|
KP Hükümeti, başta İstanbul, Ankara, İzmir olmak üzere “dönüşüm alanları” adı altında kent merkezlerini rant alanı haline getirmeye, kentleri yağmalamaya hazırlanıyor. Meclis Bayındırlık Komisyonu’nda görüşmelerine başlanan “Dönüşüm Alanları Yasa Tasarısı”, belediye meclis üyelerine olağanüstü yetkiler tanıyarak, istedikleri alanları ranta çevirmelerine olanak tanıyor. Şehir Plancıları Odası MYK üyesi İbrahim Gündoğan, ‘dönüşüm’ün ihtiyaç olduğunu, ancak AKP’nin rant amaçlı dönüşümü hedeflediğini söyledi.
Meclis Bayındırlık Komisyonu’nda geçtiğimiz hafta gündeme alınan, ancak görüşmeleri bu haftaya kalan Dönüşüm Alanları Yasa Tasarısı, büyük kent merkezlerini ranta çevirerek elden çıkarmanın önünü açıyor. İmar planı içinde kalsın kalmasın, kentsel veya kırsal alanların ‘iyileştirme’, ‘dönüşüm’ adı altında yağmasının önünü açan tasarı ile belediye meclislerine ve il özel idarelerine, askeri alanlar hariç, 5 hektardan küçük olmamak şartıyla istedikleri alanları “dönüşüm alanı” ilan edip, istedikleri şekilde kullanması konusunda geniş yetkiler tanıyor. “Dönüşüm alanı” ilan edilen bölgelerdeki kamuya ait binaların, bina bedelleri ödenerek taşınmasını da getiren tasarı ile belediye meclis üyeleri, afet, deprem gibi dönemlerde Bakanlar Kurulu’na verilen olağanüstü yetkilerle donatılıyor.
Acele kamulaştırma yetkisi
Tasarı, dönüşüm alanları ilan edilen yerlerdeki yapıların sahipleri ile anlaşma sağlanamaması durumunda belediyelere kamulaştırma yetkisi verirken, mal sahiplerine sadece kamulaştırma bedeline itiraz yolunu açık tutuyor. Dönüşüm alanlarına ilişkin kamulaştırmayı, deprem, afet dönemlerindeki kamulaştırma ile aynı değerlendiren tasarı, “Bakanlar Kurulu kararı alınmaksızın, acele kamulaştırma” yapılmasını getiriyor.
Dönüşüm amaçlı imar planı kararlarının ivedilikle gerçekleştirilmesi konusunda belediye meclislerinin olağanüstü yetkilerle donatıldığı tasarı ile dönüşüm alanlarındaki iş ve işlemler İhale Yasası’ndan ve her türlü, vergi, resim, harç ve bedellerden de muaf tutuluyor. Tasarı ile ayrıca Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen oran doğrultusunda, 1 ve 2’nci deprem bölgelerinde yüzde 10’u, diğer deprem bölgelerinde yüzde 5’i aşmamak üzere, bütçe gelirleri tahsilat toplamı üzerinden pay ayrılmasını da getiriyor.
Şehir plancıları endişeli
Şehir Plancıları Odası Yönetim Kurul üyesi İbrahim Gündoğan, tasarının kentsel dönüşümü, ihtiyaçlar üzerinden değil, bu ihtiyaçlar bahane edilerek, rant amaçlı dönüşümü getirdiğini söyledi. “Hiçbir biçimde sosyal, kültürel, halkın sıkıntılarını, ekonomik sorunları çözmeye dönük değil” diyen Gündoğan, tasarının kaynağının İstanbul olduğunun da altını çizdi. “İstanbul büyük bir kent. Aynı zamanda küresel, bölgesel kent tartışmaları içerisinde çeşitli senaryoların geliştirildiği bir kent” diyen Göndoğan, kent merkezlerindeki mekansal rantların kullanılarak ciddi bir birikim sağlamanın amaçlandığının altını çizdi. Ulusal, uluslararası firmaların, finans, rant çevrelerinin taleplerinin de olduğunu kaydeden Gündoğan, “Amaç kent merkezindeki rantların kullanılarak ciddi bir birikim sağlanması” dedi.
Yasanın çıkması halinde, kentin herhangi bir alanının belediye meclisi tarafından dönüşüm alanı olarak tanımlanacağını v e oradaki bütün üst ölçek planların, toplumsal yararın, farklı mekanlar arasındaki ilişkilerin dışlanacağını kaydeden Gündoğan, yasa ile sadece toplumsal eşitsizlikler değil, mekansal eşitsizliklerin de ortaya çıkacağını söyledi.
Gecekondulara hak sahipliği tanımlanmasının da tamamen temenniye bırakıldığını ve “12.10.2004 tarihinden önce yapıldığını belgeleyen gecekondu sahiplerine ve ikamet edenlere, bedeli 20 yılı aşmamak üzere borçlandırılmak kaydıyla yapılacak sosyal konutlardan veya yapılardan, bağımsız bölüm verilebilir” denildiğini aktaran Gündoğan, geri ödemenin nasıl yapılacağının belirlenmediğini de dile getirdi.
|
