20
|
TÜRK YAPI SEKTÖRÜ RAPORU 2014
GENEL DEĞERLENDİRME
Büyüme Performansında Yavaşlama
Türkiye ekonomisinde büyüme performansı yavaşlamış olup
2014 yılında % 3,0 seviyesine gerilemiştir. Böylece orta vadede
öngörülen % 4-5 aralığındaki büyümenin altına düşülmüştür. Si-
yasi gelişmeler, seçimler, jeopolitik gelişmeler, küresel mali piya-
salardaki dalgalanmalar ve bunların etkisi ile zayıflayan reel kesim
beklentileri ve tüketici güveni büyüme performansının yavaşlama-
sına yol açan daha çok ekonomi dışı gelişmeler olmuştur.
Dört Temel Göstergede Gelişmeler
2014 yılında dört temel ekonomik gösterge içinden cari açık-
taki gerileme önemli bir iyileşme olarak öne çıkmıştır. Böylece
Türkiye’nin dış şoklara karşı dayanıklılığı artmaktadır. Cari açıkta-
ki iyileşme ihracat artışı ve ithalattaki gerileme ile sağlanmıştır.
İşsizlik ve enflasyon göstergelerinde ise yukarı yönlü bir eğilim
yaşanmaktadır. Ekonomideki yavaşlama işsizlik oranını yükselt-
mektedir. Enflasyon ise yıl genelinde katılaşmış ve yüksek ger-
çekleşmiştir. Aralık ayındaki aşağı yönlü disiplin 2014 yılında da
korunmuştur. Kamu mali disiplini de seçimlere rağmen önemli öl-
çüde korunmuştur.
Sabit Sermaye Yatırımlarının Payı % 20
Sabit sermaye yatırımları, içinde inşaat harcamalarının da bu-
lunduğu kamu ve özel sektör yatırımlarını kapsamaktadır. 2008
yılında % 24,3 olan sabit sermaye yatırımlarının milli gelire ora-
nı 2009 krizi ile % 20’ye gerilemiştir. 2010 ve 2011 yıllarında ise
toparlanma ile birlikte oranlar önce % 23,9’a ve sonra % 26,0’ya
kadar yükselmiştir. İzleyen üç yılda ise sabit sermaye yatırımları
önemli ölçüde durağanlaşmıştır. 2012 ve 2013 yıllarında % 20,3
olan sabit sermaye yatırımlarının milli gelire oranı 2014 yılında
ise % 20,0 olarak gerçekleşmektedir. Sabit sermaye yatırımla-
rındaki gerileme, büyüme dinamikleri için sıkıntı yaratmaktadır.
2014 2015 2016 2017
Büyüme ve İstihdam
GSYH (Milyar TL) (cari fiyatlarla)
1.764 1.945 2.150 2.370
GSYH (Milyar USD) (cari fiyatlarla)
810 850 907
971
Kişi Başına Milli Gelir (GSYH, USD)
10.537 10.936 11.541 12.229
GSYH Büyümesi (%) (sabit fiyatlarla)
3,3 4,0 5,0 5,0
Toplam Tüketim (%) (sabit fiyatlarla)
1,9 3,8
4 3,9
Kamu
4,5
2,2
3,8 3,3
Özel
1,6 4,0 4,0 4,0
Toplam Sabit Sermaye Yatırımı
(%) (sabit fiyatlarla)
-1,8 4,2
8,9 9,3
Kamu -0,9 -2,1
7,2 3,3
Özel
-2,1
6,1
9,3 10,9
Toplam Nihai Yurtiçi Talep (%) (sabit
fiyatlarla)
1,0 3,9
5,1
5,3
Toplam Yurtiçi Talep (%) (sabit fiyatlarla)
1,3
4
5,2
5
Nüfus (yıl ortası) (Milyon kişi)
76.903 77.738 78.559 79.366
İşgücüne Katılma Oranı (%)
50,1
50,2 50,3 50,5
İstihdam Düzeyi (Milyon Kişi)
25.824 26.340 27.002 27.559
İstihdam Oranı (%)
45,3 45,4 45,7 45,9
İşsizlik Oranı (%)
9,6 9,5
9,2
9,1
Dış Ticaret
İhracat (FOB) (Milyar USD)
160,5
173 187,4 203,4
İthalat (CIF) (Milyar USD)
244 258,0 276,8 297,5
Dış Ticaret Dengesi (Milyar USD)
-83,5 -85,0 -89,4 -94,1
İhracat / İthalat (%)
65,8 67,1
67,7 68,4
Dış Ticaret Hacmi / GSYH (%)
49,9 50,7
51,2 51,6
Turizm Gelirleri (Milyar USD)
29,5 31,5 33,5 35,5
Cari İşlemler Dengesi (Milyar USD)
-46 -46 -49,2 -50,7
Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%)
-5,7
-5,4 -5,4 -5,2
Ham Petrol Fiyatı Brent (USD/Varil) *
105,4 101,9 100,4 98,8
Enerji İthalatı (27. fasıl) (Milyar USD)
56,2 57,3 60,1
63,9
Enflasyon
GSYH Deflatörü
9,1
6,0 5,3 5,0
TÜFE Yıl Sonu (% değişim)
9,4 6,3
5,0 5,0
Kaynak: T.C. Kalkınma Bakanlığı Orta Vadeli Program 2013-2016
*İthal edilen ham petrolün ortalama maliyetini yansıtmakta olup Kalkınma Bakanlığı tarafından tahmin
edilmiştir.
TEMEL EKONOMİK BÜYÜKLÜKLER (2014-2017)
