Kamu İhalelerinde "AB'ye Uyum" Değişikliğine AB Karşı Çıktı

Avrupa Birliği Genel Sekreterliği (ABGS), AB mevzuatına uyum için yapıldığı belirtilen Kamu İhale Yasası'ndaki değişiklik düzenlemesine karşı çıktı. ABGS, Kamu İhale Yasası'nın geçtiğimiz hafta içinde TBMM'de gerçekleştirilen komisyon görüşmelerinde tasarının tartışmalı maddelerinin AB mevzuatına aykırı olduğunu belirtti. ABGS, yapılmak istenen değişikliklerin AB tarafından da izlendiğini ve bazı konulardaki itirazların kendilerine iletildiğini bildirdi. Tasarıyla getirilen ve eleştirilere konu olan "iptal edilen ihalelerin Kamu İhale Kurumu tarafından inceleme yetkisinin kaldırılmasına" ABGS'nin yanısıra Kamu İhale Kurumu da karşı çıktı. Buna rağmen söz konusu "yetki tırpanı" düzenlemesi komisyonda aynen korunarak kabul edildi.

AB hukukuna aykırı

Kamu İhale Yasası'nın değiştirilmesiyle ilgili düzenlemenin Avrupa Birliği mevzuatına uyum için yapıldığı belirtilmişti. Ancak hızla TBMM'ye sevk edilen düzenlemenin komisyon görüşmeleri, sanılanın aksine AB ile ilişkiler üzerine çalışan bürokrasi kanadının tasarıyla ilgili itirazları bulunduğunu ortaya koydu. TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu'nda geçtiğimiz hafta gerçekleştirilen tasarı görüşmelerine AB Genel Sekreterliği de katıldı. Sekreterlik, düzenlemenin AB mevzuatına aykırı olacağını kaydetti ve bu durumun kendilerine AB yetkililerince iletildiğini ifade ederek birçok düzenlemeye karşı çıktı.

AB Genel Sekreterliği'nin temel itiraz noktasını ise iptal edilen ihalelerin incelenmesiyle ilgili olan bölüm oluşturdu. Genel Sekreterlik, iptal edilen ihalelerin incelenmemesinin Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın aldığı kararlara aykırı olduğunu belirterek düzenlemenin kaldırılmasını istedi. Kamu İhale Kurumu Başkanı Hasan Gül de, düzenlemenin bir kez daha düşünülmesini istedi. Gül, söz konusu ihalelerle ilgili olarak direk Kamu İhale Kurumu'na başvurulması ve söz konusu incelemelerde sürenin 10 günle sınırlı tutulması önerisinde de bulundu. Ancak komisyon itirazlara karşın düzenlemeyi olduğu gibi geçirme yolunu seçti.

Süre 20 güne indi

AB Genel Sekreterliği, Kamu İhale Kurumu'nun sadece itiraz başvurularındaki iddialarla ilgili olarak inceleme yapmasının ve iddiaları kendi yetkisiyle inceleme hakkının kaldırılmasının da, denetimin sınırlandırılması anlamına geleceğini belirterek; itiraz hakkını kullandı. Ancak bu konuda da geri bir adım atılmadı.

Komisyonda yapılan değişiklikle Kamu İhale Kurumu'nun inceleme süresi bir kez daha daraltıldı. Tasarıda Kamu İhale Kurumu'nun inceleme süresinin 45 günden 30 güne çekilmesi öngörülmüştü. Ancak komisyonda yapılan değişiklikle bu süre 20 güne çekildi. Ayrıca, TÜBİTAK'ın ar-ge çalışmalarının da Kamu İhale Yasası'ndan muaf olması öngörüldü. Böylece Kamu İhale Yasası'ndaki değişikliklere bir yenisi daha eklenmiş oldu.

AB nelere, neden itiraz etti?

* Kamu İhale Yasası çıkarıldığı 2002 yılından bu yana 15. kez değiştirilmeye çalışılıyor.
* İptal edilen bir ihalenin KİK tarafından incelenmesi yetkisinin kaldırılması AB mevzuatına aykırı.
* KİK düzenlemeye komisyonda itiraz etti, ancak yine kabul görmedi.
* ABGS; KİK'in kendi yetkisiyle ihalelerde inceleme hakkının kaldırılmasına da itiraz etti.

KİK, iptal edilen ihaleyi yasalara uygun bulabiliyor

* Mevcut uygulamada; ilgili idare tarafından iptal kararı verilmiş bir ihalede kazanan şirket, KİK'e başvurup iptal kararının geçersiz olduğu kararını çıkartabiliyor. Bu durumda "...İdaresi tarafından iptal edilmiş bir ihalenin, KİK tarafından iptal edilmediği" gibi bir sonuç yaşanabiliyor. Yani ilgili idarenin iptal ettiği bir ihaleyi KİK yasalara ve kurallara uygun bulabiliyor.

* İlgili idare, ihalesini iptal ettikten hemen sonra yeni ihale açıp başka bir şirkete vermişse; aynı işi, iki ayrı şirket kazanmış oluyor. İdarelerin kendi istediği şirket kazanamadığı için, sık sık ihale iptal ettiği kulislerde konuşuluyor. Bu durum ihale yönteminin suistimal edilmesi olarak değerlendiriliyor.

* Yeni düzenleme ile idare tarafından iptal edilmiş bir ihale için KİK'e gitmenin yolu kapatılıyor. KİK Başkanı Gül, daha yüksek fiyat olmasa bile ihaleyi istenilen şirkete verme durumunun söz konusu olabileceğini ifade ederek "Suistimaller olması mümkün. Bu tür ihalelere bakılması mı uygun, bakılmaması mı? Bu tartışılmalı" demişti.