176
|
TÜRK YAPI SEKTÖRÜ RAPORU 2014
Yapıların modüler elemanlara ayrılarak beton ve demirle yük-
sek kalite standartlarında üretilmesi ve bunların yapım yerine ta-
şınarak monte edilmesi olarak adlandırılan prefabrikasyon siste-
mi Türkiye’de gelişme sürecinin ilk aşamasında bulunmaktadır.
Sanayileşmiş üretimin kalite, hız, verimlilik, ekonomiklik ve sürek-
lilik gibi bütün olumlu özelliklerini içeren prefabrikasyon teknolo-
jisi, yapım teknikleri içinde bugün gelinen en ileri aşamadır. Ülke-
mizde, betonarme yapılarda prefabrikasyon teknolojisinin yaygın
olarak kullanılması 1960’lı yıllarda başlamıştır. Beton prefabrikas-
yon sanayinin bugün ulaştığı düzeyde ise her türlü az ve çok katlı
yapılar (konut, ticaret, genel hizmet, eğitim, turizm, spor yapıları
vb.) ulaşım yapı elemanları (boru, menfez, elektrik ve telefon di-
rekleri, trafo binaları vb.) ve çevre düzeni elemanları yapabilmek-
te ve üretilebilmektedir. Ülkemizde prefabrikasyon üretiminde
ileri teknolojiler kullanılmakla birlikte tüketim tarafında henüz
prefabrikasyon teknolojileri yeterince tanınmamaktadır.
Ülkemizde prefabrikasyonu tanıtmak ve yaygınlaştırmak, tek-
nolojik altyapısını oluşturmak amacıyla sektörün kurumsal tem-
silcisi olarak 1984 yılında Türkiye Prefabrik Birliği kurulmuştur.
Beton prefabrikasyon firmalarının 27’si TPB üyesi olmak üze-
re toplam 137 firma faaliyet göstermektedir. TPB üyelerine ait
olan üretim kapasitesi toplam 2 Milyon m
3
'tür. Üyeler tarafın-
dan yaratılan istihdam 4.546 kişi, işletilen tesis sayısı 36’dır. Tür-
kiye’de prefabrik sistemlerin kullanımı sanayi yapılarında artar-
ken, konutlarda henüz sınırlı ölçülerde tercih edilmektedir. AB’de
%25 oranında kullanılan prefabrik sistemlerin inşaat sektörü için-
deki payı henüz %8’dir. Sektörün bu anlamda önemli bir genişle-
me potansiyeli bulunmaktadır. Yetersiz iç talep ve denetimsizlik
sektörün önündeki en büyük engellerdir. Türkiye Prefabrik Birli-
ği 1994 yılında Uluslararası Prefabrike Beton Üreticileri Bürosu
üyeliğine kabul edilmiştir. Türkiye Prefabrik Birliği 1998 yılından
itibaren üyelerinin üretim kalitesini her yıl periyodik olarak de-
netlemeye başlamıştır.
2009 yılından itibaren TSE – TPB ortak olarak 'TSE K 118 -
Ön Dökümlü Betonarme Yapı Elemanları – Kalite Yönetim Sis-
temleri' yıllık denetimleri yapılmaktadır.
Küresel kriz nedeniyle prefabrik sektörü 2009 yılında cid-
di bir üretim kaybı yaşadıktan sonra giderek üretimini artırmış
ve 2013 yılında rekor kırmıştır. Üyeler 2013 yılında ürün bazında
1.026.944 m
3
üstyapı, 583.584 m
3
altyapı, 391.156 m
3
çevre ele-
manı ve 21.300 m
3
santrifüj beton direk imalatı olmak üzere top-
lam 2.022.984 m
3
üretim gerçekleştirmiştir.
SEKTÖR PROFILI
PREFABRIKASYON
Firma Sayısı
137
İstihdam*
4.546
Üretim
2.022.984 m
3
İhracat
235.2 Milyon USD
İthalat
24.4 Milyon USD
*Türkiye Prefabrik Birliği Üye Şirket Çalışan Sayısı
PREFABRİK BETON SANAYİ ÜRETİMİ
Kaynak: Türkiye Prefabrik Birliği
YILLAR
ÜRETİM (M
3
)
2004
1.143.638
2005
1.440.141
2006
1.558.169
2007
1.752.003
2008
1.492.826
2009
939.752
2010
1.303.607
2011
1.596.857
2012
1.595.676
2013
2.022.984
YILLAR
İHRACAT DEĞIŞIM (%)
İTHALAT DEĞIŞIM (%)
2008
9.462.252
17,32
7.918.139
17,06
2009
6.547.989
-30,80 5.570.708
-29,65
2010
7.328.941
11,93
6.154.653
10,48
2011
8.697.680
18,68
7.473.017
21,42
2012
9.108.700
4,73
8.412.535
12,57
2013
10.236.149
12,38 8.684.822
3,24
DÜNYA PREFABRİK YAPI İHRACATI VE İTHALATI
(2008-2013) (BIN USD)
Kaynak: International Trade Center
GTİP 9406 Kodlu Ürün
SIRA ÜLKELER
İHRACAT SIRA ÜLKELER
İTHALAT
1
Çin
1.673 1
Kanada
4.936
2
ABD
1.160 2
Norveç
3.975
3
Singapur
1.021 3
Venezuela
2.278
4
Almanya
528 4 Almanya
1.867
5
Hollanda
502 5
İsviçre
1.379
6
İtalya
331 6 Rusya
1.175
7
Çek Cumhuriyeti
325 7
Avustralya
1.143
8 Türkiye
298
8 Fransa
1.031
9
Estonya
290 9 Birmanya
909
10 İsveç
271 10 ABD
900
11
İspanya
265
65 Türkiye
28
DÜNYA PREFABRİK YAPI DIŞ TİCARETİNDE İLK 10 ÜLKE
(2013) (MILYON USD)
Kaynak: International Trade Center
GTİP 9406 Kodlu Ürün
