|
“Ara Pacis” olarak bilinen Sezar Augustus döneminden kalma “Barış Sunağı”nın içinde yer alacağı müze için Richard Meier tarafından Roma’nın tarihi merkezinde tasarlanan beyaz modernist yapı, çeşitli tartışmaları beraberinde getirmişti. Bu nedenle müzenin tamamlanması 10 yılı buldu.
Cam ve traverten mermer kullanılarak inşa edilen ve 24 milyon dolara mal olan yapı, kentin 2579’uncu kuruluş yıldönümüne rastlayan 21 Nisan’da açıldı ancak inşası halen sürmekte. Tiber nehrine bakan bir otoyol ile Augustus’un mozolesi arasında yer alan müzenin 300 kişilik oditoryumunun ve alt kademedeki sergi alanlarının sonbahardan önce tamamlanması beklenmiyor.
Müzenin doğal ışıkla aydınlatılan ferah ana sergi salonunda yer alan 2000 yıllık sunak ve çevreleyen duvardaki freskler 7 yıl sonra ilk kez halkın ziyaretine açıldı. Bu unutulmuş eseri yeniden görünür kılan müzeyle ilgili görüşler ise çeşitlilik gösteriyor. Romalılarda Barış Sunağı’nın sunumuyla ilgili genel bir hoşnutluk hakimken, müzeyi ziyaret edenler, müze girişinin yapıya komşu kiliseler olan San Rocco ve San Girolamo dei Croati’nin cephelerini gölgelediği görüşünde.
Bu konudaki eleştirileri Meier şöyle cevaplıyor: “1995’te bu projeye başladığımızda dönemin Roma Valisi benden sunağı koruyan bir yapı tasarlamamı istemişti. Ancak daha sonra bir oditoryum, ek bir sergi salonu, ofisler, bir kitabevi ve bilet satış bölümü eklenmesi istendi ve yapı başka bir şeye dönüştü.”
Müzeyle ilgili tartışmaların estetikle ilgili olduğu kadar politikayla ilgisi olduğu da söylenebilir. Roma’nın şu andaki valisi Walter Veltroni yapının açılış töreninde politik rakipleri tarafından protesto edildi. Bir önceki seçimler sırasında Berlusconi hükümetinde Kültür Bakan Yardımcısı olarak görev yapan Vittorio Sgarbi yeniden sahneye çıkarak yapı için “Roma’da inşa edilmiş en kötü yapı” yorumunu yaptı.
“Ara Pacis” ise kendi politik hikayesine sahip: Sunağın yapılmasına M.Ö. 13’te karar veren Roma Senatosu, M.Ö. 9’da Augustus’un Gal ülkesi ve İspanya’yı ele geçirmesi onuruna yapıyı açmıştı. Fresklerde imparator; rahipler, sadık arkadaşları ve aile üyeleriyle bir kortejde tasvir ediliyor. Diğer rölyeflerde de İmparator, kentin kurucuları olan Romulus ve Remus ile kahraman Aeneas ile resmediliyor. Sığır sürüleri, kuğular, çiçekler ve meyvelerin temsil edildiği figürlerde de Augustus döneminde kentin içinde bulunduğu refah düzeyi temsil ediliyor.
 | Richard Meier Barış Sunağı'nın
Açılış töreninde |
Barbarların istilasında zarar gören ve geçen yüzyılın sonlarında parçalarına Roma, Floransa ve Paris’deki Louvre Müzesi’nde rastlanan sunağın diğer bölümlerine kazılarda ulaşıldı. 1930’ların sonlarında sunak, kendini yeni “Augustus” olarak gören Mussolini’nin emriyle Tiber Nehri kıyısında yeniden inşa edilmişti. Hitler, 1938’deki Roma ziyaretinde yapıyı gezmişti.
Yapıyla ilgili o günlerden kalan faşist çağrışım, Meier’i yeni bir tasarım yapmak üzere davet eden dönemin merkez-sol görüşlü Valisi Rutelli ile değişmeye başladı. Bir yarışma açmaksızın Meier’i davet ettiği için eleştirilen Rutelli’nin kararı daha sonra onaylandı ve 2000’de ana strüktürün ortaya çıkmasıyla Mussolini tarafından yaptırılan yapı yıktırıldı. Sgarbi’nin kampanyası sonucu yeniden başlatılan arkeolojik kazılar nedeniyle geciken inşaat Veltroni’nin vali olmasıyla 2003 yılında yeniden hızlandı.
3 yıl önce Roma’nın banliyölerinden birinde bir kilise tasarlayan Meier, yapının zaman içinde bütünüyle kabul edileceğini düşünüyor. Müzenin hafifliğiyle bugüne kadarki müzelerin tümünden farklı olduğunu savunan Meier, kentin de müzenin içinden oldukça farklı algılandığını belirtiyor.
Veltroni ise yapıyı Roma’nın modernizasyonu için bir adım olarak görüyor. Bu anlamda çalışmalar da sürüyor. Yine Roma’nın bir banliyösünde yer almasına rağmen modern bir yapı olan Renzo Piano’nun Parco della Musica Oditoryumu beğenilirken, Zaha Hadid şehir duvarlarının dışında tasarladığı Maxxi çağdaş sanat ve mimarlık merkezini, Santiago Calatrava ise Tor Vergata banliyösündeki yeni spor merkezini inşa ediyor.
Veltroni Roma’nın, yeniyle eski arasında bir çelişki oluşturmayacak ikili kimliğini korumayı hedeflediklerini ve bu şehirde “Bernini’den Michelangelo’ya Sezar’dan Meier’e varılabileceğini” belirtiyor.
Derleyen: Sena Özfiliz
|
