HİZMETLER › Yapı Denetimi
|
79
En çok denetleme işi yapılan iller sırasıyla İstanbul, Ankara ve
İzmir olmuştur. Bursa, Kocaeli, Antalya, Bursa, Tekirdağ ve Gazi-
antep yüksek denetleme işi yapılan izleyen diğer illerdir.
Yapı denetiminde 81 ile yaygınlaştırılan sistemin ilk uygulama
yıllarında Yapı Denetçileri Derneği’ne göre öne çıkan bazı sorun-
ları olup, iyileştirme ihtiyacı bulunmaktadır. Buna göre sistemde
iyileştirme ihtiyacı duyulan bazı alanlar şunlardır;
Öncelikle merdiven altı olarak tabir edilen Yapı Denetim Ku-
ruluşları mevcuttur. Bu Yapı Denetim Kuruluşları Yapı Denetim
Kanunu ve Yönetmeliğinde belirtilen fiziki şartlara sahip değildir-
ler. Birçok Yapı Denetim Kuruluşunun sahibi yetkisiz müteşebbis-
lerdir. Bu müteşebbisler bir mühendisin geçim kaygılarından do-
ğan zaaflarını kullanarak diploma kiralama yoluna giderek, yasal
olarak denetleme işini yapan tüzel kişi konumuna gelmektedir-
ler. Bu tip Yapı Denetim kuruluşlarının donanımları da yetersiz-
dir. Yapı denetim kuruluşlarının önemli bir kısmında mühendisle-
rin çalışma odaları ve proje inceleme olanakları mevcut değildir.
Yapı denetim işi yapmaya yetkili mühendislerin yetkilerini
bir başkasına devretmeleri nedeniyle işin uzmanı olmayan kişi-
ler sektöre girmekteler ve yapı denetim sistemi yozlaşmaktadır.
Yapı denetçileri bu işi bir ek gelir ve ek iş olarak görmektedirler.
Bunun nedeni yapı denetim mühendislerinin aldıkları ücretin ye-
terli olmayışıdır. Yapı denetçilerinin bağlı olduğu meslek odala-
rı denetçileri mesleki formasyon konusunda denetlememektedir.
Bu da denetçilerin piyasa koşullarına teslim olmasını doğurmak-
tadır. Denetçiler projelere ve inşaat ile ilgili diğer tutanaklara ıs-
lak imza atmadıkları için yapılan denetleme kağıt üzerinde kal-
maktadır. Bu nedenle denetim işi bürokratik bir işlevin ötesine
geçmemektedir.
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Yapı Denetim firmalarını de-
netleme işini gereğince yapmamaktadır. Denetçileri denetleyen
hiçbir kurum uygulamada mevcut değildir. Yapı Denetim Kuruluş-
larının rekabeti sonucu oluşan kurumların önüne geçilecek oto-
matik dağıtım sistemine ait bilgisayar yazılımlarının geliştirilmesi
gerekmektedir. Denetimin tüzel kişiyle değil, gerçek kişiyle yapıla-
bileceği kamu otoritesi tarafından göz ardı edilmektedir. İşin sahi-
bi olan kişilerin işin uzmanı olmadığından ve olması da gerekme-
diğinden dolayı denetçiye ihtiyacı olduğu ruhsat aşamasında yerel
YAPI DENETİMİ HİZMET BEDELİNE ESAS ORANLAR CETVELİ (2015)
Kaynak: Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliği
İNŞAAT YAPIM SÜRESI
ASGARI HIZMET BEDELI ORANLARI (%)
1 yıl
1,43
2 yıl
1,50
3 yıl
1,58
4 yıl
1,65
5 yıl
1,74
yönetimler tarafından işin sahibine izah edilmelidir. İlgili Bakanlık
yapı denetimin sisteminin paydaşları olan denetçi, meslek odaları
ve denetim firmalarıyla ortak bir çalışma yapmalıdır. İşin başlangı-
cı olan sözleşme aşamasında ve işin sonucu olan İskân aşamasında
tüm denetçilerin yerel yönetimlerin huzurunda bizzat ıslak imza
atması sağlanmalıdır. Yapı denetçilerin ücretleri Çevre ve Şehirci-
lik İl Müdürlüğü'nde oluşturulacak büro tarafından yapı denetim
kuruluşunun hak edişlerinden kesilerek ödenmesi veya benzeri di-
ğer formüllerin uygulanması şeklinde olmalıdır.
