|
ıllık ve çeyrek dönemlerde kurumsal araştırma ve raporlara imza atarak
Türkiye gayrimenkul sektörüne önemli katkılarda bulunan GYODER,
Türkiye ve dünyadaki gayrimenkul sektörüne ilişkin veri ve öngörüleri
'Türkiye ve Dünya Gayrimenkul Sektör Raporu 1. Çeyrek 2010'da
yeniden bir araya getirdi. GYODER’in gayrimenkul sektörü için kapsamlı bir
veritabanı oluşturmak amacıyla Ekonomi ve Strateji Danışmanlık
Hizmetleri’nden Dr. Can Fuat Gürlesel’e hazırlattığı
raporda, sekiz çeyrek boyunca küçülen Türkiye inşaat sektörünün 2010 yılının ilk
üç aylık döneminde yüzde 8 oranında büyüdüğü ifade edildi.
Raporda
ayrıca, ekonomik kriz sonrası gerek dünyada gerekse Türkiye’de dibe ulaşan, 2009
yılının son çeyrek döneminde ise yeniden büyüme işaretleri alınan gayrimenkul
sektörünün 2010 yılının ilk çeyrek döneminde yeterli büyüme hızına ulaşmadığı
belirtildi. Raporda, gelişmiş ülkelerin tamamına yakın bölümünde önemli ekonomik
büyümelerin gerçekleştiği, Türkiye ekonomisinin ise yüzde 11,7’lik bir büyüme
sergilediği bu dönemde özellikle ABD ve Avrupa Birliği ülkelerindeki inşaat ve
gayrimenkul sektöründe toparlanmanın zayıf olduğu bilgisine yer verildi.
Konut piyasası arzı ve satışları zayıfladı, AVM yatırımları
canlandı!
Raporda yer alan sonuçlar, Türkiye inşaat sektöründe
yaşanan büyümenin genel ekonomik büyümenin altında kaldığını da gösterdi.
Dolayısıyla son sekiz çeyrek dönemdeki kayıpların çok azının telafi
edilebildiği, yeni konut başlangıçlarının, konut arzının ve satışlarının
performans bakımından zayıfladığına dikkat çekildi. Konut kredi talebinin ve
kullanımının ise göreceli olarak daha hızlı bir büyüme içinde olduğunun ifade
edildiği rapora göre, ticari gayrimenkuller alt pazarındaki ertelenen
yatırımlarda göreceli bir canlanma yaşandı ve kullanıcı talebinde yeniden
genişleme eğilimine geçildi.
Alışveriş merkezi (AVM) yatırımlarının
canlandığına da yer verilen raporda, A sınıfı ofislerdeki boşluk oranlarının ilk
kez gerilediği ifade edildi. Raporda yer alan sonuçlara göre otel yatırımları
cazibesini korurken, lojistik alan yatırımları ve talebinde durgunluk 2010
yılının ilk üç ayında da devam etti. Bunların yanı sıra, inşaat ve gayrimenkul
sektöründe kredi kullanımının durağanlaştığını da gösteren raporda, yabancılara
gayrimenkul satışının sürdüğü ancak gayrimenkul sektörüne yönelik doğrudan
yabancı sermaye yatırımlarının daraldığı belirtildi.
 Tanes: Büyüme
sevindirici, ancak kayıpların çok azını telafi
edebilmiştir
GYODER Yönetim Kurulu Başkanı Turgay
Tanes, raporda yer alan sonuçları şöyle değerlendirdi:
“2010
yılı ilk çeyrek döneminde hem Türkiye ekonomisinde hem de gelişmiş ekonomilerde
yaşanan büyüme moral kaynağı olmuştur. Özellikle Türkiye ekonomisinin yüzde 11,7
oranında büyüme göstermesi ekonomik güveni ve beklentileri artırmıştır. Bununla
birlikte özellikle Avrupa ekonomileri kaynaklı yeni riskler nedeni ile dünya
genelinde ekonomik iyileşmenin yavaşlayacağı kaygıları da artmaktadır. Nitekim
ABD ve AB’de inşaat, konut ve gayrimenkul sektörü faaliyetlerinde dip sonrası
yeniden bir durağanlaşma ve bazı faaliyetlerde gerilemeler görülmektedir.
Türkiye’de ise sekiz çeyrek sonrası inşaat sektörünün ilk kez pozitif değerlere
geçerek yüzde 8 büyümesi sevindiricidir. Ancak sektördeki bu büyüme henüz geçen
iki yıl boyunca yaşanan kayıpların çok azını telafi edebilmiştir.”
2010
yılının ilk çeyreğinde yeni konut yapı ruhsatları ve konut satışları verilerinin
genel ekonomik büyümenin altında kaldığına da dikkat çeken Tanes, sözlerini
şöyle sürdürdü:
“Konut fiyatları ve kiralarında genel bir durağanlık,
konut kredileri kullanımında ise artan bir talep ve canlanma yaşanmaktadır. Ters
yönlü gerçekleşen bu hareket kredi kullanımının konut satışlarına eş zamanlı
yansımaması ve geride bırakılan büyük krizin yansıyan etkilerinden
kaynaklanmaktadır. İktisadi faaliyetlerdeki hareketlenme ve büyüme ticari
gayrimenkul piyasasının da yeniden canlanmasına katkı sağlamaktadır. Perakende
harcamalarındaki artış ile ertelenen AVM yatırımları tekrar hız kazanmakta, ofis
kullanıcılarının talebi de çoğalmaktadır. Çalışmamızda yer alan veriler ve
onların ortaya koyduğu eğilimler 2010 yılının ikinci yarısında Türkiye
ekonomisinin krizden etkilenen diğer birçok dünya ülkesine göre göreceli olarak
hızlı büyümesini sürdüreceğini ve bunun da gayrimenkul sektörünü hem arz hem de
talep yönünden destekleyeceğini
göstermektedir.”
Raporda öne çıkan
göstergeler
* ABD ekonomisi yüzde 2,5 büyürken, Euro
Bölgesinde büyüme yüzde 0,5’te kaldı.
* Bileşik Öncü Göstergeler ekonomik
iyileşmede yavaşlama gösteriyor.
* ABD ve AB’de beklenti ve güven
endekslerinde iyileşme yavaşladı.
* ABD’de inşaat harcamaları daraldı.
Konut fiyatlarında sınırlı artış yaşandı.
* Avrupa Euro bölgesinde
inşaat sektörü faaliyetleri yüzde 10 daraldı.
* ABD’de ticari gayrimenkul
fiyatları endeksi 108’den 111’e yükseldi.
* Türkiye ekonomisi yüzde 11,7
büyüdü.
* Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası faizleri yüzde 6,5’te
tuttu.
* Alınan konut yapı ruhsatları sayısı 132.520 ile
gerileme gösterdi.
* Konut kredileri stoku ilk çeyrekte 2,4 milyar TL, ikinci
çeyrekte 3,9 milyar TL arttı.
* İlk çeyrekte 95.571 adet yeni konut kredisi
kullanıldı.
* Konut kredisi aylık faiz oranı ortalama 0,97 ile yüzde 1’in
altında.
* Konut satışları 85.857 adet ile son dokuz çeyrek dönemin en düşüğü
oldu.
* Açılan 5 AVM ile birlikte toplam AVM sayısı 221’e, toplam
kiralanabilir alan büyüklüğü ise 5.46 milyon m2’ye ulaştı (İkinci çeyrek
sonunda).
* Hane halkı tüketim harcamaları yüzde 9,9 büyüdü.
* İstanbul
ofis piyasasında MİA bölgesi A ve B tipi ofis boşluk oranları kriz sonrası ilk
kez geriledi.
* Yeni ofis binası, sanayi binası ve lojistik binası alınan
yapı ruhsatları m2 büyüklükleri önemli ölçüde geriledi.
* Yabancılara
gayrimenkul satışı 566 milyon dolar oldu. Doğrudan yabancı sermaye yatırımları
47 milyon dolara düştü.
* İnşaat sektörü sekiz çeyrek sonra ilk kez yüzde 8
büyüdü. Özel sektör inşaat harcamaları kuvvetli bir şekilde arttı.
*
İnşaat sektöründeki büyümeye paralel olarak inşaat maliyetleri endeksi 5 puan
sıçradı.
|
