Büyük Menderes Nehri Kirlilik Nedeniyle Siyaha Büründü

Afyonkarahisar'ın Dinar ilçesi yakınlarında Suçıkan mevkisinde doğan, Denizli ve Aydın'dan geçerek Ege Denizi'ne dökülen 584 kilometre uzunluğundaki Büyük Menderes Nehri'nde kirlilik nedeniyle suyun rengi siyaha büründü. Nehirdeki kirlilik endişeye neden olmasının yanı sıra biyolojik çeşitliliği de olumsuz etkiliyor.

Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü, Büyük Menderes Nehri'ndeki kirliliğin zeytinyağı fabrikalarının kara atık sularını arıtılmadan direkt nehre verilmesinden kaynaklandığını söyledi. Nehrin suyunun simsiyah olduğuna dikkati çeken Sürücü, şu anda zeytinyağı mevsimi olduğunu hatırlatarak, "Fabrikalar özellikle yağmurlu günlerde atıklarını nehre veriyor. Büyük Menderes Nehri'ne yakın birçok yerleşim yerinde zeytinyağı fabrikası var. Bunların çok sıkı denetlenmesi lazım. Kara atık sularını Menderes'e dökenler için, ilgili kurumların yaptırımları uygulaması gerekir. Şu anda oksijen alamadığı için yavru balıklar suyun yüzeyine çıkmış durumda. İki gün önce binlerce küçük balık ölmüştü." dedi.

'Büyük çevre felaketi yaşanıyor’
Son yıllarda Söke ve Aydın Organize Sanayi Bölgelerine büyük fabrikalar açıldığını, Denizli'de çok fazla tekstil fabrikası olduğunu, Uşak bölgesinden de dereler çaylar vasıtasıyla kirlilik yükü geldiğini vurgulayan Sürücü, bu fabrikaların atıklarının çoğunun arıtılmadan Büyük Menderes'e verildiğini kaydetti. Sürücü, "Nehre kimyasallar, ağır metaller karışıyor. Bunun yanı sıra bir de katı atık kirliliği var. Katı atık kirliliği için Devlet Su İşleri tarafından İsveç'ten 3 tane yüzer bariyer sistemi getirildi. Şu anda bütün bu bariyerler kıyıda, bunların nehrin üzerine gerilmesi ve gelen çöpleri tutması gerekir. Bu yapılmayınca tüm çöpler Söke'ye bağlı Sarıkemer bölgesindeki Taşköprü'nün kemerlerini tıkayıp, orada adacıklar oluşturuyor. Burada büyük bir çevre felaketi yaşanıyor. Aynı zamanda hayvan ölüleri de gelmeye devam ediyor. Tescilli olan tarihi köprünün bu kadar yükü kaldırması mümkün değil, yıkılma tehlikesi de var. Köprünün geleceği ve çöplerin denize gitmemesi için yukarı havzada kullanılmayan yüzer bariyer sistemlerden birinin bu noktaya takılması lazım." diye konuştu.

'Kirliliğin önüne geçilmesi lazım'
Büyük Menderes Nehri'ndeki kirliliğin biyolojik çeşitliliği etkilediğini dile getiren EKODOSD Başkanı Sürücü, "Bu suyla tarım yapılıyor. Yediğimiz sebzeler, meyveler, tarımsal ürünler bu suyla sulandığı için doğal olarak bütün insan sağlığını da olumsuz etkiliyor. Büyük Menderes Nehri, 584 kilometre boyunca sürüyor. Aydın, Menderes Nehri'nin son noktası. Nehrin bütün kirlilik yükü Aydın bölgesine geliyor. Aydın'daki diğer kirlilikle Büyük Menderes'e yüklenerek olumsuz durumlar meydana getiriyor. Yaz aylarında su seviyesi daha da düştüğü zaman balık ölümleri meydana geliyor. Yazın su seviyesi düşünce daha felaket olacak. Özellikle tarım yapanlar zor duruma düşecek. Bu kirliliğin önüne geçilmesi gerekli. Kamu kurumlarının kirletici unsurları tespit edip, gerekli yaptırımları uygulaması lazım." diye konuştu.

'Menderes nehri yazın yürünecek hale gelecek'
Kışın yeteri kadar yağmur yağmadığı için barajlarda istenen su seviyesinin düşük olduğunu aktaran Sürücü, "Zaten az olan su kanallarla tarlalara verileceği için bu yaz Menderes'in içinde yürünebilecek bir hale geleceğini düşüyoruz. Bu sene geçen seneden daha kötü olabilir. Su yaşam demektir. Ancak temiz su hayat verir. Buradaki ekosistemin sağlıklı olması temiz suya bağlıdır." dedi.

Su sorununun yaşanmaması için öncelikle suyun tasarruflu kullanılması gerektiğini aktaran Sürücü, "Daha da önemlisi su yeterli değil. Temiz su çok önemli. Temiz su için fabrikaların gerekli arıtmalarını çalıştırarak, suyu arıtarak vermesi lazım. Bütün kimyasalları, ağır metalleri Menderes'e dökmemeleri gerek." dedi.