|
930'lardaki Büyük Buhran'dan etkilenen Amerikalılar, dönemin tasarruf
odaklı ruhunu ifade eden ve modernizm diye bilinen işlevsel bir Avrupa tasarım
tarzını benimsemişti. Eğer tasarım kültürel iklimin ölçüsüyse, son ekonomik
çöküş ve endişeli toparlanma dönemini nasıl yansıtacak? Bunun bir cevabı,
Christiane Lemieux'un geçenlerde yayınlanan
"Undecorate" (Dekorasyonu Kaldır veya Karşı-Dekor) adlı kitapta
bulunabilir.
Ev mobilyası firması DwellStudio'nun kurucusu
Lemieux "Karşı-Dekor" kavramını, son ekonomik kriz sırasında
inanılmaz çeşitlikteki amatör tasarımların ön plana çıkmasını ifade etmek için
ortaya attı. Modernizm müşkül zamanlarda nasıl bir tutumluluk idealini temsil
ettiyse, karşı-dekor hareketi de tasarım müessesenin durgun inceliğine karşı bir
tür popülist otantiklik getiriyor.
"Tasarımın demokratikleştirilmesi" yıllardır moda olan bir
ifade. Belki de artık bu kavram pratiğe geçmiştir. Tasarım sektörünü takip eden
Medya Sektörü Gazetesi'ne göre 2007 ile 2010 arasında bir
düzine dekorasyon dergisi kapandı ve kalanların da reklam sayfaları yüzde 30
oranında azaldı. Bu süreçte becerikli bir nesil tasarımcı ise interneti malzeme
bulmak ve kendilerini pazarlamak için kullanırken ürünlerini çok ucuza satmaya
başladı. Sonuç ev işi indirimli yaratıcılığın hızla yayılması. Kahve
çuvallarıyla kaplı kanepeler, Ikea salata kâselerinden yapılma stereo
hoparlörler, daimi dekoratif unsurlar olarak kullanılan parti süsleri. Bu amatör
hevesliler tasarımla ilgili internet sitelerinde uzmanların rolünü çalmış
durumda. Lemieux, "Amatörler belli bir iç tasarım seviyesine ulaşmaya can atan,
fakat profesyonel yardıma parası çıkışmayan insanlardı. Ancak şimdi otorite
onlar" diye konuşuyor.
Yeni nesil kuralları çiğnemekten korkmuyor. Uyum ve denge unutuldu. Aşırılık
teşvik ediliyor. Kumaşların yakışmasına gerek yok. Sınır yok. Örnek olarak
Chicagolu bir çift çatı katına Airstream marka bir karavan park etti. Modernizm,
muntazam dikey çizgiler ve sınırlı bir renk çeşidi kabul ediyordu. Karşı-dekor
ise evlerde anarşiden zevk alıyor. Ev tasarım blogu Apartment
Therapy'nin kurucusu Maxwell Gillingham-Ryan, "Artık
ortada iyi veya kötü yok. Bu yeni açıklık hali, olayın temelinde yatıyor.
Hepimiz girdap misali dönüp duruyoruz" diyor.
Karşı-dekor hareketinin vermeye çalıştığı mesaj şu: Kişisel ifade,
profesyonel ciladan daha önemlidir. Karşı-dekorcuların kahramanı ise fotoğrafçı
Todd Selby. Selby'nin web sitesi, geleneksel tasarımın en önemli dergisi
Architectural Digest'in alternatif bir versiyonu gibi görünüyor. Selby, "Bu
süreç henüz popüler kültürün bir parçası değil. Ancak yavaş yavaş etkisini
hissettirmeye başladı" diyor. Hiç değişmeden kalmış gibi görünen modernizmin
aksine amatörler tarafından yönlendirilen yeni tasarım dönemi hayatın sürekli
bir değişimden geçtiğini kabul ediyor. Tek kural, hiçbir kuralın
olmaması.
|
