|
Başbakan Tayyip Erdoğan, Rusya Başbakanı
Vlademir Putin, İtalya Başbakanı Silvio
Berlusconi'nin katılımıyla gerçekleşen enerji zirvesinde, Rusya'nın
Çalık Holding Bakanlar Kurulu kararıyla yapımını üstlendiği
Samsun-Ceyhan petrol boru hattına petrol vermeyi taahhüt ettiği
açıklandı. Türkiye'nin Güney Akım ve 2. Mavi Akım
Projesi konusunda Rusya ile işbirliği yapacağını da açıklayan Putin,
aynı zamanda Nükleer Santral ihalesini Rus-Türk ortaklığının kazandığını ve
santral inşaatına başlanacağını duyurdu.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Putin ve Berlusconi'yi Ankara'da ağırladı.
Putin, sabah saatlerinde geldiği Ankara'da önce Erdoğan ile baş başa görüştü.
Ardından iki lider çalışma yemeğinde biraraya geldi. Heyetler arası görüşmelerin
ardından iki lidere öğleden sonra Ankara'ya gelen Berlusconi de dahil oldu.
Berlusconi, iki ülke arasında anlaşma imzalanırken Erdoğan ve Putin'e eşlik
etti.
Enerjide üç ayaklı işbirliği
Başbakan Tayyip Erdoğan, iki ülke arasındaki anlaşma, protokol, mutabakat
zaptı ve programları içeren 12 belgenin imza töreninde şunları söyledi:
"Dostumuz ve komşumuz Rusya Federasyonu Başbakanı ve değerli dostum İtalya
Başbakanı Berlusconi'yi ağırlamaktan mutluluk duyuyorum. Putin ile uzun ve
verimli, olumlu görüşmelerimiz oldu. Rusya ile Karşılıklı anlayış temelinde
günden güne gelişen ilişkilirimizin daha da geliştirilmesi dış politikamızın
önemli hedeflerindendir. Dış ticaretimiz 40 milyar dolardır. Türkiye Rusya'nın
5., Rusya Türkiye'nin 1. ticaret ortağıdır. Bir diğer önemli konu, enerji konusu
ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin en önemli ve en somut unsurlarından biridir.
Stratejik niteliği nedeniyle özel bir yeri ve önemi var. Enerji Alanında
ilişkilerimizin karşılıklı anlayış temelinde sürdürülmesini temenni ediyoruz.
Gerek gaz, gerek petrol, gerekse nükleer enerji olmak üzere üç ayrı başlık
altında çalışmalarımızı planladık. Devam eden ortaklıklarımızda olduğu gibi
bundan sonra da zenginleştireceğiz."
Yılda bir buluşacaklar
Başbakan Erdoğan, iki ülkenin güncel siyasi konularda yaklaşımlarının
birbirine yakın olduğuna dikkat çekerek, çok boyutlu stratejik işbirliğini
koordine etmek üzere hükümetlerarası nitelikte bir üst düzey görüşme süreci
başlatacaklarını açıkladı. Erdoğan, Putin'le eş başkanlık yaparak 2010 başında
Rusya'da ilk toplantıyı yapacaklarını belirtirken, "Her yıl bir kez başbakanlar
düzeyinde, icracı bakanlarla yapacağız. Daha önce bakanlar yılda iki ya da üç
kez biraraya gelerek süreci devam ettirecekler" dedi.
Türk-Rus üniversitesi istedim
Başbakan ilişkilerin gelişmesinin Rusça'yı iyi konuşan Türk gençlerine
ihtiyaç doğurduğuna dikkat çekerek, "Türk Rus Koleji ve Türk Rus üniversitesi
kurulmasını teklif ettim. Sıcak karşıladılar, bunun da adımını atacağız"
dedi.
Samsun-Ceyhan teşekkürü
Başbakan Erdoğan basın toplantısında Mavi Akım doğalgaz boru hattı ve
Samsun-Ceyhan petrol boru hattı projelerindeki katkılarından ve mükemmel
işbirliğinden dolayı Kürsüye davet ettiği Berlusconi'ye de teşekkür etti. Samsun
Ceyhan petrol boru hattı projesine Rusya'nın katılımını önemsediğini anlatan
Erdoğan, "Böylece, Samsun Ceyhan boru hattında Türkiye, İtalya ve Rusya
Federasyonu birlikte olacağız. Türk boğazları üzerindeki yükü hafifletmiş
olacak" diye konuştu.
Nükleer ihale sonucu Putin'den
Enerji işbirliği alanının genişletilmesini konuştuklarını anlatan Putin ise
Güney Akım, Mavi Akım ve Nükleer Santral inşaatının işbirliğinde itici rol
oynadığını vurguladı. Türkiye ile en geniş çaplı altyapı projelerini birlikte
gerçekleştirebileceklerini bütün dünyaya gösterdiklerini belirten Putin, "Bugün
İtalyanlar için de hayırlı bir gündür. Büyük çaplı işbirliği konusunda anlaştık.
Hazar'da yeni çıkan petrol rezervimizi de gözönünde bulundurarak Samsun Ceyhan
petrol boru hattı projesini çok gerçekçi ve cazip bulduk, desteklemeye karar
verdik" dedi. Basın toplantısında beklenen Nükleer Santral ihalesi açıklamsıa da
Rus Başbakan Putin'den geldi. Putin, "Nükleer enerjide, Türk-Rus konsorsiyumunun
ihaleyi kazanmış olması, santarlın inşaatına başlanacak olması bizim için gurur
kaynağıdır" dedi. Gazetecilerin Nükleer Santral konusunda varılan anlaşmanın
detaylarına ilişkin sorusunu da yanıtlayan Putin, "Gerek birim fiyatı olarak,
gerek HES'lerde üretilen elektrik, gerekse inşaatın maliyeti konusunda
Westinghouse'un projesi gibi benzer projelerden iki misli daha ucuzdur bizim
projemiz. Fakat daha da indirmek mümkünse arkadaşlar Türk ortaklarıyla
değerlendirecekler" diye konuştu.
Putin amacına ulaştı
Rus kamuoyunda Putin'in ziyaretinden beklenen en önemli iki konu Nükleer
Santral ihalesinin alınması ve Güney Akım için Türkiye'nin Karadeniz'deki ortak
ekonomik bölgesini kullandırtmasıydı. Varılan mutabakatla Putin iki konuda da
amacına ulaşmış oldu. Putin, ikinci Mavi Akım projesi konusunda da somut
taahhütler aldı.
Berlusconi arabulucu
Putin ile Erdoğan’ın yakın dostu Berlusconi'nin Türkiye'ye arabuluculuk için
geldiği ileri sürüldü. İtalyan basını, görüşmeler sonunda Erdoğan ve Putin'in
her konuda anlaşabilmesini Berlusconi'nin arabuluculuk başarısı olarak yansıttı.
İtalya Başbakanlığının resmi internet sayfasında yayımlanan açıklamada,
Ankara’da imzalanan projelerin en önemli ortağının İtalyan şirketi ENI olduğu da
hatırlatılarak şöyle denildi:
"ENI’nin en önemli ortak olduğu Güney Akım doğal gaz boru hattına Türkiye’nin
de katılımı, Karadeniz’de Türk suları üzerinden nakliyat yapılmasını
sağlayacaktır. Bu, Soçi konferansından itibaren Avrupa’nın enerji güvenliğini
daha fazla güvence altına alacak yeni bir altyapı çalışmasının en kısa sürede
tamamlanması için uğraşmış olan başbakanın şahsi başarısıdır. Samsun-Ceyhan
petrol boru hattını gerçekleştirmeye ilişkin anlaşma, Chigi Sarayı’nın başarılı
arabuluculuğunun göstergesidir. Türkiye üzerinden geçecek olan bu hat, petrolün
Hazar denizinden Akdeniz havzasına ulaşmasını sağlayacaktır. İtalyan hükümetinin
desteğine sahip olan bu projede ENI, en önemli şirket konumundadır."
Gazprom Ceyhan'da LNG Terminali kuracak
Aksa Doğalgaz A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Cemil Kazancı, Aksa
Doğalgaz A.Ş. ile Gazprom arasında bir protokol imzalandığını belirterek, "Gaz
ithalatında Gazprom’dan direkt gaz ithalatı yapacağız" dedi. Kazancı, protokol
çerçevesinde, İstanbul ve Ankara doğal gaz dağıtım tesislerinin özelleştirme
ihalelerine Gazprom ile birlikte hareket ederek ortak katılacaklarını söyledi.
Ceyhan’da ortaklaşa bir LNG tesisi kuracaklarını bildiren Kazancı, protokolün
içeriğine ilişkin şunları söyledi:
"Gazprom ile bugün protokol imzaladık. Bu kapsamda, Türkiye’nin ihtiyacına
göre gaz ithalatında Gazprom’dan direkt gaz ithalatı yapacağız. Gazprom ile Aksa
arasında gaz liberalizasyonuna girildiğinde gaz ithalatını ortaklaşa yapacağız.
Özelleşecek Ankara ve İstanbul doğal gaz dağıtım şirketlerinin özelleştirme
ihalelerine ortak gireceğiz."
Enerjide 4'lü işbirliği
Türkiye ile Rusya arasında imzalanan anlaşmaların en önemlilerini enerji
alanında olanlar oluşturdu. İki ülke arasında atılması planlanan adımlar
şöyle:
1)Petrol İşbirliği anlaşmasıyla, Türkiye'nin hedeflediği Karadeniz-Kızıldeniz
Projesi açısından büyük önem taşıyan Samsun Ceyhan Petrol Boru Hattı'na Rusya
tarafından petrol sağlanması konusunda önemli bir adım atılmış oldu. Proje
hayata geçirildiğinde, Kazakistan'da ve Rusya'da üretilen petrolün Samsun Ceyhan
petrol boru hattı aracılığıyla Ceylan limanına indirilmesi mümkün olacak. Bu da
Ceyhan'ın uluslararası bir petrol merkezi olmasını sağlayacak.
2) Doğalgaz İşbirliği Protokolü ile Türkiye ile Rusya, İkinci Mavi Akım
doğalgaz boru hattını inşa etme konusunda da görüş birliğine vardı. Bu hatla,
İsrail'in Rusya'dan satın alacağı doğalgazın Karadeniz Altından Samsun'a oradan
da Ceyhan'a taşınması mümkün olacak. Türkiye, Mavi Akım 2'nin gelecekte Rus
doğalgazının Nabucco boru hattına dahil edilmesini de sağlayacağını
düşünüyor.
3) Çalık Holding ve Aksa adlı şirketlerin Rus Şirketleriyle imzaladıkları
anlaşmalarla Türkiye ile Ceyhan'da Petrol Rafinerisi ve Sıvılaştırılmış Doğalgaz
(LNG) Terminali de kurulması hedefleniyor. Rafineri'yi Çalık Holding, LNG
terminalini de Aksa kuracak. Rus doğalgazının sıvılaştırılarak depolanması,
Petrol Rafinerisi sayesinde petrol ürünleri ihracatının artırılması mümkün
olacak. Türkiye bu sayede Ceyhan terminalini Amsterdam ve New York gibi petrol
ve doğalgaz piyasasının vazgeçilmez limanlarından biri haline getirmek
isteniyor.
4) Türkiye, Rusya'dan Ceyhan'a gelecek petrol ve doğalgazı Med-Stream
projesiyle İsrail'e geçirmeye de aracılık edecek. Bu proje sayesinde İsrail
Rusya'dan hem petrol hem doğalgaz almış olacak.Samsun Ceyhan hattı bu proje için
kilit önem taşıyor. İtalyan şirket Eni ile ortaklık kuran Çalık Holding, proje
için ön fizibilite çalışmalarını tamamlamış, fizibilite aşamasına
gelmişti.
|
