Foto: Joe Fletcher
Büyük rüya küçültülüp daha samimileştirildi. Bu türden birçok hayalin
somutlaştığı evler küçülüyor. İnsanlar minik köşelerde barınma, kaçış ve
memnuniyet arayınca, küçüklük üzerine yoğunlaşan ufak çaplı bir sektör doğdu.
California'da Çin tıbbı ve Feng Shui eğitimi veren Liu Ming,
102 metrekarelik bir çatı katında yaşıyor. Bu havadar mekân için "Hoş bir yer
değil" diyen Ming, daireye kontraplak ve pleksiglastan yaptığı iki metrelik bir
kabin koymuş. Kabin düşünme alanı, çay odası, uyuma yeri ve çalışma odası
işlevini görüyor. Ming, "Feng Shui'de, içinde yaşadığımız yerdeki uyumdan söz
ederiz. Bu kabin, aynı anda hem büyük bir açık alanı elde tutma, hem de rahat
bir yere sahip olma isteğinden doğdu" diyor. Bu mikro ev veya mikro mekân,
sükûnet değilse bile değişim ortamına dönüştü.
Sandra
Foster, New York'a iki saatlik mesafede, kuzeydeki Catskill
Dağlarında bulunan altı hektarlık arazisinde, bir avcı kulübesini
yenileyip Viktorya tarzı kulübeye dönüştürerek hayallerindeki evi yapmış. Foster
boyu 4, eni 3 metre olan kulübe için "Sığınağım" diyor. Banyosu ve mutfağı
olmasa da burası, Foster'ın ailesine ait evlerini kaybettikleri 15 yaşından beri
düşlediği bir mekân. Avizeler ve porselenlerle dolu kulübe, "ruha huzur veren"
bir yer. Foster, "Evin yoksa mekân anlayışın da yoktur. O zaman hayatın da ruhun
da olmaz" diyor.
Tabii, bu huzuru arka bahçenizde de bulabilirsiniz.
Prefabrik bürolar, oyun odaları ve plaj kabinleri satan
Kithaus, Modern-Shed ve
Shelter-Kit gibi firmaların ürettiği kulübelerin fiyatı, 10 bin
dolardan başlıyor. Ev alım satımından hızlı kâr elde etmek gibi pazarlama
varsayımları kriz yüzünden ortadan kalktığı için, insanlar bir yerde kalırken
mutlu olmanın yollarını arıyor. Böylece kulübeler, ev hayatının sıkıntılarından
kaçış fırsatı oluyor. Tasarladığı küçük ve hafif yapılarla günümüzün
kulübelerine esin kaynağı olan Phoenixli mimar Will Bruder,
"Benim gibi 50'li yaşlarda olan insanların gençlik hayalleri gerçekleşmedi. Ama
şimdi biraz imkânları ve bir parça toprakları var. Sorun, yaşanabilecekler veya
yaşanmış olması gerekenler" diyor. Cooper-Hewitt Ulusal Tasarım
Müzesi'nden Matilda McQuaid, "Evinizden birkaç adım
uzakta, başka bir âleme giriyorsunuz" diyor.
Bu âlem bizzat evin içinde
de olabilir. Çoğunluğu sadece 9 metrekare büyüklüğündeki, taşınabilir prefabrik
evler, küçük şeylere olan tutkunun bir parçası. Boyu 2, eni 1 metre olan bir
kasaya sığabilen, yaklaşık 180 kg ağırlığındaki tek odalı Habi-
Hut adlı yapının fiyatı 2 bin 500 dolar. Müşteriler bunları büro ve
avcı kabini olarak kullansa da, HabiHut başka pazarlar peşinde: Üçüncü Dünya
ülkeleri. Evsizler ve insanların yerinden olduğu felâket bölgeleri.
Kenya ve Haiti'de şimdiden kullanılan bu
yapılardan su deposu olarak yararlanmak için deneyler yapılıyor. HabiHut,
Kenya'nın Gilgil bölgesinde şiddet nedeniyle mülteci olan
insanlar için bir yerleşim yeri kurmayı umuyor. Burası su, temizlik ve cep
telefonu şarj merkezleri ve güneşten elektrik üreten sistemiyle bir Habi- Hut
köyü olacak. HabiHut'tan Sean Weas, "Gereken her şey var"
diyor. Müstakil, koruyucu ve tek parça barınaklar, yaşamın belki de daha büyük
ölçekteki geleceği olabilir. Godiva, Nike ve Uniqlo için plazalar bölgesi olarak
bilinen Midtown Manhattan'da mekânlar oluşturan efsanevi Japon
tasarımcı Masamichi Katayama'nın dediği gibi: "Hastane, okul,
otel ve mağaza gibi tüm gerekli tesisleri içeren bir bina yapmak isterim. Yani
bina içinde bir kasaba".
|