Amastris Antik Kenti'nde Roma Dönemine Ait Sütunlar Yerlerine Yerleştiriliyor

Bartın'ın turistik ilçesi Amasra’da 3 yıl önce başlayan ‘Amastris Antik Kenti’ kurtarma kazısında ortaya çıkarılan 7 adet sütunlu yapı (stoa) aslına uygun şekilde birleştirilerek yerlerine konulmaya başlandı. Bartın Üniversitesi Arkeoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi Başkanı Prof. Dr. Fatma Bağdatlı Çam, “Bu çıkan eserlerden anlıyoruz ki; M.S. 2’nci yüzyılın ortalarına tarihlenen bu yapının görkemli bir Roma portikası olduğu, korinth düzeninde yeşil sütunlu üst yapı parçalarıyla birlikte ince işçiliğin olduğu dönemine göre anıtsal bir yapı olduğunu söyleyebiliriz” dedi.

Sesamos adı ile kuruluşu M.Ö. 7’nci yüzyıla dayanan, Helenistik dönemde kraliçe Amastris tarafından yeniden kurulan ve Roma, Bizans, Cenova gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapan Amasra'nın tarihi zenginliğini gün yüzüne çıkarmak için çalışmalar sürüyor. 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilerek Osmanlı’ya katılan Amasra’nın toprak altında kalan tarihi, kazı çalışmalarıyla ortaya çıkarılıyor. Amasra’nın Kum Mahallesi’nde 2014’te okul inşaatı sırasında bulunan sütun parçaları, 2017’de Amasra Müze Müdürlüğü tarafından yapılan kurtarma kazısında 2 dönümlük arazide ortaya çıkarıldı. 2022’de ‘Amastris Antik Kenti’ projesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün izni ile ‘Geleceğe Miras’ projesi kapsamında Amasra Müze Müdürlüğü Başkanlığı’nda ve Bartın Üniversitesi’nin danışmanlık sunduğu kurtarma kazılarıyla devam etti. Kazılar Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın sponsorluğunda yürütülürken, alan, 2024 yılında Cumhurbaşkanı kararnamesi ile bilimsel kazı alanı olarak ilan edildi.

Amastris Antik Kenti kazısında 3 yılda sütunlu yapı ve bedesten olarak bilinen Roma hamamı olmak üzere 2 farklı alanda başlayan kurtarma kazılarında, Büyük İskender başı, Nymphe (su perisi), Lares (ev tanrısı) heykelleri ile amulet (tılsımlı muska), farklı dönemlere ait 1000'in üzerinde sikke, 6 metre uzunluğa sahip 7 mermer sütun ve yazıt parçaları ortaya çıkarıldı. 2025 yılında kazı alanında 4 yazıt parçası, 65 sikke, 1 anahtar yüzük, 1 bronz iğne, 13 mermer heykel ve mimari dekorasyon parçası bulunarak Amasra Müzesi'ne teslim edildi.

Alanda bulunan mermer sütun parçaları ise iş makineleri yardımıyla aslına uygun şekilde bir araya getirilerek alana yeniden yerleştiriliyor. Bu yıl sonuna kadar Roma dönemine ait 7 sütunun birleştirilmesi ve üst yapı bloklarının yerleştirilme çalışmalarının tamamlanması hedefleniyor. Alanın 2026 yılı içerisinde ören yeri ilan edildikten sonra ziyarete açılması planlanıyor.

‘Roma Dönemi’ne ait anıtsal bir yapı olduğunu söyleyebiliriz’
Kazı Başkanlığını yürüten Bartın Üniversitesi Arkeoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi Başkanı Prof. Dr. Fatma Bağdatlı Çam, şunları söyledi:

“Okul inşaatının temel açma çalışmaları sırasında mermer sütunların bulunmasıyla buradaki çalışmalar başladı. 2022 yılında Amasra Müze Müdürlüğü'nün kurtarma kazısı ve 2024 yılında Cumhurbaşkanlığı kararı ile bilimsel kazı alanı ilan edildi. 2025 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı Müzeler Genel Müdürlüğü’nün ‘Geleceğe Miras’ projesi kapsamında çalışmalarımız sürüyor. 2022'de başlayan kurtarma kazısından bu yana buradaki amacımız Roma dönemine ait tamamı mermer sütunlardan yapılan stoa yapısını ortaya çıkarmaktı. 2024 yılında bu yapının 3 sütunu ayağa kaldırıldı. 2025 yılında ise yapının batı tarafında bulunan alanda tüm sütun parçaları ve mimari üst yapı blokları da alandan çıkartılarak birleştirilme aşamasına geçildi. Bu çıkan eserlerden anlıyoruz ki, M.S. 2’nci yüzyılın ortalarına tarihlenen bu yapının görkemli bir Roma portikası olduğu, korinth düzeninde yeşil sütunlu üst yapı parçalarıyla birlikte ince işçiliğin olduğu, dönemine göre anıtsal bir yapı olduğunu söyleyebiliriz. 2025 yılında alanda bulunan eserler sergileme alanına yerleştirildi. 2026 yılında da alanın ören yeri ilan edilmesiyle bu alanın yerli ve yabancıların ziyaretine açılmasını planlıyoruz. Alanın turizme açılmasıyla Batı Karadeniz Bölgesi'ndeki önemli turizm noktası haline geleceğini belirtmek isteriz. Bu çalışmalarımızda bizlere desteklerini esirgemeyen Bartın Valimiz Nurtaç Arslan’a, Bartın Üniversitesi Rektörümüz Prof. Dr. Ahmet Akkaya’ya, Bartın İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne, Amasra Kaymakamlığı’na ve Amasra Belediyesi’ne, kazımızın maddi destekçisi olan sponsorumuz Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na teşekkürlerimizi sunarız.”