|
Senoz Vadisi’nde inşa edilen Uzundere 2 regülatörüne 25 Mart’ta baskın
yapıldı. Jandarma iş makinesi ve işçilerin çalışmasını tutanak altına aldı.
(Fotoğraf: Muhammet KAÇAR / DHA)
Rize’nin Çayeli
ilçesindeki Senoz Vadisi üzerinde, ‘ÇED gerekli
değildir’ raporuyla inşa edilmeye başlanan Uzundere 1
ve Uzundere 2 regülatörleri, yargı kararlarına rağmen
durdurulamıyor. Rize İdare Mahkemesi’nin
‘Durdurun’ dediği HES inşaatı, Rize Çevre ve Orman
Müdürlüğü’nün yargının etrafından dolanan kararlarıyla devam etmişti.
Müdürlük, bu alan için yeni bir ‘ÇED gerekli değildir’
raporu vermişti. Mahkeme, bunu da durdurdu. Fakat sonuç değişmedi:
25 Mart’ta Senoz Vadisi’ne giden jandarma, faaliyetin
sürdüğünü tutanak altına aldı.
Senoz Vadisi üzerindeki
ve üç hidroelektrik santralıı (HES) kapsayan Uzundere 2
Regülatörü Çevre ve Orman Bakanlığı’nın 13 Temmuz 2006’da verdiği
“Çevre Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu gerekli değildir” oluru üzerine Atabey
Enerji Üretim Sanayi ile Koçoğlu firmaları tarafından kuruldu. İnşaatın doğal
yapıda yarattığı tahribatlar üzerine Senoz Yöresi Derneği
Avukatı Münir Yazıcı, yürütmenin durdurulması için
Rize İdare Mahkemesi’ne başvurdu. Mahkeme, 26 Şubat 2009’da
yürütmeyi durdurdu.
Bu arada Çevre ve Orman Bakanlığı ÇED
ve Planlama Genel Müdürlüğü, yürütmenin durdurulması ve iptal
kararlarına karşılık, bu kararların gereğinin yerine getirilmesinden önce çevre
emniyetinin alınması, can ve mal güvenliğinin sağlanması ve çevre sorunlarına
yol açacak durumların ortadan kaldırılmasına yönelik olarak firmalara makul
süreler verilmesine ilişkin 13 Şubat 2009’da genelge çıkarmıştı. Firma,
genelgeden yararlanmak için valiliğe başvurdu. Valilik, “Can ve mal kaybı
açısından alınması zorunlu tedbirlerin alınması ve bunlar dışında faaliyette
bulunulmaması” yönünde olur verdi. Böylece inşaat sürdü.
Fakat bu arada
firma, 20 Mayıs 2009’da da aynı bölge için yeni projeyle
başvurmuştu. Rize Çevre ve Orman Müdürlüğü, 30 Temmuz 2009’da
“ÇED gerekli değildir” onayı verdi. Böylece
‘yargı’ kararının çevresinden dolanıldı.
Uzundere 1’de de aynı
süreç
Rize İdare Mahkemesi, ‘yürütmeyi
durdurma’ kararını 19 Kasım’da iptale dönüştürse de
faaliyet devam etti. Dolayısıyla ikinci “ÇED gerekli değildir” raporuna da dava
açıldı. İdari Mahkemesi, 23 Şubat 2010’da bunu da durdurdu.
Karar, 12 Mart’ta tebliğ edildi. Jandarma 25 Mart’ta inceleme
için gittiğinde, bir iş makinesi ve dört işçi çalışıyordu. Tutanak
tutuldu.
Aslında aynı süreç, Uzundere I’de de yaşandı. Bu HES, Karadeniz
Elektrik Üretim Sanayi tarafından 3 Şubat 2006’da “ÇED gerekli
değildir” raporuyla yapılmaya başlanmıştı. Rize İdare Mahkemesi yürütmeyi
durdursa da şirket kapasite arttırımına gidip yeni projeyla başvurarak, kararı
pasifize etmişti. Rize Çevre ve Orman İl Müdürlüğü de 27 Ocak
2009’da yeniden “ÇED gerekli değildir” raporu vermişti. O yüzden,
yürütme durmamıştı.
Firma, Uzundere 2’de olduğu gibi, genelge
doğrultusunda başvuruda bulunmuş, 12 Mart’ta izin almıştı.
Ancak 15 Mayıs’ta yapılan incelemede, operasyonun ‘acil işleri’
değil inşaatı bitirmeye yönelik olduğu saptanmıştı. Ve 15 Mayıs’ta izin iptal
edilmişti.
Firma ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü’ne aynı proje
için yeni başvuru yaparken süreç devam ediyor.
‘Derelerin
Kardeşliği Platformu’ Dönem sözcüsü Ömer Şan, biyolojik zenginliğiyle
uluslararası öneme sahip vadideki projeler için ‘ÇED gerekli değildir’
kararı verilerek bölgede doğa katliamının önünü açtığını
savundu.
Akarsulardaki su işletme hakkının devriyle birçok şirket lisans
almış ve “ÇED gerekli değildir” raporuyla faaliyete başlamıştı. Ancak HES’lerin
doğada yarattığı tahribatın yargıya taşınması sonrası bu kararlar iptal
edilmişti.
|
