|
Fotoğraf: Utku Ucrak
Yatağan'daki Stratonikeia antik kentinde
yürütülen kazı çalışmalarında ortaya çıkartılan Anadolu'nun en büyük
‘Gymnasion’u (spor yapılan alan) ile ‘Gladyatör Mezarlığı’nın yaklaşık
1800 yıl önce yaşanan gladyatör dövüşlerine ışık tutacağı
bildirildi.
Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji
Bölümü Öğretim Üyesi ve Stratonikeia Antik Kenti Kazı Başkanı Doç. Dr. Bilal
Söğüt, antik kentteki 2010 yılı kazı çalışmalarının sürdüğünü belirterek,
''Eskihisar Köyü'ndeki Stratonikeia antik kentinde 2008 yılından beri arkeolojik
kazı, araştırma, koruma ve onarım çalışmalarında ciddi anlamda ilerleme
kaydedildi. Stratonikeia'nın başka antik kentlerde bulunmayan ayrıcalıklara
sahip. Bunlarda birisi de 105 metre genişliğinde ve yaklaşık 180 metre
uzunluğunda olduğu tahmin edilen Anadolu'nun en büyük Gymnasium'u olarak bilinen
yapıdır'' dedi.
Gladyatör mezarlığı
Gymnasium'un
kuzey kenarında, ortada yarım yuvarlak (eksedra) ve bunun her iki kenarında
ikişer adet dikdörtgen olmak üzere 5 mekan bulunduğuna işaret eden Söğüt,
''Bunlar soğuk yıkanma odası (Frigidarium), yağlanma odası (Elabothesium), tarih
ve felsefe gibi derslerin öğretildiği 'Genç Erkekler Odası' (Ephebeion), 'Torba
Odası' (Koryceum) ve 'Pudra Odası' (Konisterium) olarak kullanılmış. Bu geniş
bina içinde gladyatörlerin de ders aldıklarını düşünüyoruz. Bunlar
Stratonikeia'da doğmuş, burada büyüyüp yetişmiş, başka büyük kentlerde dövüşe
çıkmış olmalıdır'' diye konuştu.
Stratonikeia'nın yaklaşık 6 kilometre
kuzeyinde yapılan çalışmalarda ise ''Gladyatör Mezarlığına'' rastlandığına
işaret eden Doç. Dr. Söğüt, şöyle konuştu:
''Burada bulunan gladyatör
stelleri Muğla Müzesinde sergileniyor. Bulunan gymnasium ve gladyatör mezarlığı
1800 yıl önce yaşanan gladyatör döğüşlerine ışık tutacak. Bunlar arasında çok
meşhur gladyatörler bulunmaktadır. Bunlar Stratonikeia ve başka kentlerde
dövüşlere çıkmış kişilerdir. Bunlar birinci katagoriden sekizinci katagoriye
kadar farklı gruplarda kişiler. Bunların arasında Akilleus'un öldürdüğü
Droseros'un yanı sıra Vitalius, Eumelos, Amaraios, Khrysopteros ve Khrysos gibi
ünlü kişiler var. Bunlardan Droseros 17 defa galip gelmiş ve en son Akilleus'a
yenilerek arenadan ayrılmış birisidir.
Akilleus'un öldürdüğü Droseros'un
mezar stelinde şunlar yazıyor: '..Beni Kader Tanrıçası'nın oyunlarıyla Akhilleus
öldürdü. Bir zamanlar sahnede ben vardım; şimdi arenada Akhilleus var'. Diğer
gladyatörlerin bazıları yakın dövüşte, bazıları boksta çok iyi idiler. Ama bu
alanda ölenler de var.''
Gladyatörler
Kenti
Söğüt, bunların bir gladyatör için çok büyük başarılar
olduğuna işaret ederek, ''Bulunan gladyatör stelleri bize Stratonikeia
gladyatörlerinin çok meşhur olduğunu ve antik dönemde iyi bilindiğini
gösteriyor. Anadolu'da hiçbir kentte bu kadar çok gladyatör steline
rastlanmadı'' diye konuştu.
Her yıl yapılan çalışmalarda yeni yeni
gladyatör isimlerine ulaştıklarını da anlatan Söğüt, şunları söyledi:
''Gelecek yıllarda da daha pek çok gladyatör ismini bulacağımızı ümit
ediyoruz. Gladyatörlerin burada Stratonikeia topraklarında emekli olup
yaşadıklarını düşünüyoruz. Stratonikeia mermer kenti olduğu kadar, gerçek
anlamda bir gladyatörler kentidir. Gelecekte bu daha anlaşılacak. Yapacağımız
kazılarda bu konuda yeni yapıları ortaya çıkaracağız. Bir zaman gelecek
insanlar, Stratonikeia'nın her döneme ait farklı kalıntı zenginliğinin dışında,
sadece Stratonikeia'nın Gladyatörlerini konuşacak''.
Muğla Kültür ve
Turizm Müdürü Dr. Kamil Özer, Muğla Müzesi bünyesindeki Gladyatör Salonu'da
sergilenen 7 gladyatörün mezar stelinin tanıtımı için 2011 yılında bir dizi
çalışma yapacaklarını anlatarak, ''Öncelikle müze binamızın restorasyon ve
bakımını yapmayı planlıyoruz. Bir restorasyon çalışması yapmayı planlıyoruz.
Gladyatör Salonu'nun özellikle uluslararası fuarlarda tanıtmayı hedefliyoruz. 7
gladyatörün mezar stelinin Muğla müzesi'nde sergilenmesi, kültür turizmi
açısından bir şans'' dedi.
|
