Arşive İlk Ziyaret

İpek Akpınar: Cânâ ekibi 2004’te bir araya getirdiği. İlk yazışmamız 2002-2003 aralığında oldu. 2003’te doktora tezim tamamlandı, TÜBİTAK bursu da ancak çıktı, dolayısıyla ilk olarak 2004’te Paris’e gittik.

İlk gidişimizde şöyle bir tablo ile karşılaştık: Arşiv, malzemeleri çok sistematik bir şekilde koruyor ve aynı sistematiklik ile de elindeki materyali deşifre ediyor. Biz gittiğimizde daha “P” harfine daha gelmemişlerdi. Hepsi Prost adı altında kutulanmıştı. Prost’un dosyaları kendi koyduğu biçimde bir üst paketlere yerleştirilmişti. O kutuları açmak, onun kapattığı defterlerin içine girmek heyecan verici bir deneyimdi. “P” harfini ilk olarak biz açmış olduk.

Sergi fikrinin ilk ortaya çıkışı

CB: Aslında Académie d’Architecture’de bir ön sınıflandırma yapılmıştı ama ayrıntılı olarak ilk biz envanter çalışması ile başladık. Araştırma projemizin konusu da öncelikli olarak envanterin oluşturulması ve tabii bizim açımızdan o belgelerin incelenmesiydi. İlk önce bu amaca eriştik ama onun ötesinde 2004 yılında, önce bir yemekte daha sonra Stefanos Yerasimos’un evinde bir araya geldiğimizde, bu araştırmanın bu noktada kalmaması ve bir sergi projesine dönüşmesi gerektiğini ve buradan bir kitap yapılması gerektiğini o zaman konuşmuştuk.

İA: Kimin ne yazabileceğine kadar… Stefanos Yerasimos, hatta sevgili Belkıs Hanım’ın da bulunduğu ortamda öyle bir düşten bahsetmiştik. Ve tam da bu nedenle, bu kitabın ve serginin 6 yıl aradan sonra gerçekleştirilebilmesi çok önemli bir aşama.

CB: Bu aşamada sergilenenler sadece Prost’un Fransa’dan gelen kişisel arşivi. Ve onun içerisinden yapmış olduğumuz bir seçim. Daha sonra yeniden arşive gidip bu sergi için Pierre Pinon ile birlikte belgelerin seçiminde yer aldım. Yani bu tamamen Prost’un kişisel arşivinden yapılmış olan bir sergi. Bunu bir başlangıç olarak görmek mümkün, eğer bu konuda bir ilgi varsa. Atatürk Kitaplığı’nda biraz daha derinlemesine çalışılırsa oradan daha fazla belge çıkacağı açık. Bunun yanı sıra kimi kişilerde, özel koleksiyonlarda da birtakım belgeler olabilir.

İA: En önemli isim sevgili hocamız Prof. Dr. Uğur Tanyeli. Elinde kısmi de olsa bir arşiv malzemesi var. Yine onun bir öğrencisi Prost üzerine daha dar kapsamlı bir yüksek lisans tezi gerçekleştirdi. Prost’un unutulan -hatta ben “unutturulan” diyorum- çalışmalarının kent için, Cumhuriyet dönemi planlaması için ne ifade ettiğinin tekrar ele alınması, anımsatılması açısından bu serginin kritik önemde olduğunu düşünüyorum.