98
|
TÜRK YAPI SEKTÖRÜ RAPORU 2015
FINANSAL KIRALAMA VE İNŞAAT SEKTÖRÜ
İnşaat sektörü finansal kiralama sektöründen en çok iş ve in-
şaat makinelerinin kiralanmasında yararlanmaktadır. 2013 yılında
1.85 Milyar USD tutarında iş ve inşaat makinesi kiralama işlemi
yapılmıştır. Kentsel dönüşüm projeleri iş makineleri sektörünü
hareketlendirmiştir. İstif ve iş makineleri sektöründe % 1 KDV uy-
gulanmaya başlaması da kiralama işlerinin cazibesini artırmıştır.
Kentsel dönüşüm projeleriyle hareketlenen iş makineleri kirala-
ma pazarında özellikle kule-vinç kiralamalarında büyüme hızlan-
mıştır. İnşaat firmaları inşaat sektöründe ortaya çıkan dalgalan-
malar nedeniyle finansal kiralamayı tercih etmeye başlamıştır. İş
makineleri üreticisi ve dağıtımcısı firmalar da finansal kiralama iş-
lemlerini sağladığı satış olanakları nedeniyle daha çok tercih et-
mektedir.
2014 ve 2015 yıllarında ise inşaat sektöründeki yavaşlama-
dan finansal kiralama işlemleri de olumsuz etkilenmiştir. 2015 yı-
lının ilk yarısında iş ve inşaat makineleri kiralamaları geçen yılın
aynı dönemine göre % 13,2 oranında gerilemiştir.
Son yıllarda gittikçe canlanan gayrimenkul ve inşaat piyasa-
sında pazarlamaya ve satışa yönelik yeni arayışlar çerçevesinde
finansal kiralama yöntemiyle devir (satış) yaygınlaşmayı sürdür-
mektedir. İşyerleri ile villa benzeri nitelikteki gayrimenkullerin sa-
tışında kullanılan finansal kiralama tutarı 2014 yılının ilk yarısın-
da 809 Milyon USD iken 2015 yılının ilk yarısında 937 Milyon
USD'ye yükselmiştir.
Banka Kredileri ve İnşaat Sektörü
Bankaların inşaat sektörü şirketlerine sunduğu hizmetler di-
ğer sektörlerden daha yaygın ve büyük ölçektedir. Özellikle gay-
ri nakdi kredilerin doğru politikalarla verilmesi inşaat sektörünün
ve özellikle taahhüt firmalarının iç ve dış pazar rekabet gücü-
nü doğrudan arttırmaktadır. İnşaat sektöründe 2014 yılında, hem
nakdi kredilerde, hem de gayri nakdi kredilerde büyüme yeniden
hızlanmıştır. 2015 yılında ise ortaya çıkan siyasi ve ekonomik be-
lirsizlikler ile inşaat sektöründeki yavaşlama nedeniyle bankalar
inşaat sektörüne daha seçici ve dikkatli kredi kullandırmıştır.
2015 yılının ilk 9 ayı sonunda inşaat sektörünün yurtiçinden
kullandığı nakdi krediler yıllık olarak % 35,0 artış göstermiş ve
135,88 Milyar TL’ye ulaşmıştır. Gayrimenkul iş geliştirme sektö-
rünün kullandığı krediler ise aynı dönemde yıllık olarak % 39,4
artarak 80,5 Milyar TL’ye ulaşmıştır. İnşaat ve gayrimenkul ge-
liştirme sektörlerinin kullandıkları kredi stoğunda bu hızlı geniş-
lemenin önemli bir bölümü mevcut döviz kredilerinin yükselen
döviz kurları nedeniyle şişmesinden kaynaklanmıştır. Yeni kredi
kullanımı ise sınırlı kalmıştır.
Yurtdışından kullanılan kredilerde ise 2015 yılında inşaat sek-
töründe yurtdışında kullanılan krediler son bir yılda % 24,0 ar-
tarak 8,83 Milyar USD'ye yükselmiştir. Gayrimenkul iş geliştirme
sektöründe ise yurtdışı krediler aynı dönemde % 5,9 artarak 4,6
Milyar USD'ye çıkmıştır.
İNŞAAT VE GAYRİMENKUL İŞ GELİŞTİRME SEKTÖRLERİNİN
KULLANDIĞI YURTİÇİ VE YURTDIŞI KREDİLER
DÖNEM
İNŞAAT
SEKTÖRÜ
TİCARİ
KREDİLER
(MİLYON TL)
İNŞAAT
SEKTÖRÜ
YURTDIŞI
KREDİLER
(MİLYON
USD)
GAYRİ
MENKUL
TİCARİ
KREDİLER
(MİLYON TL)
GAYRİ
MENKUL
YURTDIŞI
KREDİLER
(MİLYON
USD)
2012 Q1
51.535
6.737
26.981
4.015
2012 Q2
54.454
6.509
27.741
3.614
2012 Q3
58.403
6.685
29.537
3.280
2012 Q4
59.030
6.629
29.855
3.494
2013 Q1
63.821
6.443
32.169
3.423
2013 Q2
77.189
6.765
35.884
3.715
2013 Q3
79.096
6.853
37.656
3.589
2013 Q4
85.090
5.995
40.244
4.743
2014 Q1
93.936
6.185
50.184
4.614
2014 Q2
95.203
6.801
49.961
4.591
2014 Q3
100.660
7.123
57.731
4.577
2014 Q4
103.113
7.473
58.115
4.559
2015 Q1
112.796
7.473
64.857
4.424
2015 Q2
122.487
7.973
69.806
4.547
2015 Q3
135.882
8.831
80.456
4.604
Kaynak: TC Merkez Bankası, Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi
İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN YURTİÇİNDEN KULLANDIĞI KREDİLER
(MILYON TL)
Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği, Risk Merkezi
160.000
140.000
120.000
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2015/9
2014
4.639
7.319
10.869
17.647
27.115
30.000
34.840
49.314
59.030
85.090
135.882
103.113
