“Hava Kirliliği Kaynaklı Ölümler için Acil Eylem Gerekiyor”

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), insanların sağlığına tamamen öncelik verilmesini ve ulusal planlara entegre edilmesini sağlamak için gereken eylemlerin altını çizen 'Ulusal Olarak Belirlenmiş Katkılar ve Uzun Vadeli Stratejilerde Sağlık 2023 İncelemesi’ni yayımladı. İklim değişikliğine vurgu yapılan incelemede, aşırı iklim olaylarının neden olduğu hastalıklardan, vektör kaynaklı hastalıkların görülme sıklığının ve yayılmasındaki artışa kadar; aşırı sıcaklık ve hava kirliliğinin yol açtığı kalp-damar ve solunum yolu hastalıklarındaki artışta, iklimin insan sağlığı üzerindeki etkilerinin kaçınılmaz olduğu vurgulandı.

DHA’da yer alan habere göre; DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, incelemede yer verilen değerlendirmesinde, "İnsanların ve gezegenimizin sağlığı ayrılmaz bir şekilde birbirine bağlı ve yıllar süren vaatlerden sonra her ikisini de korumak için acilen hızlı harekete geçilmesi gerekiyor. Yalnızca sağlık sonuçlarına dayalı iklim politikaları, hayat kurtarmak, hastalıkları önlemek ve daha sağlıklı, daha adil toplumlar inşa etmek için gereken eylemlerle sonuçlanacaktır. Mevcut Ulusal Katkı Beyanlarının (NDC) yüzde 91'i, 2019'da rapor edenlerin yüzde 70'ine kıyasla artık sağlık hususlarını içermekte. Ulusal iklim planlarının önceki turlarıyla karşılaştırıldığında, sağlığı kapsayan ve sağlığı teşvik eden iklim hedefleri ve politikaları, azaltım, uyum, uygulama araçları, kayıp, hasar ve uzun vadeli sürdürülebilir kalkınma stratejileri." dedi.

DSÖ Çevre, İklim Değişikliği ve Sağlık Departmanı Direktörü Dr. Maria Neira ise "Ülkeler, iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik ulusal planlarında, iklim değişikliğinin insan ve gezegen sağlığına yönelik tehdidinin farkına varma konusunda önemli ilerleme kaydetti. Ancak sağlığı koruyan ve adil bir tepki sağlamak için bu taahhütlerin ölçeğinin büyütüldüğüne, hızlandırıldığına ve yeterli şekilde finanse edilmesine ihtiyacımız var. Hava kirliliğinden kaynaklanan ölümleri önlemek için acil eylem gerekiyor." ifadelerini kullandı.

‘Yetersiz finanse ediliyor’
İncelemede, ülkelerin karbon emisyonlarını azaltmaya yönelik eylemlerin ölçeğini artırarak daha geniş sağlık yararları da görecekleri belirtilerek, "Örneğin, yürümeyi ve bisiklete binmeyi teşvik etmek ve sürdürülebilir ve sağlıklı beslenmeye geçişi desteklemek, iklim üzerindeki etkileri azaltırken sağlığı iyileştirir. Ek olarak, ülkelerin iklim değişikliğini hafifletmek için gerekli finansal yatırımlardan daha fazla sağlık faydaları elde etmesi beklenebilir. Sağlığa özel iklim eylemi yetersiz finanse ediliyor. Sürdürülebilir iklim finansmanı, sağlığa uyum, iklim değişikliğinin azaltılması ve iklime dirençli kalkınma için gereklidir; ancak iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik ulusal planlarda sağlığa kronik olarak yetersiz finansman sağlanıyor." denildi.

‘Daha fazla fon ayrılsın’ çağrısı
Çoğu ülkenin iklim eylemi için uluslararası mali desteğe bağımlı olduğu kaydedilerek, "10 NDC'den yalnızca biri, sağlık eylemlerinin bir kısmı veya tamamı için yerel finansman içeriyor ve 5 uzun vadeli stratejiden yalnızca biri, vergiler, harçlar ve karbon fiyatlandırma mekanizmaları gibi belirli sağlık finansmanı hükümlerini içeriyor. Çok taraflı iklim finansmanına olan bu güvene rağmen, halihazırda uyum finansmanının yalnızca yüzde 2'si ve genel iklim finansmanının yüzde 0,5'i, açıkça insan sağlığını korumayı veya iyileştirmeyi amaçlayan projelere tahsis edilmekte. İklim değişikliğine adil ve etkili bir tepki verilmesini sağlamak için DSÖ, çok taraflı iklim finansman mekanizmalarının açıkça insan sağlığını korumayı veya iyileştirmeyi amaçlayan politikalara ve girişimlere daha fazla fon ayırması yönünde çağrıda bulunuyor." ifadelerine yer verildi.