Sanal Mimarlık Müzesi'nde “Tatavla'dan Kurtuluş'a”

1968 yılından bu yana yapı dünyasının bilgi merkezi olarak hizmet veren Yapı-Endüstri Merkezi’nin (YEM) bünyesinde yer alan Sanal Mimarlık Müzesi, Doğa Gayrimenkul’ün katkılarıyla hazırladığı yeni sergisi “Tatavla’dan Kurtuluş’a” , İstanbul’un çok tanınan semtlerinden biri olan Kurtuluş’u dünüyle bugünüyle yansıtıyor.
 
www.mimarlikmuzesi.org adresinden izlenebilecek olan sergi, İstanbul’un çok kültürlü yapısının tipik örneklerinden biri olan Kurtuluş’un sokaklarındaki tarihi yapılarının ifade ettiği yaşamı ve semtin geçirdiği değişimi irdeleme olanağı sunuyor.

Tatavla’dan Kurtuluş’a geçişin öyküsü…

Cumhuriyet dönemine kadar Rumca “ahır” ya da “ahırlar” sözcüğünden türediği tahmin edilen Tatavla adıyla anılan semtin geçmişine ait izlere Bizans döneminde de rastlanıyor. Ancak asıl Kanuni Sultan Süleyman döneminde, 1530’larda esir alınan ve daha sonra Kasımpaşa tersanelerinde çalışmaya başlayan çoğunluğu Rum korsanların yerleşim bölgesi olduğu biliniyor. Piyale Paşa tarafından yine tersanelerde çalışmak üzere İstanbul’a getirilen Sakızlı gençler de İstanbul’daki Rum kızlarıyla evlenip Tatavla’ya yerleşiyorlar.

Tatavla, Osmanlı döneminde titizlikle bir Rum semti olarak korunuyor. 1793 tarihli bir fermana göre Tatavla’da Rum Ortodokslardan başka bir dine ve ulusa mensup kişilerin yerleşmesi yasaklanıyor. Bu nedenlerle de Tatavla, İstanbul’un katıksız Rum karakterini koruyan çok özel bir semti olarak kalıyor. 1960’lara kadar bu özelliğin hâlâ görülebildiği semtte üst üste yaşanan politik gerginliklerden dolayı Rum nüfusunun azaldığı gözleniyor.

Osmanlı Döneminde Kurtuluş’tan Bir Olimpiyat Şampiyonu...

Sanal Mimarlık Müzesi, günümüzde Kurtuluş olarak anılan semtin sokaklarında dolaşırken dünü ve bugünü karşılaştırma olanağı sunuyor. Sergi, değişiklerle birlikte geçmişin izlerini sürdüren sokak dokusu, eski ve yeni yapıları, kiliseleri, ayazmaları, okulları ve Gençlik Kulübü’yle ziyaretçilere Tatavla ya da Kurtuluş’u tanıtıyor. Bu mekânlardan yola çıkarak karnavalları, Osmanlı’nın olimpiyatlarda ilk altın madalya kazanan sporcusu, Galatasaray Sultanisi öğrencisi jimnastikçi Nikola Alibrandi de dahil renkli sosyal yaşamları yansıtan “Tatavla’dan Kurtuluş’a” sergisi Doğa Gayrimenkul’ün katkılarıyla hazırlandı.

Yapı-Endüstri Merkezi tarafından mimarlık mirasının korunması ve mimarlık kültürünün geniş kesimlere ulaştırılması amacıyla kurulan Sanal Mimarlık Müzesi bugüne kadar sunduğu otuza yakın sergi ile Vedad Tek, Sedad Çetintaş gibi Türk mimarlığının önde gelen adlarının kapsamlı arşivlerini de internet ortamında herkes için ulaşılabilir kıldı.

Sergiyi görmek için tıklayınız