İliç Faciasında Sorumlu Yok!

Erzincan’ın İliç ilçesinde bulunan Çöpler Altın Madeni’nde geçen sene 13 Şubat'ta yaşanan büyük liç kayması, ülkenin yakın tarihindeki en büyük çevre ve iş cinayetlerinden biri olarak kayıtlara geçti. Yaklaşık 10 milyon metreküp siyanürlü toprak yığını liç alanından kayarak çevre felaketine yol açtı. 9 işçinin toprak altında kaldığı olayın ardından Meclis Araştırma Komisyonu raporu 1 sene sonra bu ay tamamlanabildi. Ancak muhalefet partilerin şerhlerinde komisyon sürecinin şeffaf yürütülmediğine ve raporun eksikliklerine dikkat çekildi.

BirGün’den Gökay Başcan’ın haberine göre; Komisyon, araştırma süresince onlarca kurum ve uzmanla görüşmesine rağmen iki kere madenin kapasite artışına onay vererek felakete davetiye çıkaran Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’la görüşmemesi de dikkat çekti.

Raporda, maden kanunu ve ÇEV mevzuatının çevreyi ve halk sağlığını korumakta yetersiz kaldığı ifade edildi. Şirketlerin kapasite artışlarını parça parça sundukları ve bu sayede geniş çaplı etkilerin gizlendiği belirtildi. Ayrıca, ÇED süreçlerinin yatırımcı lehine işletildiği vurgulandı. Liç yığınının stabilitesine ilişkin gerekli jeoteknik analizlerin yapılmadığı, zemin ve yük kapasitesi gibi kritik verilerin göz ardı edildiği aktarıldı. Yığın liç alanının kapasite sınırlarının aşılmasına rağmen, bu durumun görmezden gelindiği raporda yer aldı. Kayan toprağın siyanür ve kimyasallar içermesi ise çevreye verdiği zararın boyutunu gözler önüne serdi.

Kurumsal ihmalkârlık
Bakanlıkların ve valiliğin denetim görevlerini yerine getirmede başarısız kaldığı, İş Sağlığı ve Güvenliği önlemlerinin kâğıt üzerinde kaldığı ifade edildi. Önceki yıllarda yaşanan siyanür sızıntısı gibi olaylara rağmen şirketin faaliyetlerine devam etmesine izin verilmesi ise dikkat çekici bir kurumsal ihmalkârlık örneği olarak kayda geçti. Uzmanların başta deprem fayı olmak üzere bölgedeki kaymaya dikkat çektikleri uyarıların görmezden geldiği ifade edildi.

Süreç şeffaf yürütülmedi
Raporda, yaşanan felakete ilişkin birçok tespit yer alsa da muhalefet partileri, sürecin şeffaf yürütülmediğine ve rapordaki eksikliklere dikkat çekti. Partilerin raporda ifade ettiği şerhlerde, bağımsız uzmanlar ile çevre örgütlerinin görüşlerinin dikkate alınmadığı yer aldı. Teknik detaylara fazlaca yer verilirken, siyasi ve kurumsal sorumlulukların üstü örtüldü. Murat Kurum’un komisyona çağrılmaması, muhalefet tarafından özellikle eleştirildi. Hiçbir kamu yetkilisinin ya da şirket yöneticisinin sorumlu gösterilmemesi, raporu ‘vicdanları rahatlatmaktan uzak’ kıldı.

Haberin tamamına linkten ulaşılabilir.