Diyarbakır’daki Kentsel Dönüşüm Projesini Mahkeme Durdurdu

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) kararıyla 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde Diyarbakır’ın Bağlar Belediyesi’ne atanan AKP’li Hüseyin Beyoğlu’nun girişimi üzerine ilçeye bağlı Kaynartepe Mahallesi, 26 Eylül 2020’de Cumhurbaşkanlığı tarafından “riskli alan” ilan edildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, bunun üzerine mahalleyi 22 Mart 2021’de “Kentsel Dönüşüm Alanı” ilan etti.

BirGün’de yer alan MA kaynaklı habere göre; Diyarbakır Şehir Plancıları Odası (ŞPO), projeye karşı Diyarbakır 3’üncü İdare Mahkemesi’ne başvurdu. Hem "yürütmeyi durdurma" hem de "projenin durdurulması" talebiyle yapılan başvuruda, 54 dönümlük alanda 375 binanın bulunduğu ve bin 365 hak sahibinin yaşadığına işaret edilerek, “projenin hayata geçmesi durumunda telafisi güç veya imkânsız zararların oluşacağı” uyarısına yer verildi.

Mahkeme, “yürütmeyi durdurma” talebini ilk olarak karara bağladı. Mahkemenin kararına rağmen kayyum yönetimindeki Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, iptal edilen Kentsel Dönüşüm Projesi adı altında tahliye edilen 24 yapı için yıkım ihalesi yaptı. İhalede, “Kentsel Dönüşüm Projesi” kapsamında 4 bin 92 metrekare inşaat alanlı 24 adet yapının “Elle seçici yıkım tekniğine göre” yıkımı istendi.

Daha önce “yürütmeyi durdurma” kararı veren İdare Mahkemesi, ŞPO’nun “projenin iptali” istemini de karara bağladı. Mahkeme, dava konusu işlemlerin iptaline karar verdi. Mahkeme, yargılama giderlerinin davalı idarece davacıya ödenmesine de hükmetti.

‘İhtiyacı karşılamıyor’
Kararda, 26 Ocak 2022 tarihli keşfe dair bilirkişi raporuna yer verildi. Raporda, “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun kapsamına alınan toplam riskli alanın yaklaşık olarak 150 hektar büyüklüğünde olduğu görülmüştür. Davaya konu planlar ile kentsel dönüşüm bölgesinde planlanan kısmın ise sadece 5,36 hektar büyüklüğünde olduğu, planlanan alanın büyüklüğünün toplam riskli alanın yüzde 5’i dahi olmadığı, bu açıdan değerlendirildiğinde Bağlar Bölgesi Kentsel Dönüşüm Alanında bütüncül bir planlama yaklaşımının sergilenmediği tespit edilmiştir.” denildi.

Projenin kamu yararına uygun olmadığı vurgulanan raporda, planlar hazırlanırken mahallede yapılan anketin ise “yetersiz” olduğu aktarıldı. Mahkeme, bilirkişi raporunu göz önünde bulundurarak, planın “hukuka aykırı” olduğu sonucuna vardı. Mahkeme, 30 gün içerisinde Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi’ne istinaf kanun yolunun açık olduğuna da karar verdi.