|
ayrimenkuller satıldığında elde edilen değer artış kazancı için gelir vergisi ödemek gerekiyor. Üretici fiyat endeksindeki artış gözönüne alınarak hesaplanan iktisap bedeli değer artış kazancının bulunmasına olanak veren endekslenmiş maliyete ulaşılmasını sağlıyor.
Gelir Vergisi diğer kazançlara giren, 2005 Ağustos’unda 26.000,00 YTL’ye aldığım evimi 09.10.2006’da 46.000,00 YTL’ye sattım. Vergi beyannamesi vermem gerekir mi ve ne kadar vergi ödemem gerekir? Emekli maaşım var ve çalışmıyorum.
Gelir Vergisi Yasası’nın mükerrer 80. maddesinin 6 numaralı bendi hükmü gereği olarak gayri menkullerin iktisap tarihinden başlayarak dört yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar Gelir Vergisi’ne tabidir. (5588 sayılı yasa ile yapılan değişiklik uyarınca 01.01.2007 tarihinden itibaren dört yıllık sürenin beş yıla çıkartılması öngörülmektedir.)
Yasal düzenleme gereği olarak bir takvim yılında elde edilen değer artışı kazancının, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlananlar hariç 2006 yılında 6.000 YTL’si Gelir Vergisi’nden müstesnadır.
Gelir Vergisi Yasası’nın mükerrer 81. maddesi gereği olarak “Değer artışında safi kazanç, elden çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para ile temsil edilebilen her türlü menfaatlerin tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların indirilmesi suretiyle bulunur.
Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsü’nce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edilir. Ancak bu endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının yüzde 10 veya üzerinde olması şarttır.
Bu bağlamda uygulamada toptan eşya fiyatı yerine “Üretici Fiyatları Genel Endeksi” geçerli olduğundan, endekslemede gayri menkulün iktisap bedelinin, elden çıkarılan ay hariç olmak üzere, Türkiye İstatistik Enstitüsü’nce belirlenen “Üretici fiyatları genel endeksi”ndeki (ÜFE) artış oranında artırılarak tespit edilmesi gerekmektedir. Endekslemeye ilişkin hesaplamaya göre Temmuz 2005 ayı için geçerli olan endeks 120.48, eylül ayı için geçerli olan endeks ise 136.41’dir. Buna göre artış oranı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır. 136.41-120.48)/120.48 = yüzde 13,22
İktisap bedeli endekselemesi
Yukarıdaki hesaplamalardan da anlaşılacağı üzere endeksin artış oranı yüzde 10’u geçtiğinden gayri menkulün iktisap bedeli endekslemeye tabi tutulacaktır. Bu durumda satmış olduğunuz gayri menkulün endekslenmiş maliyeti aşağıdaki şekilde belirlenecektir.
Endekslenmiş maliyet= (26.000 x yüzde 13,22) + 26.000 = 29.437,20 YTL. Bu durumda söz konusu gayri menkulün endekslenmiş maliyeti 29.437,20 YTL olup buna göre satış işleminden kazancınız; (46.000- 29.437 =) 16.563 YTL’dir. Bu miktardan 6000 YTL istisna tutarının düşülmesi sonucunda sizin beyan etmeniz gereken değer artış kazancınız (16.563-6.000 = ) 10.563 YTL’dir.
Bu miktar üzerinden ödeyeceğiniz Gelir Vergisi ise 1.763 YTL’dir. Söz konusu vergiyi iki eşit taksit halinde birinci taksitini mart ayı, ikinci taksitini ise temmuz ayı sonuna kadar ödeyebilirsiniz. (V. Seviğ)
Yurt dışı çıkış yasağı
Üniversite öğrencisiyim. Babam beni ve annemi kendisine ait limited şirkete ortak göstermiş. Karşılıklı olarak yapılan değişim nedeniyle 2007 yılının ikinci yarısında yurtdışında eğitim alma hakkım oldu. Ancak hakkımda ortağı göründüğüm limited şirket nedeniyle yurtdışına çıkma yasağı konduğu için bu hakkımı kullanamadım. Ben önümüzdeki yıl mezun oluyorum. Ancak bu durum beni sıkıntıya soktu. Çünkü ben bu nedenle işe de giremeyeceğim. Bu konuda bana yol gösterebilir misiniz?
Limited şirketin mevcut vergi borcuna karşılık Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Yasa hükümleri çerçevesinde teminat göstermeniz halinde hakkınızda var olan yurtdışına çıkış yasağı kaldırılabilir.
Ayrıca eğer söz konusu borcunuzu vergi dairesine başvurarak yine gerekli teminatı göstermek suretiyle taksitlendirerek ödemeniz mümkün bulunmaktadır. Bu durumda da yurtdışına çıkış yasağınızı kaldırmanız mümkün bulunmaktadır. Durumu babanızla görüşüp söz konusu çözüm yollarına başvurabilirsiniz. (V. Seviğ)
Serbest bölgeden kar dağıtımı
Serbest bölgede kurulu kolektif şirketin kârlarını ortaklarına dağıtması halinde stopaj yapması zorunluluğu var mıdır? Eğer bu şirketin merkezi Türkiye’de olsaydı, stopaj yapılmayacaktı. Serbest bölgede kurulu olması, durumu değiştirir mi? (Ö. Yılmaz)
Gelir Vergisi Kanunumuzda kolektif şirketlerin kâr dağıtımı halinde stopaj yapılmasını öngören bir düzenleme mevcut değildir. Gelir Vergisi Kanunumuza göre stopaj yapılabilmesi için 94. maddede hüküm olması gerekir. Öte yandan konunuza Serbest Bölgeler Kanunu’nda da stopaj zorunluluğu öngören özel bir düzenleme yer almamıştır. (B. Doğrusöz)
Eğitim - sağlık harcamaları indirimi
Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesinin (b) bendine göre yıllık Gelir Vergisi beyannamesinden indirilecek giderlerden olan eğitim harcamaları için dershaneden alınan faturaları KDV dahil olarak mı indirim konusu yapacağız. Yoksa KDV’sini ayrıştırıp matrahı mı indireceğiz. (H. Öztürk)
Yıllık Gelir Vergisi beyannamesinde mükellefler, kendilerine, eşine ve çocuklarına ait eğitim ve sağlık harcamalarının beyan ettikleri tutarın % 10’una kadarki kısmını indirim konusu yapabilirler. Burada eğitim ve sağlık harcaması olarak, harcamayı tevsik eden belgedeki (fiş veya fatura) KDV dahil tutar nazara alınacaktır. Çünkü alınan hizmetin toplam bedeli, KDV dahil tutardır. Burada harcamayı yapan, KDV’nin mükellefi olmayıp, kendisine vergi yansıtılan kişi durumundadır. Verginin müşteriden alınması ise özel hukuk uyarınca bedelin (sözleşme ediminin) vergi dahil olarak belirlenmiş olmasından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle mükellefi olmadığınız bir vergiyi ayrıştırmanız söz konusu olamaz. (B. Doğrusöz)
Yeni yayınlar
Beyan dönemi içerisinde bulunmamız sebebiyle bu hafta Gelir ve Kurumlar Vergisi’ne beyanname hazırlama odaklı olarak yaklaşan bir yayını tanıtmak istiyoruz. Eski hesap uzmanı Şefik Çakmak tarafından kaleme alınan “2007 Yılı Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi” adlı çalışmada, hem adı geçen vergiler ayrıntılı olarak irdelenmekte hem de tartışmalı pek çok konu özelge ve yargı kararlarının ışığında çözüme kavuşturulmaya çalışılmaktadır.
Kitapta özellikle gelirlerin birleştirilmesi ve beyanname aktarılmasına ilişkin geniş örnekler bulmak mümkün. Öte yandan kitabın bir yarısı yeni Kurumlar Vergisi Kanunu’na ayrılmış. Bu bölümde yazar, henüz idarenin dahi görüşünün oluşmadığı pek çok konuyu tahlil etmekte ve duraksama yaratan konularda üzerinde ciddiyetle durulması gereken çözümler önermekte.
|
