|
img src="http://www.yapi.com.tr/Uploads/HaberMedya/2007\haber\54516.jpg" hspace=5 vspace=5>
Nüfusu 12 milyonu geçen İstanbul'un bu nüfusuna her yıl 350 bin kişi katılıyor. Bu, her gün İstanbul’a 958 kişinin daha katılması, her saatte de İstanbul nüfusunun 40 kişi çoğalması demek. Tabii ki şimdilik... Bu nüfus artış hızıyla yıllık artışlar önce 400 binler, sonra 450-500 binlerle ifade edilecek...
Oysa İstanbul’un nüfusunun 1 milyonu gördüğü yıl sadece 56 yıl önce,yani 1941 idi. İstanbul nüfusu 1955 yılında 1,5 milyonu bulmuş, 1970’de 3 milyonu görmüştü. İstanbul, 37 yıl sonra ise 2007’de yaklaşık 13 milyonluk bir megapol… 37 yılda 10 milyon artış!...
Binde 18 olan Türkiye ortalama yıllık nüfus artış ortalamasının çok üstünde, binde 30 nüfus artış hızına sahip olan İstanbul, bu hızı azaltamazsa, 2023 yılında yaklaşık 21 milyonluk, 2050 yılında ise 49 milyonluk bir megapol olacak. Bugün, Türkiye nüfusunun yüzde 17’sini barındıran İstanbul, 2050’de Türkiye nüfusunun yarısının yığıldığı bir “bölge” olacak. Düşünmesi bile ürkütücü!..
Nüfusun çoğalmasında üçte iki pay göçlerin, üçte bir pay da doğal nüfus artışının. İstanbul, aldığı her 2 göçe karşılık 1 kişi göç veriyor, yani net göç alıcı. Haliyle, göçlerin önünü kesmeden İstanbul’un aşırı nüfus yığılmasından kaynaklanan bir dizi kent sorununa, sosyal,ekonomik, politik sorununa da çözüm üretmek neredeyse imkansız.
Yaklaşan felaket bu kadar ortada iken, ülkeyi yönetenler bu tehlikeyi görmezler mi? Önlem düşünmezler mi?
Aslında onlar da sorunun farkındalar ama çözüm olarak düşündükleri, genele dair yaklaşımlarıyla uyumsuz olduğu için uygulanması mümkün olmayan palyatif önlemler olarak kalıyor.
Aslında yıllardır çözüm olarak ifade edilen şu: İstanbul’da aşırı nüfus birikimini, dolayısıyla iktisadi,çevresel,mekansal yığılmayı yavaşlatmanın, mümkünse geriletmenin yolu, İstanbul’un dışında Anadolu’da yeni çekim merkezleri oluşturmak, nüfusun o bölgelere yönelmesini sağlamak, hatta her 4 kişiden birinin göçmen olduğu bu ülkede insanları yerlerinden yurtlarından hoşnut kılarak mekanlarında yaşamlarını sürdürmelerini kolaylaştırmak. Bu nasıl olacak? Bu, tabi ki bir bölgesel planlama işi. Bölgeler arası dengesizliklere müdahale edecek bir kamu otoritesini, etkili bir teşvik sistemini, yeniden kamu yatırımcılığını, tarıma korumayı,desteği içeren bir “sosyal devlet” pratiğini gerektiriyor...
Gelin görün ki, küreselleşme rüzgarı, sosyal devlet nosyonunu fırlatıp attığından bu yana, bölgelerarası denge, bölge planlaması kavramı da buharlaştı. Küreselleşmenin ezberlettiği cümlelerden “mekan”a ait olanı şöyle buyuruyordu: Ulusal,bütüncül plan terk edilmeli, kentler arası rekabet teşvik edilmeli, hatta büyük metropoller, dünya kentleri liginde yarışmalı.
Böyle olunca, bir “ülke vizyonu” geliştirip onun çerçevesinde bölge, kent vizyonlarını üretmek yerine, İstanbul vizyonu geliştirip, Anadolu’nun kaderini de o vizyonun kuyruğuna, belirleyiciliğine takmak yoluna gidildi. Her kente de kendi başının çaresine bakması, rekabet gücünü artırması tavsiye edildi. Bu amaçla kalkınma ajansları adı altında ne işe yarayacağı belli olmayan kurumlar oluşturuldu.
Fotoğraf BZ am Sonntag dergisinden alınmıştır.
|
