|
üresel durgunluk (resesyon) ve mortgage kriziyle sallanan piyasalara ABD'de Beyaz Saray'dan gelen müdahale de çare olamadı. Uluslararası borsalar, ABD'de 11 Eylül 2001'de İkiz Kuleler'e yapılan saldırı sonrası en kötü gününü yaşadı. ABD'de resmi tatil nedeniyle Wall Street'in kapalı olması da şok dalgasının önüne geçemedi.
Asya borsalarında yüzde 7'leri aşan kayıplar, Avrupa'da yüzde 6'ları buldu. Güne sert satışlarla başlayan İstanbul Borsası'nda ise Mart 2003'teki "Tezkere Oylaması" nın ardından en gergin gün yaşandı. Hisse senetleri yüzde 6.4 düşerken, borsada satan dövize koşunca dolar 1.22 YTL'ye kadar çıktı.
Altının yıldızı söndü
Riskli yatırım ve ülkelerden kaçan yatırımcıların Japon Yeni alması, Türkiye başta olmak üzere gelişmekte olan ülkelerin para birimlerine değer kaybettirdi. Avro dolar paritesinde de son 3 yılın en sert dalgalanması yaşandı. Avro'nun dolar karşısındaki gerileyişi ve ABD ekonomisinin adım adım durgunluğa gitmesi emtia piyasasında da satışa neden oldu. 2008'e 900 doları aşarak giren altın fiyatları son 11 ayın en düşük seviyesi olan 872 dolara kadar geriledi. Ham petrolün varil fiyatı da yüzde 2'ye yakın düşerek 88 dolara indi.
Balonun ipini 'mortgage' çekti
2007'de ABD merkezli başgösteren ve tüm dünyaya yayılan mortgage krizi, aslında buzdağının görünen yüzü olarak değerlendiriliyor. Dünya ekonomisinde işlerin iyi gitmediğini ve 2000'li yıllarla birlikte özellikle gelişmekte olan ülkelerin lehine olan bir balonun oluştuğuna dikkat çekiliyor. Borsalardaki yükseliş trendinin (boğa piyasasının), dünya ekonomisinin kaldıramayacağı bir boyuta eriştiğine dikkat çeken uzmanlar, mortgage kriziyle birlikte başgösteren durgunluk korkusunun artık piyasalar için düşüş trendinin habercisi (ayı piyasası) olduğunu belirtti. Öte yandan Bank of China'nın, ABD'deki yüksek riskli konut kredisi (mortgage) bağlantılı menkul kıymetler nedeniyle büyük zarar göreceği bildirildi. Çin'in en büyük döviz kredisi veren bankası olan Bank of China'nın, önümüzdeki aylarda açıklanacak olan 2007 yılının son çeyreğine ilişkin verilerinde, büyük zararın beklendiği kaydedildi. Bununla birlikte ABD'deki yatırım araçlarının değerindeki her düşüş Çin'i de bire bir etkiliyor. Çünkü Çin, ABD tahvillerinin en büyük müşterisi.
|
