İNŞAAT SEKTÖRÜ › Sektördeki Önemli Gelişmeler
|
39
sonu itibariyle 6306 Sayılı Kanun kapsamında 152 alan riskli ilan
edilmiştir. Bu alanlarda bağımsız birim sayısı 392.000’dir. Ayrı-
ca riskli ilan edilenlerin dışında 174.629 bağımsız birim riskli tes-
pit edilmiştir.
2015 yılında ise riskli ilan edilen alan sayısı 47 ilde toplam 177
olup, bu alanların büyüklüğü 7.750 hektardır. Bu alanlardaki top-
lam bağımsız birim sayısı 410 Bin ve bu alanların dışındaki bağım-
sız riskli birim sayısı ise 192.400 olmuştur.
2015 yılında yaklaşık 35,8 Bin yeni riskli birim sayısı tespit
edilmiş olup toplam riskli birim sayısı 602.400’e yükselmiştir.
Bu birimleri ilgilendiren nüfus sayısı 2,22 Milyona yüksel-
miştir. Risk taşıyan veya riskli alan içinde bulunan konutlardaki
179.442 hak sahibine 811,2 Milyon TL kira yardımı yapılmıştır. İlgi-
li idarelere ise 499,5 Milyon TL kaynak aktarılmıştır. Ayrıca 4.449
hak sahibine 8,39 Milyon TL tutarında faiz destekli kredi olana-
ğı sağlanmıştır.
YABANCILARIN GAYRİMENKUL EDİNİMLERİ
Yabancıların Türkiye’den gayrimenkul edinimleri 2015 yılın-
da değer olarak gerilemiştir. Yabancıların Türkiye’den gayrimen-
kul edinimlerine ilişkin olarak üç ayrı istatistik yayınlanmaktadır.
Bunların ilki gerçek ve tüzel kişilerin Türkiye’den yaptıkları gayri-
menkul alımlarının parasal değeridir. Buna göre yabancıların gay-
rimenkul alımları 2013 yılında 3,04 Milyar USD iken 2014 yılın-
da 4,32 Milyar USD'ye yükselmiştir. 2015 yılının ilk 10 ayında ise
yabancıların gayrimenkul alımları geçen yılın aynı dönemine göre
% 7,2 azalarak 3,36 Milyar USD'ye gerilemiştir.
Yabancılara konut satışları ise 2015 yılında % 20,4 artarak
22.830 daire olarak gerçekleşmiştir. En çok konut satılan ille-
rin başında 7.493 daire ile İstanbul gelmektedir. Antalya’da ya-
bancılara 6.072 konut satışı gerçekleşmiştir. Üçüncü sırada 1.501
konut ile Bursa gelmektedir. Yalova’da 1.425 konut satılmıştır.
Geçen yıla göre en yüksek artış İstanbul’da gerçekleşirken Antal-
ya’da yabancılara satışlar gerilemiştir.
KENTSEL DÖNÜŞÜM
Kentsel dönüşüm kavramı Türkiye’nin gündemine özellikle
1999 yılında yaşanan Marmara depremi sonrası girmiştir. Bu ta-
rihten sonra kentsel dönüşüm süreci çeşitli aşamalardan geçe-
rek 2012 yılında kanuni alt yapısı oluşturulmuş ve fiilen uygula-
maya geçilmiştir.
Bugünkü kentsel dönüşüm uygulamalarına temel oluşturan
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkın-
da Kanun 2012 yılı Mayıs ayında çıkarılmış ve yürürlüğe girmiştir.
Kanun kentsel dönüşümü; ya belli bir alanı riskli alan ilan ede-
rek tüm yapılaşmayı, sosyal ve kültürel donatı alanları, yeşil alan-
ları yeniden kurgulayarak safha safha yıkıp yeniden yapma yoluy-
la gerçekleştirmekte, ya da riskli yapı adıyla bina bazında yıkıp
yerinde yeniden yaparak veya komşu parselleri birleştirip ada ba-
zında yeniden yaparak gerçekleştirmektedir.
Bakanlığın riskli alanlardaki imar planlarını, kentsel tasarımla-
rı onaylayarak veya bizzat yaparak kontrol ettiği tam bir merkez
karar organı olarak yer aldığı yeni kentsel dönüşüm yaklaşımın-
da belediyeler, yerel organizatörler olarak dönüşüme katılarak
konut ve işyeri sahipleri olan halkla yapılacak anlaşmaları oluş-
turmaktadır.
6306 Sayılı Kanun ve ilgili yönetmeliklerle getirilen yeni Kent-
sel Dönüşüm Yasası Belediye Kanunu 73. Maddesi ve 5366 sayılı
kanun ile birlikte uygulanmaya başlanarak kentsel dönüşüm için
gerekli hukuki yapının büyük bölümünü karşılamıştır.
Kentsel dönüşümle ilgili olarak 2014 yılında iki önemli düzen-
leme yapılmıştır. Buna göre ilk olarak Çevre ve Şehircilik Bakan-
lığı’na kentsel dönüşüm kapsamında acele kamulaştırma yetkisi
tanınmıştır. Riskli alan ilan edilen bölgelerde mülk sahiplerinin
üçte ikisinin anlaşma imzalaması halinde geri kalan mülkler için
acele kamulaştırma yetkisi getirilmiştir ve Bakanlık bu yetkisini
ilk olarak İstanbul Fikirtepe’de kullanmıştır.
2014 yılında çıkan ikinci düzenleme ise kentsel dönüşüm ya-
sası yönetmeliğinde yapılan değişiklikler olmuştur. Buna göre in-
şaat şirketlerinde ve riskli bina tespiti yapan kuruluşlar disiplin
altına alınırken, binasını yıktırmak istemeyen mülk sahiplerine
güçlendirme olanağı getirilmiştir.
2015 yılında ise kentsel dönüşümle ilgili yeni bir mevzuat ya-
yınlanamamış ve mevcut mevzuatta yeni bir düzenlemeye gidil-
memiştir.
Bununla birlikte 2015 yılında kentsel dönüşüm hızı yavaşla-
mıştır. Kentsel dönüşüm daha çok özel sektörün kentsel yeni-
leme faaliyetlerine dönüşmektedir. Riskli bölgelerdeki kentsel
dönüşümden çok getirisi yüksek bölgelerde mevcut konut sto-
ğunun yenilenmesi giderek ağırlık kazanmaktadır. Bu çerçevede
yeniden riskli alanlara odaklanacak kentsel dönüşüm için yeni bir
ivmeye ihtiyaç bulunmaktadır.
Kentsel dönüşüm faaliyetlerine ilişkin olarak resmi verile-
ri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı açıklamaktadır. Buna göre 2014
Kaynak: T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Çalışma Ekibi
6306 SAYILI KANUN
KAPSAMINDA RİSKLİ
İLAN EDİLEN
ALAN SAYISI
6306 SAYILI KANUN
KAPSAMINDA
RİSKLİ İLAN EDİLEN
ALANLARDA
BİRİM SAYISI
RİSKLİ İLAN EDİLEN
BAĞIMSIZ
BİRİM SAYISI
RİSKLİ İLAN EDİLEN
TOPLAM
BİRİM SAYISI
2013
106
377.167
69.288
446.455
2014
152
392.000
174.629
566.629
2015
177
410.000
192.400
602.400
KENTSEL DÖNÜŞÜM KAPSAMINDA RİSKLİ İLAN EDİLEN ALAN VE
BİRİMLER
