama Kaymakamlığı’na başvurarak bölgedeki jeotermal sahanın da kurtarılması ve oradaki sıcak su kaynağından yararlanılmasını istediklerini belirtti.

Çağrılarına yanıt alamadıklarını bildiren Yaraş, “Hem bir tarihi yok ediyorlar hem de bölgenin doğal dengesini bozuyorlar. Orası 2006 yılında jeotermal turizm bölgesi ilan edildi. Çok sayıda yatırımcı konuyla ilgili girişimlerde bulundu. Yortanlı Barajı’nda su tutulması halinde, ilan ettikleri jeotermal turizm bölgesi özelliği de yok olmuş olacak” dedi. Bu arada son kurul kararıyla ilgili yeni bir dava süreci başlatılacak.