|
Türkiye oldum olası şaşırtan bir ülke! Bu yargı,
“heykel” konusunda da geçerli! Osmanlı’nın Mısır Valisi
Sait Paşa, Süveyş Kanalı’nın girişinde dikilecek meşaleli heykeli,
Fransız Frederic Auguste Bartholdi’ye sipariş etti. Ancak
kanalın açılışından önce ölünce, yerine geçen İsmail Paşa’nın
“İslamiyette heykel olmaz” dediği meşaleli heykel Paris’te bir
depoya atıldı. Bir süre sonra Süveyş Kanalı’nın mimarı Ferdinans de
Lessepse ile Bartholdi, Fransız-ABD dostluğu için
heykeli alıp Nev York’a götürdüler. Osmanlı’nın faturasını
ödediği heykel, 25 Ekim 1886’da Nev York’un girişindeki adaya “Özgürlük
Anıtı” olarak dikildi!
“Adalet Heykeli” Yunan mitolojisinde “adalet ve düzen
tanrıçası” Themis’i simgeler. Yeni Anayasa
Mahkemesi önüne dikilen “Adalet Heykeli”nin gözü açık - kapalı
tartışmasına girecek değilim! Bu olay yerine, Türkiye’de yaklaşık son iki yılda
basınımıza yansıyan bazı heykellerin başlarına gelenleri gözden geçirelim!
2007
16 Temmuz Radikal… Kadıköy çarşısındaki “Kaz Rodi” heykelini kim çaldı?
7 Eylül Hürriyet… Denizlili halk sanatçısı Özay Gönlüm’ün Çatalçeşme’deki
heykeli bakımsızlıktan tanınmaz halde!
8 Eylül Radikal…
• Fazilet Partisi üyeleri, Balıkesir Edremit’te dikilen “Sarıkız” heykelinin
göğüs uçlarının neden göründüğünü Belediye Meclisi’nde sordular.
• Antalya’ya adını veren Kral Attalos heykelinin “eşcinsellik” simgesi olduğu
savlandı!
30 Eylül Milliyet… Afyonkarahisar Emirdağ’da 25 yıl boyunca alanı süsleyen
Atatürk heykeli “çok yıprandı” diye yalnız 4 kişinin bildiği bir yere gömüldü.
AKP’li Belediye Başkanı “Alnıma silah dayasanız yerini söyleyemem!” dedi.
27 Eylül Milliyet - Sabah… Edirne Kırkpınar ağası Hüseyin Şahin’in
heykelindeki tespih yine çalındı!
2008
24 Şubat Evrensel… Muzaffer Eroran’ın yaptığı “İşçi” heykeli nerede?
Cumhuriyet’in 50. yıldönümünde dikilen 12 heykel de kayıp!
19 Nisan Sabah… Heykeltıraş Prof. Ferit Özşen yaptığı Herkül heykelinin
Ereğli’de kaldırılmasına kızdı: “Ereğli’nin adı bile Herkül’den geliyor”
dedi.
6 Temmuz Hürriyet… Yıkılan Çetin Emeç anıtı yenilendi!
6 Ağustos Sabah… İstanbul Esenyurt’ta Nâzım Hikmet’in heykeli çalındı. Heykel
ancak vinçle götürülebilirmiş!
22 Eylül Hürriyet… Ankara Belediye Başkanı Melih Gökçek “Su Perileri
heykelini Tandoğan Alanı’na yeniden dikmeyi düşünmüyoruz!” dedi.
27 Aralık Cumhuriyet… Kırklareli Lüleburgaz’da Leonardo da Vinci’nin “Altın
Oran” figürü heykeli, “Buraya kilise, İsa’nın çarmıha gerilişi yapılıyor…”
denilerek parçalandı!
30 Aralık Cumhuriyet… Mersin Atatürk Parkı’ndaki Uğur Mumcu Anıtı ve
Karacaoğlan heykelleri tahrip edildi!
2009
11 Ocak Hürriyet… Bursa’nın ünlü “Deli” Ayten’inin heykelinin 15 yıl sonra
anı parkına dikilmesine Saadet Partisi karşı çıktı.
16 Şubat Milliyet - Akşam… Marmaris Yat Limanı’nda 1997’de dikilen, Rahmi
Atalay’ın yaptığı, uzaya Türk bayrağı götüren Amerikan astronot Jim Reilly’e
şükran heykeli kayboldu!
17 Şubat Cumhuriyet… Marmaris’te astronot heykeli denizden çıkarıldı!
27 Şubat Akşam… Tankut Öktem’in “Balıkçı ve Torun” heykelinden “torun” da
kaybolmuş, balıkçının bacağı kırılmıştı. Torun da sudan çıkarıldı!
5 Mart Milliyet… Çanakkale Ayvacık Behramkale köyü Muhtarı Hüseyin Kaplan,
Assos’ta ders veren Aristo’nun heykelinin açılış töreninde Bakan Ertuğrul
Günay’a katkısından dolayı teşekkür etti.
3 Nisan Hürriyet - Vatan… Antalya Kemer’de “Aşk Yağmuru” heykelini MHP’li
Belediye Başkanı “müstehcen” diye depoya kaldırttı!
4 Nisan Milliyet… Kadıköy Belediyesi “Aşk Yağmuru”na talip!
9 Nisan Haber Türk… Ankara Belediye Başkanı Gökçek’in “Tükürürüm böyle
sanatın içine” dediği “Su Perileri” depoya kaldırıldı.
13 Nisan Sabah… Emirgan Korusu’nda, Fransız Pierre Louis Rouissard’ın 1864’te
yaptığı “Geyik” heykelinin önce yavrusu, sonra kendisi ve Gülhane Parkı’ndaki
Âşık Veysel heykelindeki saz da 3 kez çalındı.
24 Nisan Sabah… Erzurum’u düşman işgalinden kurtaran Gazi Ahmet Muhtar Paşa
heykelinin kılıcı 6 yılda 4 kez çalındı!
27 Nisan Hürriyet… 1925’ten beri Ankara Ulus’ta önceleri Başbakanlık Binası
olan, şimdilerde Gümrük Müsteşarlığı önündeki havuzun çıplak kadın heykelleri
çürümeye terk edildi!
2 Mayıs Sabah… Zonguldak Ereğli İlçesi eski Belediye Başkanı Murat Sesli’nin
sahildeki yerinden kaldırdığı “Herkül Heykeli”ni CHP’li yeni Belediye Başkanı
Halil Posbıyıkoğlu yerine koydurttu!
3 Mayıs Vatan…
• (Hande Ataizi’nin çıplak resmini yapan) Kenan Evren “İlk Adım ve Atatürk
Anıtı”ndaki erkek ve kız figürlerini “çıplak” diye kaldırtmıştı.
• 1999’da Babaeski’de Fatih Sultan Mehmet’in heykelinin atı, erkek mi dişi mi
diye tartışılmıştı! (Fatih, İstanbul’u kuşattığında Bizans’ta rahipler “melekler
dişi mi erkek mi” tartışmasını yapıyorlardı!)
• Aydın’da Yörük Ali Efe’nin heykeli neden bıyıksız diye tartışıldı!
5 Mayıs Cumhuriyet… Ulusal futbolcu Lefter Küçükandonyadis’in Fenerbahçe
Stadyumu yanındaki parkta açılan heykeli ilgi yarattı!
5 Mayıs Hürriyet… Cumhuriyet’in 50. yılında Gürdal Duyar’ın yaptığı “Güzel
İstanbul” heykeli Karaköy Meydanı’na dikilmişti. CHP-MSP Koalisyonu’nda “Türk
kadınını hayâsızca teşhir ettiği” gerekçesiyle kaldırıldığı Yıldız Parkı’nda
“müstehcen, gözlerden uzak” varlığını sürdürüyor.
Günümüzde Eskişehir’den “Heykelkent” diye söz edilmesinden dolayı Belediye
Başkanı Yılmaz Büyükerşen’i ve kent halkını kutlarken, Kültür Bakanımıza da bir
önerimiz var! Acaba Türkiye’nin tüm il, ilçe, bucak ve köylerindeki heykellerin
bir dökümü yapılıp kitaplarla belgelenemez mi?
Afrodit’e Tecavüz!
Nokta dergisinde 1 Kasım 1992’de Jan Paçal, Burdur Kremna antik kentindeki
mermer aşk tanrıçası Afrodit heykelinin köyün delikanlılarınca “cinsel mutluluk
aracı!” yapıldığı, köyde “Afrodit’e kimler tecavüz etmişti” diye sorulduğunda
anlamlı güldüklerini yazmış!
Bu öykü, İÖ 4. yy’ın ünlü yontucusu Praksiteles’in “Afrodit Heykeli”ni
anımsattı. Datça yarımadasının ucundaki Knidos kenti ile karşısındaki İstanköy
Adası, Praksiteles’e birer Afrodit heykeli sipariş ederler. Giysili Afrodit’i
adalılar, çıplak olanını Knidoslular alır.
Knidos’ta Afrodit adına yapılan yuvarlak tapınağına konulan heykel, dünyadaki
belki de ilk turizm olayını başlatır. Bergama Kralı beğendiği heykeli kendisine
vermeleri karşılığında borçlarını silmeye hazır olduğunu bildirdiği halde
Knidoslular heykellerinden vazgeçmezler.
Ama bir sabah tapınağın rahibeleri kapıyı açıp içeri girdiklerinde bir
delikanlının içeride uyuduğunu, heykelin üzerinde gencin cinsel ilişkisinin
izlerini gördüler. Demek ki tarih Bucak’ta da tekrarlanmış!
|
