Vatandaşın cebinden bu yıl cadde ve sokak aydınlatmaları için 1 milyar lira
çıkacak. 2008 yılında yasal bir düzenleme sonucu belediyelerin ödemesi gereken
aydınlatma bedelleri 2016 yılına kadar Hazine’nin kaynaklarından
karşılanıyor. Hazine bunu bütçesine konacak ödenekten, yani vatandaşın
ödediği vergi gelirlerinden karşılıyor. Ancak her geçen gün sokak
aydınlatmasının Hazine’ye ve devlete yükü de artıyor. Belediyelerin geçmişten
kalan ve 2 milyar TL’yi aşan aydınlatma borçları ise bu yıl sonuna kadar
affedilmiş olacak.
Sokak ve cadde aydınlatmalarının faturasının kimin tarafından kar?ılanacağı
yıllarca tartışma konusu oldu.
Geçen yıl 800 milyon liraydı
Belediyeler gerekli ödemeyi Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş’ye (TEDAŞ)
yapamadığı için formül arayışına girildi. Çünkü 2008 yılına kadar biriken 2
milyar TL’yi aşan orandaki borcun daha da artarak dağıtım özelleştirmelerine
ilginin azalmasından çekinildi. Bu nedenle de dağıtım şirketlerine bir borç
oluşmaması adına bunun Hazine tarafından ödenmesine karar verildi. Vatandaşın
elektrik faturası içinde yüzde 5, sanayi abonesinin faturasında ise yüzde 1
oranında Belediye Tüketim Vergisi (BTV) kalemi bulunuyor. Ancak BTV’den elde
edilen gelir tek başına aydınlatma giderlerini karşılamıyor. Her geçen gün de
aydınlatma giderleri artıyor. Geçen sene 800 milyon TL’ye dayanan aydınlatma
giderlerinin bu sene 1 milyar TL’ye ulaşması bekleniyor.
Belediye borçları affediliyor
Öte yandan, TEDAŞ’a vadesi geldiği halde ödenmemiş olan, belediye ve il özel
idarelerin aydınlatma bedeli borçları, ibadethanelerin aydınlatma bedeli
borçları ve köylerin içme suyuna yönelik elektrik kullanım bedeli borçları faiz
tahakkuk ettirilmemek yoluyla mahsup edilecek. Böylece büyük bir af gündeme
gelmiş olacak. Ancak bundan sonraki süreçte aydınlatma bedellerinin yeniden
belediyelerin üzerine yüklenmesi pek de mümkün gözükmüyor. Çünkü yıl sonuna
kadar dağıtım bölgeleri özelleşecek. Bu nedenle 2016’dan sonra da fatura yine
vatandaşın cebine yansıyacak.
2008’de çıkan mevzuat ne diyor?
Elektrik Piyasası Yasası’nda 2008 yılında yapılan bir değişikle, dağıtım
şirketlerinin, otoyollar hariç olmak üzere cadde ve sokak aydınlatmalarından
sorumlu olması kararlaştırıldı. Bu tür aydınlatmaya ve trafik
sinyalizasyonlarına ait tüketim giderlerinin ise 1 Ocak 2009 ile 31 Aralık 2015
arasındaki dönem için Hazine bütçesine konulacak ödenekten karşılanmasına
karar verildi. Kamuya ait park, bahçe, tarihi ve ören yerleri gibi halka açık
yerler ile reklam ve benzeri amaçlı panoların genel aydınlatmalarına
ilişkin tüketim giderleri, ilgili belediye veya il özel idaresince
karşılanıyor.
|