İTÜ’de ‘Türkçe’ Direnişi

Bugün İstanbul Teknik Üniversitesi’nin Ayazağa Kampusu’nda (İTÜ) “eylem” var... Eski rektörler, öğretim üyeleri ve öğrenciler Atatürk Anıtı’na kadar yürüyerek “İngilizce eğitime geçişten vazgeçilmesini” isteyecekler. Atatürk’ün matematik terimlerini Türkçeleştirerek bilime kazandırdığı “Geometri Kitabı” eşliğinde, simgesel “Türkçe Matematik” dersiyle de İTÜ yönetimine “ulusal sorumluluklarını” anımsatacaklar...

Eylem, her yönüyle “tarihsel haklılık” taşıyor:

Uygarlık kimliği

Daha 18. yy’da Mühendishane-i Bahr-i Hümayun (İmparatorluk Deniz Mühendishanesi) ve Mühendishane-i Berr-i Hümayun (İmparatorluk Kara Mühendishanesi) kurulduğunda; yani İTÜ dünyanın köklü üniversiteleri arasına katıldığında, şimdiki, kimi “İngilizce konuşan” ülkeler bile ortada yoklardı...

Bu nedenle İTÜ Öğrenci Konseyi’nin deyişiyle; “Türkçe bilimin gelişmesine öncü olan ve bu öncülüğü Cumhuriyet döneminde daha da önem kazanan” bir kültür ve bilim yuvamızın eğitimde “yabancı dil”e geçmesi, böylesi bir geçmişle nasıl bağdaşabilir?

Bugünkü eylem, İTÜ Senatosu’ndaki “talihsiz” kararı alabilen 22 üyeye, okulun tarihsel kimliği ile “anadil”imiz arasındaki “kopartılamaz birlikteliği” anımsatacaktır...

Ulusal yükümlülük

Cumhuriyet aynı zamanda bir “kültür devrimi”dir. Atatürk’ün “Türkiye Cumhuriyeti’nin temeli kültürdür” sözü ile Türkçeye verdiği değer, bağımsız ve kişilikli yaşamayı temel almış devlet anlayışımızın vazgeçilmez ilkeleri arasındadır. Çünkü Türkçe, aynı zamanda dünyanın sayılı “derinlikli ve zengin” dillerinden biri olarak binyıllara uzanan geçmişimizin eşsiz bir armağanıdır; kültür hazinemizdir.

İTÜ de, bu ulusun bir “devlet üniversitesi” olarak, bilim ve sanat eğitiminin Türkçe gerçekleştirilmesiyle ülkeye sağladığı eşsiz katkısını ve zengin birikimini nasıl terk edebilir; bu yöndeki tanımlanamaz uygarlık işlevini nasıl inkâr edebilir?

Bugünkü eylem, İTÜ’deki Türkçe bilim belleğinin ve Türkçe eğitim hazinesinin ülkeye kazandırdığı eşsiz uygarlık değerini anımsatacaktır.

Üniversite bilgeliği

Tarihimizdeki, onurlu ve kişilikli bir yaşam için dilimizin önemini vurgulayan “bilge”lerimizle de övünmemiz boşuna mıdır?

Örneğin Fuzûli’nin, “Ey Arap, Acem ve Türk milletlerine feyiz veren Rabbim!.. Sen Arap kavmini dünyanın en fasih konuşan kavmi yaptın; ama ben Türküm ve Türkçe söylemek istiyorum, benden iltifatını esirgeme Tanrım” duası bugün de anlamlı değil midir?

Hele Karamanoğlu Mehmet Bey’in ülkesini ve dilini “yabancı istilacılara karşı” korumak için 1277’de yayımladığı ünlü fermanındaki; “Bugünden sonra hiç kimse sarayda, divanda, meclislerde ve seyranda Türk dilinden başka dil kullanmaya...” sözü, onca asır geçmesine rağmen neden hâlâ heyecan vericidir?

Bugünkü eylem, İTÜ Senatosu’na, üniversitenin “tarihsel bilgeliği”ni de anımsatacaktır.

Uzmanlık ‘yaşam’dır

Kaldı ki her “meslek” ve “sanat”, insanın “yaşam”ıyla da bütünleşir.

İnsan hangi dilde duygulanıyor, hangi dilde heyecanlanıyor, hangi dilde hüzünleniyor ya da neşeleniyor ise sanat, kültür ve bilim alanındaki uğraşısını da o dilde öğrenmesi, duyumsaması, özümsemesi ve uygulaması tartışmasız bir ön koşul, kesin bir “verimlilik” gereğidir...

Hele küreselleşen şu dünyada “kişilikli bir evrensel duruş” ve “esenlikli bir gelecek” için de üniversite gibi ulusun gözbebeği kurumlarından beklenen, “öz değerlerimize bağlılığın güvenceleri” olmaları değil midir?

Bugünkü eylem, İTÜ yönetimine, üniversitenin “kuşaktan kuşağa önderliği”ni de anımsatması bakımından tarihsel önem taşımaktadır...