|
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı ve iş çevreleri
ve yatırımcıların uzun süredir beklediği Yeni Teşvik
Sistemi'nin ayrıntıları belli oldu. Başbakan Erdoğan'ın Yeni Teşvik
Sistemine ilişkin sunuma göre, Yeni Teşvik Sistemi'nin hedefleri, 6 başlık
altında toplandı. Bunlar, cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı
yüksek olan ara malı ve ürünlerin üretiminin artırılması, en az gelişmiş
bölgelere sağlanan yatırım desteklerinin artırılması, bölgesel gelişmişlik
farklılıklarının giderilmesi, destek unsurlarının etkinliğinin artırılması,
kümelenme faaliyetlerinin desteklenmesi ve teknolojik dönüşümü sağlayacak yüksek
ve orta-yüksek teknoloji içeren yatırımların desteklenmesi olarak sıralandı.
En kapsamlı destek, stratejik
yatırımlara
Dört ana ayağı olan
sistem; genel teşvik uygulamaları, bölgesel teşvik uygulamaları, büyük ölçekli
yatırımların teşviki ve stratejik yatırımların teşvikinden oluşacak. Genel
teşvik uygulamalarında KDV istisnası ve Gümrük Vergisi muafiyeti yer alırken,
bölgesel teşvik uygulamalarında bunlara ek olarak vergi indirimi, sigorta primi
işveren hissesi desteği, yatırım yeri tahsisi ve faiz desteği olacak. Büyük
ölçekli yatırımların teşvikinde ise KDV istisnası, Gümrük Vergisi muafiyeti,
vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği ve yatırım yeri tahsisi
destekleri uygulanacak.
Stratejik
yatırımlara verilecek teşvikler
Teşvik
uygulamasında en kapsamlı destek ise stratejik yatırımlara verilecek. Stratejik
yatırımlar, KDV istisnası, Gümrük Vergisi muafiyeti, vergi indirimi, sigorta
primi işveren hissesi desteği ve yatırım yeri tahsisi desteklerinin yanı sıra,
faiz desteği ve KDV iadesi gibi teşviklerden de yararlanacak. Stratejik
yatırımlar, Yeni Teşvik Sitemi ile 6 bölgeye ayrılan Türkiye'de, bölge ayrımı
yapılmaksızın bazı teşviklerden yararlanabilecek. Bu teşvikler, Gümrük Vergisi
muafiyeti, KDV istisnası, sigorta primi işveren hissesi desteği, vergi indirimi,
faiz desteği, yatırım yeri tahsisi, bina inşaat harcamalarına KDV iadesi ve
sadece 6. bölgedeki yatırımlar için 10 yıl süreyle uygulanmak üzere Gelir
Vergisi stopajı desteğinden oluşuyor.
Bazı yatırımlar, 5. bölgeye sağlanan desteklerden
yararlanacak
Yeni Teşvik Sistemi ile
bazı yatırım konularına, 5. bölgede olmasalar dahi bu bölgeye sağlanan
desteklerden yararlanma olanağı sunuldu.
Bu yatırım konuları, şöyle belirlendi:
''Otomotiv, uzay veya savunma sanayine yönelik test merkezleri, rüzgar
tüneli, tasarım gibi yatırımlar, belirli büyüklükte ve özellikte belirli ilaç ve
savunma sanayi yatırımları, özel sektör tarafından gerçekleştirilecek ilk, orta
ve lise eğitim yatırımları, denizyolu ve demiryolu ile yük ve yolcu
taşımacılığına yönelik yatırımlar, madencilik yatırımları, Bakanlar Kurulu
Kararı ile belirlenen Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde yapılacak
turizm yatırımları.''
Yeni sisteme göre, OSB'lerde yapılacak yatırımlar, aynı sektörde faaliyet
gösteren firmaların birlikte gerçekleştireceği ve faaliyet gösterilen yatırım
konusuna dikey veya yatay entegrasyon sağlayacak yatırımlar ve TÜBİTAK
tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünün üretimine
yönelik yatırımlar, yatırımın bulunduğu bölgenin bir alt bölgesine sağlanan
destek unsurları ile desteklenecek.
Hangi iller kaçıncı bölgede yer
alıyor
Yeni Teşvik Sistemi'nin 1.
Bölgesinde Ankara, Antalya, Bursa, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Kocaeli ve Muğla
bulunurken, 2. Bölgede Adana, Aydın, Bolu, Çanakkale, Denizli, Edirne, Isparta,
Kayseri, Kırklareli, Konya, Sakarya, Tekirdağ ve Yalova yer aldı.
Balıkesir, Bilecik, Burdur, Gaziantep, Karabük, Karaman, Manisa, Mersin,
Samsun, Trabzon, Uşak ve Zonguldak 3. Bölgeyi oluşturdu. 4. Bölgede
Afyonkarahisar, Amasya, Artvin, Bartın, Çorum, Düzce, Elazığ, Erzincan, Hatay,
Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kütahya, Malatya, Nevşehir, Rize ve Sivas yer
aldı. 5. Bölgeyi Adıyaman, Aksaray, Bayburt, Çankırı, Erzurum, Giresun,
Gümüşhane, Kahramanmaraş, Kilis, Niğde, Ordu, Osmaniye, Sinop, Tokat, Tunceli ve
Yozgat, 6. Bölgeyi ise Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır,
Hakkari, Iğdır, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak ve Van oluşturdu.
6. Bölge farkı
6. Bölgede yer alan illerde asgari
sabit yatırım tutarının üzerinde gerçekleştirilecek yatırımlar, sektör ayrımı
yapılmaksızın bölgesel desteklerden yararlandırılacak. Bu çerçevede söz konusu
bölgede yatırım yapacak yatırımcıların, tüm destek unsurlarından azami miktarda
yararlanmaları temin edilecek.
Bölgede yapılacak yatırımlar ile sağlanan
istihdam kapsamında, ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari
ücrete tekabül eden tutarı 10 yıl, yatırımların organize sanayi bölgelerinde
yapılması halinde ise 12 yıl süreyle devlet tarafından karşılanacak. Sadece bu
bölgede uygulanmak üzere, işçilerin asgari ücreti üzerinden hesaplanan gelir
vergisi stopajı, 10 yıl süreyle terkin edilecek.
Sigorta primi işveren hissesi desteği
Yeni sistemde bölgelere sağlanacak
sigorta primi işveren hissesi desteği ise 2-10 yıl arasında değişecek. Buna
göre, 31 Aralık 2013 tarihine kadar başlanılan yatırımlarda sigorta primi
işveren hissesi desteği 1. Bölge için 2 yıl, 2. Bölge için 3 yıl, 3. Bölge için
5 yıl, 4. Bölge için 6 yıl, 5. Bölge için 7 yıl ve 6. Bölge için 10 yıl olacak.
1 Ocak 2014 tarihinden sonra başlanılan yatırımlarda ise 3. Bölge için 3 yıl, 4.
Bölge için 5 yıl, 5. Bölge için 6 yıl ve 6. Bölge için 7 yıl süreyle sigorta
primi işveren hissesi desteği sağlanacak.
Vergi indirimi
Bölgesel
teşvik uygulamaları ve büyük ölçekli yatırımların teşviki ana başlıkları altında
sağlanacak vergi indirimi desteği bölgelere göre farklılık gösterecek. Yeni
sistemde bölgelere yapılacak yatırımlara uygulanacak vergi indirim oranları da
yüzde 10'dan başlayıp yüzde 60'a kadar çıkacak. Vergi indirimi desteği,
münhasıran teşvik belgesine konu yatırımdan elde edilecek kazançlara
uygulanmakla birlikte, 2, 3, 4, 5 ve 6. bölgelerde yatırım yapan firmalar için,
yatırıma katkı oranının belirli yüzdesine ulaşıncaya kadar yatırım döneminde tüm
faaliyetlerinden elde ettiği kazançlara da uygulanabilecek.
Faiz desteği
Bölgelere yapılacak yatırımlar için verilecek
faiz desteği oranı TL cinsi kredilerde 3-7 puan arasında, döviz cinsi kredilerde
ise 1 ya da 2 puan olarak uygulanacak. Destek tutarlarının azami tutarları ise
bölgelere göre, 500 bin lira ile 900 bin lira arasında olacak. Yeni sistemde,
tersanelerin gemi inşa yatırımları kapsamında istihdam edilen işçiler için
ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden
kısmı, devlet tarafından karşılanacak.
|
