|
Milyarlarca dolarlık cirolara sahip olsalar bile aile
şirketlerinin devamlılığını sürdürebilmesi için
kurumsallaşması gerekiyor. 'Hem aile firması olarak
kalalım hem de büyümemizi sürdürelim' diyenler ise çareyi
'şirket anayasası'nda buluyor. Koç ve
Eczacıbaşı gibi aile şirketlerine danışmanlık hizmeti veren
Dr. Haluk Alacaklıoğlu, şu an 200'e yakın büyük ölçekli aile
şirketinin 'şirket içi anayasa' hazırlamak için çalışma
yaptığını söyledi. Alacaklıoğlu, bunların 9'unun çalışmalarını da bizzat
hazırlıyor. Halen Türkiye'de 200 kadar aile şirketinin 'kendi anayasası'
bulunuyor.
Amerika'da her 4 şirketten birinin anayasa çalışmasını tamamladığını belirten
Haluk Alacaklıoğlu, "Türkiye'deki anayasa çalışmaları Meclis'teki anayasa
çalışmalarından çok daha zorlu geçiyor. En erken 6 ayda sonlandırılan
çalışmaların bir kısmı 3 yıl sürüp, iptal ediliyor." dedi. Alacaklıoğlu, Sancak
ailesi, Ekmekçioğlu ailesi (Kilsan Grubu), İnci Grubu, Kanuni ailesi (Erksan
Holding-Deteks Kimya), Zülfikarlar Grubu ve Sistem Yapı'da anayasa çalışmalarını
tamamlayan gruplar arasında yer almıştı. Alacaklıoğlu'na göre şirketlerin
geleceğini garanti altına alması için kendi anayasalarını oluşturmaları şart.
Koç Holding'de aile bireylerinin çalışması, ast ve üstlerin performans
değerlendirmesine bakılarak yapılıyor. Aile bireyleri bütün çalışanlara
uygulanan süreçten geçmek zorunda. 'Aile anayasası' uyarınca, gelecek kuşaklar
için kariyer planlama ve geliştirme programları sistematik bir şekilde
hazırlanıyor ve uygulanıyor.
Sabancı Holding ise 'Aile konseyi' ve 'Aile anayasası' kavramalarını
uygulamaya başladı. 'Aile konseyi'ne üyelik için kişinin holdingde belirli bir
hisse payının bulunması şartı aranıyor. Bu konseyde kardeşler, eşleri, çocukları
ve damatlar üye olarak yer alıyor. Toplantılar 3 ayda bir gerçekleştiriliyor.
Üniversiteyi bitirmiş bir aile üyesinin, kaç yıl içinde genel müdür yardımcısı
olabileceği anayasada yazılı. Eczacıbaşı Holding'de de ailede gelecek kuşaklara
sorumluluk devrini ve aile bireylerinin hangi şartlar altında görev
alabileceklerini belirleyen kurallar, 'Aile anayasası'yla ortaya konuldu. Bu
anayasa ise topluluğun kurucusu Nejat Eczacıbaşı tarafından hazırlanmış ve
titizlikle uygulanıyor.
'Akrabalıkla işi ayırdık, rahat ettik'
Anayasa çalışmalarını tamamlayan şirketlerden Boydak Holding'in Yönetim
Kurulu Başkan Vekili Mustafa Boydak, 'Niçin anayasa
çalışıyorsunuz?' sorusuna "Anayasalar geleceğin garantisidir" cevabını vermişti.
"Bizde akrabalık ve iş çok keskin çizgilerle ayrılmıştır. Dışarıda çok samimi de
olsak, işte hata olursa külahlar değişebilir." diyen tecrübeli işadamı Ahmet
Nazif Zorlu da bir mülakatında şirketlerinin başarısını, akrabalık ilişkileriyle
iş ilişkilerini ayrı tutmaya bağlamıştı.
Öztiryakiler Madeni Eşya'nın Yönetim Kurulu Üyesi Tahsin
Öztiryaki de anayasa çalışmasının şirket içi problemlerin azalmasında
ciddi etkisi bulunduğunu aktarmıştı. Mopaş Marketler Zinciri'nin Genel Müdürü
Reşat Narman ise çok ortaklı olmanın zorluklarını anayasa ile
çözdüklerini belirterek, "Biz geniş bir aileyiz. Yaşadığımız ufak tefek
problemlerin krize dönüşebileceğini tahmin ettik. Bu noktaya gelmeden herkesin
daha net hareket edebileceği bir alan hazırlamak istedik." ifadelerini
kullanmıştı.
2000 yılında aralarındaki anlaşmazlık sebebi ile ayrılma kararı alan
İzmirli Esen Şirketler Grubu'nun kurucuları Salih ve
Önder Esen kardeşlerden Esen Şirketler Grubu Yönetim Kurulu
Başkanı Salih Esen, kardeşi ile arasındaki durumun çocukları
arasında yaşanmaması için anayasa yazdırdığını açıklamıştı. Sesli Battaniyeleri
Yönetim Kurulu Başkanı Hazim Sesli de, birtakım problemlerden
dolayı kardeşi ile ayrıldıktan sonra anayasa hazırladı. Hazim Sesli, anayasanın
gerekçesini, "Hisse bölümü, maaşlar, aile ve çocuklarının harcamalarından sağlık
harcamalarına kadar her şey yazıya döküldü." diye açıkladı. Güral
ailesi de anayasa hazırlığında olan şirketler arasında. Şirketin turizm
işlerini devralan Hediye Güral Gür, hazırlanmakta olan anayasa
için "Üniversitedeyken çok lüks arabalarımız olmadı. Bizim çocuklarımızın da
üniversitede BMW ya da Mercedes'i olmayacak." cümlelerini
kullanmıştı.
|
