HİZMETLER › Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri
|
71
2014 yılı gelirlerine göre 43 Türk firmasının üstlendiği toplam
proje bedeliyle Türkiye 8. sırada yer almaktadır. Bu listede Türk
Müteahhitlik Sektörü toplam 523,2 Milyar USD'lik gelir pastasın-
dan 29,3 Milyar USD'lik (% 5,6) bir pay almıştır. 2013 yılı listesin-
de ise bu pay % 3,8 seviyesinde olmuştur. Bu toplam gelirden en
büyük payı Fransa, Almanya, İspanya ve İtalya firmalarının başını
çektiği Avrupalı firmalar (% 46,6 – 242 Milyar USD) ile Çin fir-
maları (% 17 – 89,7 Milyar USD) almıştır.
Listeye göre gelişmekte olan müteahhitlik pazarlarından Or-
tadoğu’da Çinli (% 19,2) ve Koreli firmaların (% 17,3), Asya’da Çin-
li (% 20,5) ve Amerikalı firmaların (% 13,9) ve Afrika pazarında
yine Çinli firmaların (% 49,4) üstünlükleri olduğu görülmektedir.
Türk firmaları ise daha çok Ortadoğu coğrafyası (% 13,2) ile Av-
rupa’da (% 7,7) etkindir.
Türk Müteahhitlik Sektörü 1972 yılından 2015 yılı Ağustos ayı
sonuna kadar 104 ülkede toplam 318,4 Milyar USD değerinde
8.620 proje üstlenmiştir. Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri yıllar
içinde hem faaliyet alanlarını çeşitlendirmekte hem de daha bü-
yük projeler üstlenmektedir.
2005 yılında toplam üstlenilen proje bedelinde ilk defa
10 Milyar USD sınırını aşan Türk Müteahhitlik Sektörü dünyada
yaşanan siyasi ve ekonomik dalgalanmalara rağmen 2006-2014
yıllarında her yıl 20 Milyar USD'nin üzerinde iş yüklenmeyi ba-
şarmıştır. 2013 yılında üstlenilen 30,2 Milyar USD'lik proje bedeli
ulaşılan en yüksek rakam olmuştur. 2015 yılında ise yurtdışı mü-
teahhitlik işleri performansı zayıflamıştır.
2015 yılının ilk 8 ayında üstlenilen 85 projenin tutarı 14,85
Milyar USD'de kalmıştır. 2015 yılında yaşanan gelişmeler yurtdı-
şı müteahhitlik hizmetlerini olumsuz etkilemiştir. Rusya-Ukrayna
gerginliği, Batı’nın Rusya’ya uygulamaya başladığı ve karşılıklı ha-
le gelen yaptırımlar, Ortadoğu’da yaşanan bölgesel sıcak çatış-
malar inşaat işlerinde yavaşlamaya yol açmıştır. Buna ilave ola-
rak petrol fiyatlarındaki gerileme gelirleri büyük ölçüde enerji
ihracatına dayalı inşaat pazarlarını olumsuz etkilemeye başlamış-
tır. Geniş alt ve üst yapı yatırımlarını enerji gelirleriyle karşılayan
ülkeler yatırımlarını ötelemekte ve kısmaktadır. Bu da yurtdışı in-
şaat pazarının küçülmesine yol açmaktadır.
Türk Müteahhitlik Sektörü de pazarlarındaki bu gelişmeler-
den 2015 yılında olumsuz etkilenmiştir. Bununla birlikte sektör
daha büyük ölçekli ve daha katma değerli projeler üstlenmeyi
sürdürmektedir. Nitekim 2000’li yılların başında ortalama alı-
nan proje büyüklüğü yaklaşık 19 Milyon USD iken, 2006 yılın-
da 45 Milyon USD seviyesine yükselmiştir. Yaklaşık 5 yıl süreyle
bu seviyede devam eden ortalama proje büyüklüğü 2014 yılında
önemli bir ivme yakalamış ve 83,8 Milyon USD seviyesine yük-
selmiştir. 2015 yılı Ağustos ayı sonunda ise bu rakam 174,7 Mil-
yon USD seviyesinde gerçekleşmiştir.
Ortalama proje büyüklüğünde sağlanan bu artış, müteahhit-
lerimizin havalimanı, metro, endüstriyel tesisler, doğalgaz-petrol
rafinerileri, otoyol ve enerji santralleri gibi daha büyük ölçekli ve
katma değeri daha yüksek projeleri üstlenmelerinden kaynaklan-
maktadır.
Türk müteahhitlik sektörü uluslararası alandaki rekabet gücü-
nü de artırmayı sürdürmektedir. Müteahhitlik hizmetleri sektörü-
nün önde gelen yayınlarından “Engineering News Record (ENR)
dergisinin, bir yıl içerisinde üstlenilen projelerin toplam bedeli
üzerinden her yıl belirlediği dünyanın en büyük 225 müteahhitlik
firmasını gösteren listede Türkiye 2003 yılında sadece 8 müte-
ahhitlik firmasıyla yer alırken, 2013 yılında 42, 2014 yılında ise 43
müteahhitlik firmasına yükselmiştir. Bu firmalardan 4’ü söz konu-
su listede ilk 100 firma arasında yer almaktadır. Türkiye listede
firma sayısı itibariyle Çin’den sonra 2. sırada yer almayı sürdür-
mektedir. Bu sıralama yurt dışında faaliyet gösteren müteahhitlik
firmalarımızın büyüdüklerini göstermektedir.
DÜNYANIN EN BÜYÜK MÜTEAHHİTLİK FİRMALARI ARASINDA
TÜRK FİRMALARININ YERİ
Kaynak: Engineering News Record
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Firma Sayısı
31
33
31
33 38 42 43
Dünya Sıralaması
2
2
2
2
2
2
2
DÜNYANIN EN BÜYÜK MÜTEAHHİTLİK FİRMALARI ARASINDA YER
ALAN ÜLKELERİN FİRMA SAYILARI VE ÜSTLENDİKLERİ PROJE
TUTARLARI (2014)
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı, Engineering News Record
ÜLKESI
FIRMA
SAYISI
ULUSLARARASI PROJELERDEN
ELDE EDILEN MÜTEAHHITLIK GELIRLERI
Milyar USD
Pay (%)
Amerika
32
59,4
% 11,4
Kanada
2
1,8
% 0,4
Avrupa
52
242,7
% 46,6
İngiltere
3
7,3
% 1,4
Almanya
4
33,8
% 6,5
Fransa
5
51,4
% 9,9
İtalya
15
29,9
% 5,7
Hollanda
2
7,9
% 1,5
İspanya
11
68,4
% 13,1
Diğer Avrupa
12
44
% 8,4
Avusturalya
4
13,4
% 2,6
Japonya
14
21,8
% 4,2
Çin
65
89,7
% 17,2
Güney Kore
12
37,1
% 7,1
Türkiye
43
29,3
% 5,6
Brezilya
3
11,7
% 2,2
Diğer
23
14,3
% 2,8
Toplam
250
521,2
100,0
