64
|
TÜRK YAPI SEKTÖRÜ RAPORU 2014
2014 yılı gelirlerine göre 42 Türk firmasının üstlendiği toplam
proje bedeli ile Türkiye 9. sırada yer almaktadır. Bu listede Türk
müteahhitlik sektörü toplam 544 Milyar USD'lik gelir pastasın-
dan 20,4 Milyar USD'lik (%3,8) bir pay almıştır. 2013 yılı listesin-
de ise bu pay %3,3 seviyesinde olmuştur. Bu toplam gelirden en
büyük payı Fransa, Almanya, İspanya ve İtalya firmalarının başını
çektiği Avrupalı firmalar (%50 - 272 Milyar USD) ile Çin firmaları
(%14 – 79 Milyar USD) almıştır.
Listeye göre gelişmekte olan müteahhitlik pazarlarından Or-
tadoğu’da Koreli firmaların (%25,8), Asya’da Çinli (%17,3) ve Ame-
rikalı firmaların (%15,6) ve Afrika pazarında yine Çinli firmaların
(%48,7) üstünlükleri olduğu görülmektedir. Türk firmaları ise da-
ha çok Ortadoğu coğrafyası (%7,5) ile Avrupa’da (%7,4) etkindir.
Türk Müteahhitlik sektörü 1972 yılından 2014 yılı kasım ayı
sonuna kadar 104 ülkede toplam 297,9 Milyar USD değerinde
7.637 proje üstlenmiştir. Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri yıllar
içinde hem faaliyet alanlarını çeşitlendirmekte hem de daha bü-
yük projeler üstlenmektedir.
2004 yılında toplam üstlenilen proje bedelinde ilk defa 10
Milyar USD sınırını aşan Türk müteahhitlik sektörü dünyada ya-
şanan siyasi ve ekonomik dalgalanmalara rağmen 2006 yılından
beri 20 Milyar USD'nin üzerinde bir performans sergilemektedir.
2013 yılında üstlenilen 32,6 Milyar USD'lik proje bedeli ise ulaşı-
lan en yüksek rakam olmuştur.
2014 yılının ilk on bir ayında ise üstlenilen 209 projenin tuta-
rı 20,38 Milyar USD'de kalmıştır. 2014 yılında yaşanan gelişme-
ler yurtdışı Müteahhitlik hizmetlerini olumsuz etkilemiştir. 2014
yılındaki Rusya-Ukrayna gerginliği, Batı’nın Rusya’ya uygulamaya
başladığı ve karşılıklı hale gelen yaptırımlarla, Ortadoğu’da yaşa-
nan bölgesel sıcak çatışmalar inşaat işlerinde yavaşlamaya yol
açmıştır. Buna ilave olarak petrol fiyatlarındaki gerileme büyük
ölçüde enerji ihracatına dayalı inşaat pazarlarını olumsuz etkile-
meye başlamıştır. Geniş alt ve üstyapı yatırımlarını enerji gelirleri
ile karşılayan ülkeler yatırımlarını ötelemekte ve kısmaktadır. Bu
da yurtdışı inşaat pazarının küçülmesine yol açmaktadır.
Türk müteahhitlik sektörü de pazarlarındaki bu gelişmeler-
den 2014 yılında olumsuz etkilenmiştir. Bununla birlikte sektör
daha büyük ölçekli ve daha katma değerli projeler üstlenmeyi
sürdürmektedir. Nitekim 2000’li yılların başında ortalama alı-
nan proje büyüklüğü yaklaşık 19 Milyon USD iken, 2006 yılın-
da 45 Milyon USD seviyesine yükselmiştir. Yaklaşık 5 yıl süreyle
bu seviyede devam eden ortalama proje büyüklüğü 2013 yılında
önemli bir ivme yakalamış ve 80,3 Milyon USD seviyesine yük-
selmiştir. 2014 yılı kasım ayı sonunda ise bu rakam 97,5 Milyon
USD seviyesinde gerçekleşmiştir.
Ortalama proje büyüklüğünde sağlanan bu artış, müteahhit-
lerimizin havalimanı, metro, endüstriyel tesisler, doğalgaz-petrol
rafinerileri, otoyol ve enerji santralları gibi daha büyük ölçekli ve
katma değeri daha yüksek projeleri üstlenmelerinden kaynaklan-
maktadır.
Türk müteahhitlik sektörü uluslararası alandaki rekabet gücü-
nü de arttırmayı sürdürmektedir. Müteahhitlik hizmetleri sektö-
rünün önde gelen yayınlarından 'Engineering News Record (ENR)
Dergisi'nin, bir yıl içerisinde üstlenilen projelerin toplam bedeli
üzerinden her yıl belirlediği dünyanın en büyük 225 müteahhit-
lik firmasını gösteren listede Türkiye 2003 yılında sadece 8 mü-
teahhitlik firması ile yer alırken, 2013 yılında 38, 2014 yılında ise
42 müteahhitlik firmasına yükselmiştir. Bu firmalardan 4’ü söz
konusu listede ilk 100 firma arasında yer almaktadır. Türkiye lis-
tede son 3 yılda firma sayısı itibariyle Çin’den sonra 2. sırada yer
almaktadır. Bu sıralama, yurtdışında faaliyet gösteren müteahhit-
lik firmalarımızın büyüdüklerini göstermektedir.
DÜNYANIN EN BÜYÜK MÜTEAHHİTLİK FİRMALARI ARASINDA
TÜRK FİRMALARININ YERİ
Kaynak: Engineering News Record
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Firma Sayısı
23
31
33
31
33 38 42
Dünya Sıralaması
3
2
2
2
2
2
2
DÜNYANIN EN BÜYÜK MÜTEAHHİTLİK FİRMALARI ARASINDA
YER ALAN ÜLKELERİN FİRMA SAYILARI VE ÜSTLENDİKLERİ PROJE
TUTARLARI
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı, Engineering News Record
ÜLKESI
FIRMA
SAYISI
ULUSLARARASI PROJELERDEN
ELDE EDILEN MÜTEAHHITLIK GELIRLERI
Milyar USD
Pay (%)
Amerika
31
71,0
13
Kanada
2
1,1
0,2
Avrupa
58
272,0
50
İngiltere
2
6,0
1,1
Almanya
5
46,5
8,6
Fransa
5
50,7
9,3
İtalya
16
28,9
5,3
Hollanda
3
10,0
1,8
İspanya
13
79,9
14,7
Diğer Avrupa
14
50,1
9,2
Avustralya
4
10,6
1,9
Japonya
14
22,2
4,1
Çin
62
79,0
14,5
Güney Kore
13
42,4
7,8
Türkiye
42
20,4
3,8
Brezilya
4
13,0
2,4
Diğer
20
12,1
2,2
