|
Deloitte tarafından yapılan yazılı açıklamada,
Avrupa'nın en büyük 100 inşaat ve müteahhitlik firmasından elde
edilen verilerle hazırlanan Deloitte Avrupa İnşaat Liderleri 2009
raporunun yayınlandığı belirtildi. Avrupa'nın önde gelen 100 inşaat
firmasının faaliyetleri, gelirleri ve geleceğe ilişkin projeksiyonları gibi
farklı açılardan inceleyen Deloitte uzmanlarının, inşaat sektöründeki olası
gelişmeleri ve ortaya çıkan riskleri detaylı olarak analiz ettikleri dile
getirilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
''Bu yıl, gelirleri itibarıyla yapılan sıralamada Fransız Vinci, yaklaşık 29
milyar avroluk taahhüt cirosuyla ilk 100 firma içinde liderlik koltuğunu
korurken, bu yıl da 100 İnşaat Şirketi sıralamasında sayı itibarıyla İngiliz
şirketler ağırlıktaydı. Ana liste taahhüt gelirleri baz alınarak hazırlanmış
olmakla birlikte; taahhüt şirketlerinin inşaat dışındaki sektörlerdeki
gelirlerinin de dikkate alındığı konsolide gelirler bazlı sıralamalara da
araştırmada yer verilmekte. Deloitte Avrupa İnşaat Liderleri 2009 sıralamasında
Türkiye'nin önemli iki büyük müteahhitlik firması da yer alıyor. Enka İnşaat 37.
sırada yer alırken Gama Holding de bu yıl listeye 85. sıradan girdi.''
Deloitte Türkiye ortaklarından, İnşaat ve Gayrimenkul Endüstri Lideri
Cem Sezgin, küresel inşaat sektöründeki gelişmeleri yansıtan
rapor hakkında şu değerlendirmede bulundu:
''Her sene düzenli olarak yayınladığımız Avrupa inşaat sektörüne kapsamlı bir
değerlendirme getiren Deloitte raporunun bize sunduğu bulgular, ekonomik
durgunluğun sektör üzerinde etkili olduğunu, ancak etkinin sanıldığı gibi
'bıçakla kesilir' düzeyde radikal olmadığını söylüyor. Listenin 2008 yılı
gelirleri üzerinden hazırlandığı, krizin de 2008 yılının son çeyreğinde etkisini
gösterdiği düşünüldüğünde, önümüzdeki sene yayınlanacak rapor krizin derinliği
hakkında daha somut veriler sunacaktır.
Taahhüt sektöründe ekonomik daralma ilk etapta daha 2007 yılında bile bazı
olumsuz sinyaller vermeye başlayan konut inşaatında kendini gösterdi. Maliyet
yüklerinin doğru ölçümlenmesi kadar işletme sermayesinin yönetimi de taahhüt
sektörü için büyük bir önem taşıyor. Nakit akışlarının belirsizlik ortamında
uğradığı sekte; finansal kaldıraçları çok güçlü olmayan; aşırı borçlanmış ve
backloglarında sayılı projeler olan firmaları tehdit ediyor. Sektörde ayrıca
talebin düşmesiyle birlikte fiyatlama yapısının bozulma olasılığından da endişe
ediliyor. Çünkü böyle bir yola girilmesi, spekülatif mekanizmanın hakim olduğu
geri dönüşü zor bir istikrarsızlığı da peşinden sürükleyebilir. Uluslararası
pazarlarda yönetim danışmanlığı birikimiyle birçok sektörde kurum ve kuruluşlara
destek veren Deloitte, inşaat sektöründe de araştırma ve raporlarının yanı sıra
uzmanlığı ile birçok ülkede taahhüt sektörünün gelişmesine yardımcı
olmaktadır.''
'İnşaat, durgunluktan en çok etkilenen sektörlerden'
Açıklamada, rapora göre, 2009 yılında derinleşen küresel ekonomik
durgunluktan en çok etkilenen sektörler arasında olan inşaatın, özellikle
Avrupa'da kamu desteğiyle zararlarının bir kısmını karşılamaya çalıştığı, özel
sektör kaynaklı talebin ciddi oranda gerilemesi ve olası bazı kamu kesintileri
nedeniyle 2010 yılında bu sektörde rekabetin daha da sertleşmesinin beklendiği
ifade edildi.
Ekonomideki durgunluğun başlangıcında henüz mevcut siparişlerin iş yüküne
karşılık konut üretiminde daha önce ortaya çıkan sıkıntının, değişik endüstriyel
segmentlerin farklı gelişim çizgileri izlemesine yol açtığına işaret edilen
açıklamada, ''Geçen yıl En Büyük 100 İnşaat Şirketi sıralamasına giren 75 firma
gelirlerini artırırken, bu yıl benzer performansı gösteren firma sayısı 45'te
kaldı. Özellikle konut üretimi yapan müteahhit firmalar 2008'i eksi büyümeyle
kapattı'' denildi.
Avrupa'nın İnşaat Liderleri listesinde firma çokluğuyla öne çıkan
İngiltere'den sadece tek bir taahhüt şirketi, Balfour Beatty'nin Deloitte Avrupa
İnşaat Liderleri 2009 ilk 10 sıralamasına girebildiğine işaret edilen
açıklamada, İngiltere'nin en büyük ikinci inşaat firması Carillion ile üçüncü
inşaat firması Laing O’Rourke'nin sırasıyla listenin 12. ve 15.'si oldukları
bildirildi.
Açıklamada, Fransız taahhüt devi Vinci SA'nın, krize rağmen 2008'de 29 milyar
avronun üzerine çıkarma başarısı gösterdiği dile getirilerek, Vinci'den sonra
yine ikinci sırada bir Fransız firma olan Bouygues SA, üçüncü sırada ise bir
Alman firma olan Hochtief AG'nin bulunduğu, ilk 10 sıralamasında üçü Fransız ve
ikisi Alman kuruluşlar dışında ikiden fazla şirkete sahip başka bir ülkenin yer
almadığının altı çizildi.
Türk inşaat şirketlerinin durumu
Türkiye'den ise iki müteahhitlik firması Enka ve Gama'nın bu yıl Avrupa'nın
100 İnşaat Lideri arasında yerlerini aldıkları dile getirilen açıklamada, şöyle
denildi:
''Deloitte araştırmasında Enka İnşaat, 1,9 milyar avroluk taahhüt geliri ile
genel ciro sıralamasında 37. olurken gelirlerini en hızlı artıran şirketler
arasına ise 19. sıradan girdi. Bu yıl ilk kez listeye 85. sıradan giren Gama
Holding ise sektörden elde ettiği gelir bazında geçen yılı 735 milyon avro ciro
ile kapatmış durumda. Taahhüt gelirleri bazında Türkiye'nin ilk beş uluslararası
müteahhitlik firması sıralamasında ise Enka'dan sonra sırasıyla Gama Holding,
Tekfen Holding, Yüksel Holding ve Alarko Holding geliyor. Taahhüt dışı gelirler
de dikkate alındığında ise sıralamada Tekfen Holding ve Gama Holding yer
değiştiriyorlar. Birincilik koltuğundaki Enka'nın ise cirosu 4,7 milyar avroyu
aşarak neredeyse 2,5 kat daha artıyor. Tekfen Holding ise 1,2 milyar avroya
yaklaşan geliri ile Türk firmaları arasında 1 milyar avro barajını aşan Enka'dan
sonra ikinci firma konumunda.''
Türkiye'nin konut stoku
Açıklamada, ekonomik krizin Türkiye'de özellikle kar marjı yüksek orta ve üst
seviye konut üretimini olumsuz yönde etkileyerek ciddi bir konut stokunun ortaya
çıkmasına neden olduğuna işaret edilerek, raporda dile getirilen şu bilgilere
yer verildi:
''Konut piyasasını hareketlendiren mortgage kredi hacmi ise 9 milyar avrodan
7 milyar avroya geriledi. Geçen yılın ikinci yarısında kiralarda ise yüzde 25'e
varan önemli düşüşler yaşandı. Öte yandan, faiz oranlarındaki düşüşün bu yıl
konut projelerinde olumlu bir etki yaratması bekleniyor. 2008 yılının bir
başka gelişmesi ise alışveriş merkezlerinde (AVM) belirli şehir ve bölgelerde
Türkiye'nin doygunluk noktasına erişmesi oldu. Şu anda mevcut 250 büyük AVM ile
İstanbul başı çekerken bu tür projelerin artık Anadolu'nun diğer büyük
kentlerine kaydığı
gözlemleniyor.''
İnşaat maliyetleri azaldı
Üst gelir düzeylerine seslenen prestijli konut projelerinin 2008 yılında da
fazla ivme yitirmeden devam ettiğine işaret edilen raporda, sektör açısından bir
başka olumlu gelişmenin ise inşaat maliyetlerinin düşmesi olduğu belirtildi.
Raporda daha sonra şu saptamalara yer
verildi:
''Yılın son
çeyreğinde inşaat maliyetlerinin yüzde 3,9 oranında azaldığına dikkati çeken
Türkiye İstatistik Kurumu'na (TÜİK) göre, inşaat sektörü 2008'in üçüncü
çeyreğinde yüzde 4,3 oranında daraldı. Buna karşılık hükümetin 2009-2010
planları içinde yap-işlet-devret iş modeliyle İstanbul - Ankara hızlı raylı
sistem istasyonları projesini ihaleye çıkarması bekleniyor. 204 milyon avroluk
bu ihalenin yanı sıra yine hükümetin 3. Boğaz Köprüsü çalışmaları sürüyor. Hızlı
raylı sistemde ise yakın bir gelecekte birçok şehir için ihale açılacak. 402
milyon avroluk başka bir önemli ihale olan Bandırma-Bursa-Osmaneli tren
istasyonları çalışmasının da sonuçlanması bekleniyor.''
Sektörde bu yıl ayrıca, satın alma ve birleşmelerin de yaşandığına işaret
edilen açıklamada, hazır beton ve çimento sektörünün önde gelen devlerinden
Çimsa'nın 13 milyon avro ödeyerek Bilecik Hazır Beton'u satın aldığı, Lafarge'ın
ise kendi şirketlerinden Lafarge Van'ı Aşkale Çimento'ya sattığı, Türkiye'deki
diğer üretim tesislerini de OYAK Çimento'ya satma kararı aldığı, konunun Rekabet
Kurulu tarafından değerlendirildiği ifade edildi.
|
