15 Metrelik Tsunami Dalgaları Olabilir!

br />
İstanbul şanslı ama!

Çınarcık çukurluğundaki normal fayların yarattığı deprem de İstanbul için tehlikeli mi?

- Bu deprem bir normal fay depremi olduğu için İstanbul için etkisi daha fazla olur. Yanal atımlı fay (Kuzey Anadolu Fayı), İstanbul’un güneyine ve sahile paralel gidiyor. Yanal atımlı fayların zararları tamamen kendi boylarına münhasırdır, yani etraflarına fazla yayılmaz. İstanbul o bakımdan şanslı, ancak gene de İstanbul çok sallanacak.

Bunu biraz daha açabilir misiniz?

- Yanal atımlı fayın zararı kendi çevresi içerisinde toplanır. Yani yanal atımlı fay denizde kırılacağı için İstanbul şanslı diyoruz. Yanal atımlı fay yakın çevresine zarar veriyor. Yakın çevresi de denizin içinde. Çınarcık çukurluğundaki normal fay kırılırsa, İstanbul’u da içine alarak daha geniş bir alana yayılacak. İstanbul’un şöyle bir talihsizliği var. Eğer batıdaki fay kırılırsa özellikle Fenerbahçe, Kadıköy ve Üsküdar önemli ölçüde etkilenecek. Eğer Adalar’ın arkasındaki fay yani doğudaki fay kırılırsa Avcılar ve Ambarlı çok etkilenecek. Çünkü yanal atımlı fayların uç kısımlarının hizasına düşen yerler daha çok etkileniyor. Eğer tek parça kırılırsa İstanbul’un hem batkısı hem de doğusu yani her kesimi etkilenecek. Tek parçanın yanısıra Çınarcık çukurluğundaki normal faylar da kırılırsa o zaman vay halimize. Biz en kötü senaryoya göre tedbir almak durumundayız. Avcılar’da tedbir alıp Fenerbahçe’yi ihmal edemezsiniz. Bütün her yeri hesaba katmak gerekir.

Siz sürekli en kötü senaryoya göre uyarıyorsunuz. Bu yüzden adınız felaket tellalına çıkmış. Bunun nedeni bu anlattıklarınız mı?

- Halkımızı koruyabilmek için, en kötü ihtimale göre mühendis meslaktaşlarımızdan hesap yapmalarını istemek mecburiyetindeyiz. Evet felaket tellalıyız, çünkü depremin geleceğini haber veriyoruz.

Petrol de çıkabilir

Marmara Denizi’nin tabanındaki gaz çıkışlarının önemi nedir?

- Araştırmalarımızda, 1766 depreminin olduğu fay boyunca gaz kabarcıklarının çıktığını gördük. Birincisi, çökel kütlesi içersinde biriken organik gazlar var. Bunlar metan veya hidrojensülfür olabilir. Bir de organik olmayan gazlar var. Helyum ve karbondioksit gibi. Birikmiş gaza bir çıkış noktası yaratılmış. Bu çıkış noktaları da çatlaklar. Yeni çatlaklar var mı yenileri oluşuyor mu araştırma sürüyor. Yeni çatlaklar oluşuyor demek, birileri bu fayı zorluyor demektir. Ve eğer böyle bir şey tespit edilirse biraz daha telaşlanmamız gerekecek.

Yani bu gaz çıkışlarından depremin önceden kestirimi mümkün mü?

- Evet. Bu gazları inceleyerek bazı soruların yanıtlarını bulabiliriz. Gazların çıktığı bu çatlaklara detaylı olarak bakabilirsek, depremlerin önceden kestirimi konusunda bir şeyler yakalayabiliriz. Bu bir ümit. Biz şimdi bunun peşindeyiz. Çok önemli bir çalışma bu. Dünyadaki deprem çalışmalarının odak noktalarından biri haline geldi. Hatta belki bu araştırma Marmara’daki petrol ve doğal gaz potansiyelini de belirleyebilecek.

Yani petrol ve doğal gaz açısından Marmara Denizi önemli bir kaynak mı?

- Böyle bir olasılık var gibi gözüküyor. Bildiğiniz gibi doğal gaz zaten Marmara Denizi’nde Silivri açıklarında ve daha birçok yerde denizden çıkarılıyor. Belki potansiyel çok daha fazla olabilir. Petrol için de aynı şey geçerli.