|
br />
Gediz Havzası’nın bereketi nereden geliyor?
- Gediz Havzası, Turgutlu, Manisa, İzmir, Foça ve Menemen ovalarına kadar göl
halindeymiş. Bu göl milyonlarca yıl varlığını sürdürmüş, 16 milyon yıl önce de
kurumuş. Laterit dediğimiz buranın toprakları, Balkanlar’dan, Sırbistan’dan
başlayıp Arnavutluğu geçen, Yunanistan üzerinden Ege Denizi’nin dibini geçip
İzmir çizmesinden karaya çıkan, Manisa’da devam eden, Ankara üzerinden bir yay
çizip ta Harran Ovası’na kadar giden bir kuşak. Akarsu yatakları bunlar.
Bereketi de buradan geliyor.
Macaristan gibi kızıl tehlike riski
Öngörünüz ne?
- Uşak’ın batısından başlayıp Ege Denizi’ne kadar Gediz Havzası’nda tarım
biter. Burası Sultaniye üzümünün, sarı kuru üzümün dünya başkenti. Dünyanın her
yerine buradan kuru üzüm ihraç ediliyor. Ve bunun yüzde 85’i açıkta kurutuluyor.
Şimdi düşünün, asit taşıyan rüzgar geldi, kurumakta olan üzümün üstüne oturdu.
İhraç etmeye kalkarsanız hangi gümrükten geçer? 15 yılın sonuna gelmeden buradan
büyük göçler başlayacak. İki milyonun üzerinde bir nüfus bundan etkilenecek.
Havuz sistemi kullanılacağı söyleniyor...
- Havuz sistemi diyorlar, halbuki yapacaklarının altısından dördü yüksek
baraj. Ve bunları 45 derece eğimli yamaçlarda yapmaya kalkıyorlar. Havuz
dedikleri Uluslararası Yüksek Barajlar Komisyonu’nun kriterlerine göre aslında
baraj.
Yani?
- Böyle bir eğimde yapılan baraj o sette ne kadar dayanacak? Projede havuz
diye geçen bu yapı aslında baraj, içinde de asitli ve ağır metalli çözelti
bulunacak. E burası da deprem bölgesi. Ve 45 derecelik meyillerde yapacaklar
bunları. Yapacakları barajların dördünün tepe yüksekliği 17 metreyle 23 metre
arası. Ve içlerinde asitli su olacak. Daha yukarıdan sel geldiğinde ya duvarı
yıkacak ya da taşırıp aşağı asitli su indirecek. Arkasından sel vurup çamura
bulanmış bu yığınları önüne kattığı zaman ne yapar? Asit değdiği yerden geçer.
Yağmurla her tarafa yayılır. Ekosistemi değiştirir.
Buradaki doğanın kendini toparlaması kaç yıl alır?
- Yıl mı, kaç yüzyıl mı? Çok yüzyıl alır. Toparlanmaz.
Yığınlara yer açmak için kaç ağaç kesilecek?
- Rakamlarına göre 330 bin ağaç kesilecek. Bu rakamın içinde ne yok biliyor
musunuz? 2003’te yapılan sayımda göğüs çapı 8 santimetreden az olan fidanlar
ağaç sayılmadı, orman envanterine dahil edilmedi. Yaklaşık iki milyon ağaç
kesilebilir.
Macaristan’daki gibi sel riski için nasıl bir önlem
alacaklar?
- Etrafını kuşaklayacaklarmış. Dağdan inen seli hangi hendekte kuşaklarsın? 3
metre eninde kanal açıp seli durduracaklarmış. Dünyanın neresinde böyle sel
durdurulur?
Suları nasıl etkileyecek bu maden?
- Maden işletmesinin Turgutlu’nun su ihtiyacından daha fazla suya ihtiyacı
var. Bergama, Uşak Eşme’den sonra Etem çukurunda da madencilik ruhsatı alındı.
İzmir üç yönden çapraz ateşte. İzmir’i besleyen sular Ege topraklarından
geçiyor. Böyle devam ederse 10-15 yıl sonra İzmir su nedeniyle terk edilmek
zorunda kalabilir.
|
