|
Sanayi üretimi haziranda yüzde 10,2 büyüdü. Yılın ilk beş ayına göre sanayi
üretiminin hız kaybetmesinin nedeni, ihracattaki sıkıntılar. Değerli TL ve
Avrupa'daki kemer sıkma politikaları, ihracatla birlikte sanayi üretimini de
etkiledi. Yılın ilk beş ayında yüzde 20'nin üzerinde artış gösteren ihracat,
haziranda sadece yüzde 13,2 büyüdü. Temmuzda ise yüzde 5,9 ile yılın ilk tek
haneli artışı yaşandı. İhracatçı sektörler otomotiv, tekstil, kimyasal ve
elektrik-elektronikte büyüme yavaşladı. Mevsim ve takvim etkisinden
arındırıldığında ise haziranda sanayi üretimi mayısa göre yüzde 2,1 azaldı. Bu,
18 ayın en büyük düşüşü. Ekonomistler, yavaşlamanın ilk sinyalinin haziranda
alındığını belirtti. İkinci çeyrekte yüzde 14,2 yükselen sanayi üretimiyle
büyümenin de yüzde 8-10 arasında gerçekleşmesi bekleniyor.
Türkiye İstatistik Kurumu dün (9 Ağustos), sanayi üretimi
haziran ayı verilerini açıkladı. Buna göre sanayi üretimi haziranda, geçen yıla
göre yüzde 10,2 büyüdü ve sanayi üretim endeksi 120.6'ya çıktı. Ancak sanayi
üretim endeksi halen kriz öncesinden yüzde 6 daha düşük seviyede. Takvim
etkisinden arındırıldığında, geçen yıla göre sanayideki büyüme yüzde 10,4 olarak
belirlendi. Takvim etkisinden arındırılmış endeks ise 118.4 seviyesinde.
Üretim haziranda, mayısa göre yüzde 2,2 arttı. Ancak mevsim ve takvim
etkisinden arındırıldığında, haziranda sanayi üretimi mayısa göre yüzde 2,1
küçüldü. Bu düşüş Ocak 2009'dan beri görünen en kötü veri. Sanayi üretimi yılın
ilk çeyreğindeki baz etkisinin gücünü yitirmeye başlamasıyla da ilgili. Geçen
yıl martta uygulamaya konulan ve haziranda uzatılan vergi indirimleriyle sanayi
üretiminde toparlanma sinyalleri alınmaya başlanmıştı. Son çeyrekte ise baz
etkisinin tamamıyla ortadan kalkması bekleniyor.
Otomotivde
büyük düşüş
İhracatçı sektörlerdeki kan kaybı haziranla birlikte gözle görünür seviyelere
ulaştı. Avrupa Birliği'ndeki krizle beraber ihracatın lokomotifi otomotivin
ihracatı haziranda yüzde 0,5, temmuzda ise yüzde 6,1 geriledi. İhracatı düşen
otomotivde üretimse haziranda yüzde 26 büyüdü. Yılın ilk çeyreğinde otomotivdeki
üretim artışı yüzde 50 seviyelerinin üzerinde oluyordu. Mayısta sanayi
üretimindeki büyümenin 2.1 puanı otomotivden gelirken, haziranda bu oran 2.1'e
geriledi. Temmuzda ise üretim kaybının artması bekleniyor.
Tekstil sektörü de olumsuz etkilendi. Tekstilde, haziranda üretim artışı
yüzde 13,5'te kaldı. Mayısta sanayi üretimindeki artışın 2.6 puanı yıla iyi
başlayan tekstil sektöründen gelmişti. Ancak haziranda tekstilin katkısı 1.5
puanda kaldı.
Son çift haneli büyüme
Beyaz eşya sektörü ise yılın ilk tek haneli büyümesiyle haziranda karşılaştı.
Beyaz eşyada üretim artışı yüzde 5,2 oldu. Kimyasal sektöründe büyümeyse yüzde
3,8 olarak belirlendi. Bu, Temmuz 2009'dan beri görünen en düşük artış.
İç talebe duyarlı bu sektörün sanayi üretiminin büyümesine katkısı ise önceki
aylara göre azaldı ve 0.4 puanda kaldı. Yine iç talebe duyarlı makine ve
teçhizat sektörünün sanayi üretimindeki artışa katkısı 1.1 puan olarak
hesaplandı. İhracatın ilk beş sektöründen biri olan elektrik ve elektronik
sektöründe ise ihracat kaybı temmuzda belirginleşti. Bu sektörde üretim
haziranda yüzde 39,3 oldu. Ancak temmuzda üretim artış hızı düşebilir.
Ekonomistler haziran verilerinin ardından yılın ikinci yarısında sanayide
artık çift haneli büyüme gözlenmesini beklemiyor. İlk yarıda yüzde 15,6, ikinci
çeyrekte yüzde 14,2 büyüyen sanayi üretimiyle gayri safi yurtiçi hasılanın
ikinci çeyrekte ise yüzde 8-10 arasında artması öngörülüyor. Ancak ekonomistler
yıl sonu için yüzde 6,5 seviyesinde olan GSYH büyüme beklentilerini değiştirmeyi
düşünmüyor.
AK YATIRIM BAŞEKONOMİSTİ HAKAN AKLAR: KRİZ
ÖNCESİNE DÖNÜŞ ZAMAN ALIR
Sanayi üretiminde güç kaybı haziranda
görüldü ve bu, ikinci yarıda devam edecek. İkinci çeyrekte yüzde 9-10 gibi
büyüme görülebilir. Sanayideki hız kaybının arkasında ise ihracat var.
İhracattaki ivme kaybı sanayiyi de etkiliyor. İhracattaki durağanlığın etkisi,
ikinci yarıda da görülecek. Ancak bu rakamlar Merkez Bankası'nın elini daha da
rahatlatıyor. Kriz öncesi seviyelere dönmek zaman alacak ve 2010'da faiz artışı
düşünmeyen Merkez'in raporunu da destekliyor. Artık bizi içeriden ziyade
yurtdışındaki gelişmeler etkileyecek. Ve dışarıdan 2011'in ikinci yarısına kadar
güçlü bir ivme de görülmeyecek.
GSO BAŞKANI NEJAT KOÇER:
İŞSİZLİĞE DE OLUMLU ETKİ OLACAK
Sanayi üretimindeki büyüme devam
ediyor. Ekonomideki iyimser hava giderek kendini rakamlarda da gösteriyor.
Yaşanan olumsuzlukların ardından, yeniden üretim ve istihdamın harekete geçmiş
olması, önümüzdeki aylar ve daha iyi sonuçlar için umutlarımızı artırıyor.
Üretimin artıyor olması istihdam rakamlarının da artmasını sağlayacak ve
işsizlik rakamlarındaki iyileşme de devam edecektir. Biz bu gelişimi kendi
şehrimizin rakamlarında fazlasıyla hissediyoruz. Gerek elektrik tüketiminde,
gerek istihdamda, gerekse ihracat rakamlarındaki artış, üretimin arttığını ve
gelecek aylarda artmaya devam edeceğini gösteriyor.
|
