|
ermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Doğan Cansızlar, kamuoyunda ‘kira öder gibi ev sahibi olma’ olarak bilinen Mortgage sisteminin önümüzdeki yılın başında başlayacağını söyledi.
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) tarafından düzenlenen “5. Gayrimenkul Zirvesi”nde konuşan Doğan Cansızlar, Mortgage hakkında, uzun vadeli konut finansmanı veya ipoteğe dayalı konut finansmanı açılımlarının Türkçe’de bu sistemi tam anlamıyla karşılamadığını ifade ederek, “İnternete alıştığımız gibi mortgage kelimesini de Türkçe’ye kazandırmamız gerekir” dedi. Mortgage sistemine ilişkin hazırlanan taslağın bu yasama döneminde Meclis’ten geçmesini beklediklerini, yasalaşmasını beklemeden de ikincil piyasalara ilişkin çalışmaları sürdürdüklerini anlatan Cansızlar şöyle devam etti: “2005 sonu itibariyle sistem tamamlanmış olacak. 2006 başı itibariyle sistem Türkiye’de devreye girecek. Ancak sistem devreye girer girmez hemen konut sahibi olunacak diye bir şey yok. Çok fazla talep artışı karşısında konut arzı biraz geride kalabilir. Bu, kısa bir süre de olsa konut fiyatlarında artışa sebep olabilir.’’ Cansızlar, gayrimenkul yatırım ortaklıklarının (GYO) özellikle vergi konusunda bazı sıkıntıları bulunduğunu, kayıtdışı çalışmadıkları için haksız rekabet içinde olduklarını kaydetti. Cansızlar, sektörün kurumsallaşmasını sağlayacak tek unsur olan GYO’ların, plansız kentleşme ile kayıtdışılığın azaltılmasındaki etkisiyle, piyasaya disiplin getireceğini ve böylelikle problemlerin ortadan kaldırılmasını sağlayacağını söyledi.
Teşvik de gelecek
Cansızlar, Mortgage sisteminin devreye girmesiyle özellikle vergi teşvikleri konusunda bazı kolaylıklar sağlanacağını, 100 bin YTL’ye kadar olan konut kredilerinde bazı indirimler uygulanacağını söyledi. Hazırlanan yasa taslağında banka ve özel finans kuruluşlarının yanı sıra tüketici finansman şirketleri ile finansal kiralama şirketlerinin de konut finansmanında faaliyet göstereceğini hatırlatan Doğan Cansızlar, ipotek finansman şirketleriyle ilgili olarak yabancı sermayeye ilişkin hiçbir kısıtlama veya engelleyici unsurun olmayacağını ifade etti.
Haluk Sur: KDV düşerse zıplarız
GYODER Başkanı Haluk Sur, GYO’ların mali açıdan kayıt içinde kalarak şeffaf ve bağımsız denetim ilkeleri doğrultusunda çalışmanın en iyi örnekleri olmasına rağmen, özellikle KDV oranları konusunda haksız rekabetle karşı karşıya kaldıklarını söyledi. Sur, sektördeki kayıtdışı ve gerçek usulde beyana dayanmayan uygulamaların GYO’lara engel teşkil ettiğine dikkat çekerek, “KDV oranlarının aşağı çekilmesi, GYO’ların gelişiminde itici güç olacaktır” dedi. Gelişmekte olan ülkelerde konut kredilerinin GSMH’nın yüzde 10-15’i düzeyinde olduğunu, Türkiye’de ise 3 milyar dolar ile yüzde 1’ini oluşturduğunu kaydeden Sur, genç bir nüfusa sahip Türkiye’de Mortgage sisteminin kurulmasıyla sektörün canlanacağını ve konut kredi stokunun orta vadede 45-50 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşacağını vurguladı. Haluk Sur, geçen yıl inşaat ve gayrimenkul sektörünün yüzde 7.8 büyüdüğüne işaret ederek, konut ruhsatlarının 320 bine ulaştığını ve sektörün yeniden altın devrine dönüş sinyalleri verdiğini ifade etti.
Gecekondunun panzehiri mortgage
Ekonomik istikrarla birlikte yatırımlarını ülkemize kaydırmak isteyen mortgage kuruluşları, zirve boyunca Türkiye pazarı üzerinde yoğunlaştılar. Gayrimenkul Zirvesi dolayısıyla verilen öğle yemeğinde konu mortgage pazarının Türkiye’ye ne zaman geleceği idi. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar Komisyonu Başkanı Tankut Gündoğan, TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar, İhlas Holding Genel Müdürü A.Mücahid Ören ve GYODER Başkanı Haluk Sur gecekondulaşmaya karşı alınması gereken tedbirler ve sağlıklı şehirleşme için nelerin yapılması gerektiği konusunda görüş alışverişinde bulundular.
“1 milyar euro ile geliyoruz”
Akmerkez’i satın alan Corio N. V. Şirketinin CEO’su Jan de Kreij: “Türkiye 6 ay öncesine göre daha az riskli. Burada yeni satın almalar yapabiliriz. 1 milyar euro ek yatırım yapabiliriz. Türkiye 10 yıl veya 15 yıl içinde AB’ye üye olacak. Nüfus yapınız bizi çok etkiledi. Büyüme potasiyeliniz gözümüzü kamaştırdı. Türkiye’yi yatırım sıralamasında Polonya’nın önüne aldık. Akmerkez’in yönetimini yapan gruptan öğrendiklerimizle İspanya, Fransa ve İtalya’dan yatırımcı getirebiliriz.”
“Bilgi dağınık olmayacak”
Stewart International yetkilisi Tevfik Türel: “Türkiye’de mortagage pazarının oluşması için en büyük eksik alt yapısı yetersizliği. Marmara, Ege ve Akdeniz’deki binalar üzerinde bilgi topuyoruz. Kaçak yapıları raporluyoruz. 14 ayrı yerden toplanan bilgiyi tek bir yerden vereceğiz. Yani tapuya git, belediyeye git, orman dairesine git, İSKİ’ye git, maden dairesine git olmayacak.”
“Bizde sadece Soros konuşur”
Soros Fon Yönetimi Direktörü Alan Boyce: “Size açıklama yapmamam. Sadece bono alım-satımı işiyle uğraşırım.” Toplantıya katılan tüm fon yöneticileri görüş bildirmesine rağmen ünlü spekülatör George Soros’un sahibi olduğu Soros Fonu’nun en üst düzey yetkilisinin soruları cevapsız bırakması normal karşılanmadı. Boyce, “Bizde sadece patron konuşur. Onun yani George Soros’un da yılda en az iki kez Türkiye’ye geldiğini biliyorum. Zaten gazetecilerle arası çok iyi. Her şeyi ona sorun” dedi.
‘AB süreci sizi disipline etti’
Mitsubishi-UBS Ortaklığı GYO Başkanı Yuichi Hiromoto: “Makro ekonomideki son pozitif gelişmelerden haberdarız. AB süreci Türkiye’yi disipline etti. İlgiyle izlediğim konu AB sürecinin ekonomideki işleyişe olan katkısı. AB süreci adeta bir disiplin oluşturmuş. Ne hükümet ne de iş alemi bunun dışına çıkmıyor. Makro ekonominin iyileşmesi eninde sonunda mikro düzeyde vatandaşlara yansıyacaktır. Bu noktada mortgage’ın çok önemli olduğunu düşünüyorum. Mortgage sisteminin iyi işlemesi için sağlıklı bir bankacılık sistemine ihtiyacınız var. Ama bence en önemlisi inşaat sektörünün kalitesi. Mortgageta istenilen büyüklüğe ulaşılabilmesi için kaliteli evler inşa edilmeli.”
‘Performansınız olağanüstü’
UBS Securities Şirketinin GYO Genel Müdürü Atsushi Toda: “Gayrimenkul zirvesine olan ilgi beni çok şaşırttı. Ben burada Japonya’da yaşadıklarımızı size anlatmak için bulunuyorum. İstanbul’a gelmeden önce ekonominiz hakkında çok az bilgi sahibiydim. Özellikle gayrimenkul konusunda hiçbir fikrim yoktu. Ama bu zirvede gördüm ki, yüzlerce insan bu konuda çalışıyor. Benim burada direkt yatırım kararı alma imkanım yok. UBS Avrupa yatırımlarını Avrupa’dan yönlendiriyor. Avrupa merkezinin bulunduğu Londra merkezine kesinlikle Türkiye’deki güzel gelişmelerden söz edeceğim. Eminim ilgileneceklerdir.”
|
