"Borusan Neşe Fabrikası" Yarışması Kolokyum Notları

Suat Güreşçioğlu: Mehmet Bey’in sorularına, jüri başkanının üzerinde durmadık demesi biraz hafif kaldı. 40 numaralı soruyu soranı kutlamak istiyorum. Çok net bir sorusu var. Bu soruda: 1/100 yerine 1/200 ölçekli projelerin 1/20 sistem detayı yerine 1/50 grup odalarının sistem detayından kesilip 200 yerine 1/500 ölçekli maket istenmesinden bahsediliyor. Bu şekilde istenenler 2 paftaya sığabilmektedir. Soruda; “şartnameye uyulacaktır’ yanıtını vermeden önce lütfen yarışmacı olduğunuzu düşünüp karar verin” diyor.  Jüri soruları yanıtlarken Ömer Selçuk Baz galiba yanıtlayanlar arasında değildi. Şartnamede pafta sayısı en fazla 4 olarak istenmektedir. Bu yarışmanın konusu ve içeriği bakımından yarışmacılardan istenen hususların özenle saptanmış olduğunu, jürimizin özenli tutumunu özellikle belirtiyorsunuz. Yarışmacıların da şartname koşullarına özenle uyması beklenmektedir. Bu bir jüri tavrıdır ve jüri burada toplu olarak bir tutum gösterir. Jüri bu tutumu, özellikle yarışma sonucunda, göstermezse hepimiz doğal olarak şüphelerimizi, kaygılarımızı ve jürinin bütününe olan şahsi görüşümüzü –onların şahsiyetleri üzerindeki değerlendirmemizi saklı tutmak koşulu ile- jüriye sorma ihtiyacı hissederiz. Söyledikleri sözü yediklerine göre, mutlaka bir bildikleri vardır.

Sonuç olarak herhalde burada kendi içlerinde bir tartışma yaptılar. Belki de geriye dönüş imkanları olsaydı “Keşke bu soruya bu şekilde cevap vermeseydik, daha esnek kalsaydık” derlerdi. Biz de kendimizi yeninden gözden geçirirdik. Belki de haklı bir nedenle Ömer Selçuk Baz’ın belirttiği gibi esas olan çocuk dünyasıydı. Belki daha fazla tartışmaya sebep olacak alanları incelemeleri için mimarlara bir şans vermek gerekliydi. Ancak sorunun kendisi zaten tartışmalı ve sıkıntılı bir soru. Acaba çocuk dünyası dediğimiz dünyayı biz büyükler ne kadar biliyoruz? Biliyorsak yarışmacılara bu dünya hakkında gerekli olan bilgileri, uzmanlardan ya da bilim adamlarından destek alarak neden aktarmadık? Aktarmadıysanız, o zaman bırakacaksınız biz büyükler bildiğimiz gibi bir proje yapacağız. Bu bilgiler bu proje üretim biçiminde kimisi katı kalabilir kimi çok esnek kalabilir. Ama katılığı çocuk dünyasından çok uzaklaşmış olarak algılayacaksak 0-6 yaş grubunun ne kadar algısı olduğu konusunda da uzun tartışmalar yapmalıyız.

İkinci sıkıntı şudur; bu çocuklar muhteşem kreşlerden çıktıktan sonra evlerine döndüklerinde, o psikolojiyi de düşünen sayın jüri üyeleri çocukların hangi kültür şoklarıyla karşı karşıya kalacaklarının da hesabını yapmalıdırlar. Organize sanayi bölgesinde yapı yapıyoruz. Bu çok önemli… Organize sanayi bölgesi çalışanlarını, işçileri ve bu işçilerin çocuklarını kreşe götürüyoruz. Acaba burada kurulacak mekânsal kalite olağanüstü 21 yüzyıl yapıları mıdır? Tasarlanması gereken çok anormal, hiç görmedikleri çizgiler ve mekânlar mıdır? Yoksa aklı başında yapılmış, iyi çalışan, tıkır tıkır işleyen, basit ve tekrar edilmesi aranan, değişik iklim bölgelerine cevap vermesinin yanında değişik arsalara da cevap vermesi beklenen bir tasarım mı isteniyor? Ancak elimizdeki arsalar çok biçimsel olarak tam bir kare ya da dikdörtgen değil, bir yamuktu ve uygulanması istenen bir binaydı. Biz Adıyaman üzerine bir proje çözmek zorundaydık. Diğer alanlarla ortak tek nokta hepsinin OSB olmasıydı. OSB’lerde şart şudur; hemen hemen bütün OSB’lerde arsa düzlenir. Bu alanların yapıları böyledir çünkü büyük yapılar, fabrikalar yapılır bu alanlara. Eğimli, kotlu hatta kayalık bir arazi bile olsa hepsi belli kota düzlenir. Bu durumda, düzgün ve düz bir zeminde bina yapılmasını beklemek temel kriterlerden birisi olabilirdi. Seçimlerinize, 4. ve 5. elemelere giden sürece baktığımda; “Belli bir arazi var ve o araziye tek bir yapı yapılacak”, “Bu proje eğimli arazide de yapılabilir” gibi sonuçlar görüyorum. O halde bu projelerin tekrarları nasıl yapılacak, değişik iklim bölgelerinde nasıl uygulanacak? Kendi kriterlerine uymayan bir jüri ile karşı karşıyayız. Arayışlarınız varsa fikir projesi düzeyinde bırakabilirdiniz. Hiçbir arsa ve yer göstermezdiniz. Çünkü göstermeye gerek yok o zaman. Tekrarlanmasını söylemenize gerek yok. O yüzden yeterli olmadı Hakkı Bey, cevabınızı bir kez daha gözden geçirin. Bu oruya böyle bir cevap verilmesinden dolayı henüz bütün üzerinde kişisel bir değerlendirme yapmak istemiyorum.