Seramik Çatı Fikrini Duyanlar 'Delilik Bu' Dediler Yakında Dünyaya Satacağız

Bir zamanlar çatı deyince kiremit, kiremit deyince de turuncu gelirdi akıllara. Şimdilerde kan kırmızının yanında, "Hayır asla olmaz, çatıda koyun mu besleyeceksiniz?" denilen yeşil şıngıllar gözüküyor çatılarda. Çok değil, bir süre sonra bırakın yeşili-alı gönül hangi rengi isterse çatılar o renkle olabilecek çünkü Onduline'de mordan maviye renkli seramik çatılar için çalışmalar tamamlanmak üzere. Hayal ediyorum da rengarenk çatıların bulunduğu bir şehir gökyüzünden ne kadar güzel gözükürdü.

Hani bazı markalar vardır; Selpak, Kot ve Ciff gibi kendi kategorilerindeki diğer ürünlere de isimlerini veren ve jenerik isim olarak kabul edilen. Onduline de çatı kaplamaları için jenerik isim olmuş. Marka yöneticileri, tüketicilerin farklı bir marka olsa bile hatalı ürünü getirip Onduline dediklerini söylüyor. Ayrıca çatı kaplamak yerine "Ondulünlemek" de Türkçemize yeni bir fiil olarak girmiş. Aslında bu durum pek de tesadüf değil çünkü Onduline kendi sektörünün ilklerini gerçekleştirirken ülkemizdeki geleneksel kiremit kaplamasının dışındaki tek alternatif ürün olarak yıllarca tek başına var olmuş.

Ustalık başka, ticaret başka

Çatı kaplama ustaları selülo-mineral esaslı bir maddenin çatı ve cephe kaplama levhalarının teknik açıdan ne anlama geldiğini sanırım çok iyi bilirler. Biz işin o yanını ustalara bırakıp Onduline'ın ülkemizde oluşturduğu ekonomiye göz atalım.

Çatı kaplamada Onduline Group kendi alanında dünya lideri. Şirketin Türkiye'ye ilk gelişi 1974. Daha o yıllarda bir Fransız aile, makineleri getirir ve bir Türk ailesiyle ortak üretim yapmaya başlar. 1994 krizinde Türk ortak hisselerini satmak ister. Fransız ortak tüm risklere rağmen markayı satın alır ve Onduline Avrasya 1994'te yüzde 100 yabancı sermayeli bir şirket olarak kurulur. Satın almayı gerçekleştiren taraf çalışanlarına iş güvencesi verir ve işten de çıkarmaz. Bugün hâlâ işçi dönüşümünün hemen hiç olmadığı sadece emeklilerin şirketten ayrıldığını da söylemek gerek.

Mutlak müşteri memnuniyeti tek hedef

"Avrasya" şirketin yüzünü Türkiye'nin doğusuna da döneceği anlamına geldiğinden yeni pazarlara açılmanın bir ifadesi de olmuş. Bugün 25 ülkeye ihracat yapan Onduline ürün yelpazesini çatıdan temele geliştirmiş ve çatı kaplama, çatı ve temel yalıtım malzemeleri ve çatı sistemlerini de içerecek şekilde çeşitlendirmiş. Kuruluşundan bu yana 50 milyon metrekareyi aşkın çatı alanı kaplayan şirketin İzmit'te 108.000 metrekarelik bir fabrikası var. Fabrikada; Onduline HR, Rufoline.S, Isoline, Bituline ve Onduvilla gibi markaların altında 300 çeşit üretim yapıyorlar. Onduline Avrasya'nın İstanbul merkez olmak üzere, Ankara ve İzmir'de bölge müdürlükleri; Adana, Antalya, Trabzon, Kayseri ve Erzurum illerinde de bölge temsilcilikleri bulunuyor. 224 kişiye iş imkânı sağlayan şirket, koşulsuz müşteri memnuniyeti gibi bir de vizyona sahip.

Peki, ya bu koşulsuz müşteri memnuniyeti nasıl sağlanacak? Şirket bunu da tarif etmiş; mevcut ürünlerin kalitesi muhafaza edilecek, daha yaygın kullanımı sağlanacak yani bir anlamda ürün-kalite ve dağıtım dengesi sıkı bir biçimde gözetilecek.



En yeni markalar neredeyse yarım asırlık

Kiremidin pek de değişmeden tarihin ilk çağlarından bu yana hayatımızda olduğu düşünülürse çatı kaplama sektöründe öyle her yıl modaya uygun yeni bir ürün piyasaya sürmek mümkün değil. Neredese bu alandaki en yeni ürün 30-40 yıllık. Onduline, bu oturmuş pazarda yenilikçi bir şirket olarak anılıyor. Gelişen pazar ihtiyaçlarına cevap verecek çevre dostu ürünler için Ar-Ge çalışmaları yapıyor. Ar-Ge bütçesini de her bir proje için farklı belirliyor. Diğer yandan çatı kaplamada yeni bir ürünün hemen hayata geçmesi pek de mümkün değil. Ürüne karar verilse bile dayanıklılığı denenmek durumunda yani birkaç kış, yaz ürünün üzerinden geçmesi bekleniyor.

Onduline Avrasya 300 bayisi ile Anadolu'da da yaygın bir dağıtım hizmeti verirken çevreyi de koruyor. 2009 cirosunun yüzde 20'sini ihracattan sağlayan şirketin toplam cirosu 120 milyon dolar. Onduline Group ve Onduline Avrasya'nın üretimdeki çevre hassasiyetiyle ürünlerinin çevre dostu olması ise pek çok prestijli kuruluş tarafından ödüllendirilmiş.

Değişmezler arasında değişimi arayan olmak

Onduline Avrasya'nın Yönetim Kurulu Başkanı Burhan Karahan, Robert Kolej ve Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümü mezunu. O da, daha öğrenciyken çalışmaya başlayanlardan. Stajyer olarak çalışmaya başladığı AFMO Fransız makine üreticisi şirkette mezuniyeti sonrasında dizayn ve program bölümlerinde çalışmış. Braun-Bovery'de üretim mühendisi olarak görev yapan Karahan, Alman Rowenta ve Cankurtaran Holding'in bir ortaklığı olan Elektropak'ta da görev yapmış. Aynı şirkette başkan yardımcılığına kadar yükselmiş. O yıllarda yolu bir kez daha Fransa'ya düşmüş. Strasbourg'da Alsacables şirketinin kurucu ortağı ve genel müdürü olmuş. Bir süre sonra ülkeye dönmeyi düşünürken Onduline Group yöneticileriyle karşılaşmış. 1998 yılında Onduline'den teklif alınca genel müdür olarak Onduline Avrasya'nın başına gelmiş. 2009'dan beri şirketin yönetim kurulu başkanlığı görevini yürüten Karahan, 2010'da ana şirket Onduline Group'un İcra Komitesi üyeliğine atanmış. Şimdilerde 24 ülkeden oluşan ve 6 stratejik bölgeden biri olan Avrasya bölgesinin yöneticiliğini de yapıyor. Burhan Karahan, birçok dernek ve sivil toplum kuruluşunun üyesi.


 
Tam yetkili tek yönetici modeli

Onduline Avrasya, çok uluslu bir şirket. Türkiye operasyonunun başında bulunan Burhan Karahan, diğer uluslararası şirketlerin benimsediği modelin dışında şirketinde geniş bir yetkiye sahip. Onduline, ülkeden ülkeye değişen iklim şartlarına uygun üretim yapabiliyor. Konu çatı kaplaması olunca ana şirkette verilen üretim formatları geçerli olamayabiliyor. Bu nedenle de yerel ihtiyaçlara göre üretim de yapılıyor.

Sektöründeki yöneticiler arasında inşaat sanayiinden gelmeyen tek kişi olma unvanını da taşıyan Karahan, Onduline öncesinde hızla değişen sektörlerde çalışmış. İşe ilk başladığı 1998 yılında etrafındakilerin en yeni ürünün kendilerinde olduğunu, 1974'te pazara sunulduğunu anlattıklarını, bu nedenle de ne kadar yenilikçi, devrimci bir şirket olduklarını anlattıklarını söylüyor. Çatı kaplama işinde 10 yılda bir yapılan yeniliğin müthiş bir şey olduğunu öğrendiğini de ifade eden Karahan, şıngılın inşaat sektöründe bir devrim oluşturduğunu aktarıyor ve "Çatıların yüzde 20'si Onduline ürünleriyle kaplı. Bu bize liderliği getirirken yaptığımız yeniliklerle sektörümüzde izlenen şirket konumundayız. Yakında rengi hiç solmayan seramik çatılar geliyor. Seramik dediğimizde 'deli' dediler. Seramik çatılar tüm dünyaya Türkiye'den çıkan bir ürün olarak ilk olacak." diyor.

"Neden yatırım yapıyorsunuz?" demişler

İlk fabrika yatırımlarını yaptıkları yıllarda Türkiye çatı kaplama malzemesi açısından 6 milyon metrekarelik bir potansiyele sahiptir. Bu yatırımın gereksiz olduğu, ülkedeki potansiyelin düşük olduğu ifade edilir. "Daha o günlerden 40-50 milyon metrekarelik bir potansiyel öngörülmüş. Bugün krize rağmen 60 milyon metrekare satış var." diyen Yönetim Kurulu Başkanı Karahan'a "Neden insanlar Onduline alsınlar?" diye soruyorum, "Çatıyı kaplayacak pek çok malzemeden sadece biri Onduline. Bugüne değin de ne alternatif bir markadan ya da geleneksel kiremitten daha iyi olduğunu hiç iddia etmedik. Ancak kiremitle yapılan çatıların yüzlerce kilo ağırlığı kaldırmak durumunda olduğunu da düşünmek gerek. Bunun iyi hesap edilmesi gerek. Diğer yandan daha iyiyiz demedik ama hesaplı bir alternatifiz diyoruz. Ayrıca söz verdik mi yapıyor, verdiğimiz sözleri tutuyoruz. Fiyatlar değişse bile siparişi aldığımız fiyattan gönderiyoruz. Enflasyon döneminde herkes aldığı siparişleri yeni fiyattan gönderirken biz zararına da olsa söz verdiğimiz fiyattan göndermeye devam ettik. Bayilerimiz, çalışanlarımız ve tedarikçilerimizle büyük bir aile olduğumuzu düşünür, birlikte çalıştığımız kurum ve kişilere sahip çıkarız. Zor zamanlarında da yalnız bırakmayız. Kriz döneminde de iyi niyetli olup ödeme sıkıntısı çeken bayilerimize kol kanat gerdik. Münhasır bayilerle satma konusuna da esneklik getirdik. Bugün 4.000 noktadan Onduline alabilirsiniz. Bu yaklaşık 15 bin kişiye de iş imkânı sağlamış olmak demek." diye cevap veriyor.

Deprem sonrasında çatı kaplama alışkanlıklarının değiştiğini de dile getiren Karahan, daha hafif malzemelerle çatı kaplaması yapımının arttığını kaydediyor.

Kızıp da bağırdığımı hatırlamıyorum

"Söylediğimden apayrı bir şeyin yapılması ya da yapılmaması konusu beni kızdırır ancak bunlar iş hayatında sıklıkla karşılaşılabilecek durumlar. Pek kızmam, kızıp da bağırdığımı ise hiç hatırlamıyorum." diyen Burhan Karahan'ın çocukluğu Kadıköy Moda'da geçmiş. "Moda'da oturup Fenerbahçe'ye bakmayı, Boğaz'ı seyretmek kadar severim. Bu nedenle de deniz ve yelken hayatımda yer alır. Ayrıca tarih okumayı hastalık derecesinde severim. Mühendislik eğitimi almış olmama rağmen sosyal ilimlere ilgim her zaman daha fazla oldu. 'İyi bir öğrenci miydim?' diye sorarsanız. Bazı dersleri seçerek, onlarda iyi olduğumu söyleyebilirim. Kendimi en çok da bir işi hedefleyip de gerçekleştirdiğimde iyi hissederim." diyor.

Anglosakson bir kültürde okumuş olmasına rağmen Frankofon bir kültürü benimsediğini ifade eden Burhan Karahan, "Ülkemizde Amerikan kültürüyle yönetilen şirketler daha çok. Bu şirketlerde genellikle insan sirkülasyonu teşvik edilir, her altı ayda bir çalışanların değiştirilmesi öngörülür. Benim de bir süreliğine içinde bulunduğum bir Amerikan şirketinde bu anlayıştan pek hoşlanmadım. Bir Japon firmasında çalışıyorsanız ömür boyu o şirkette çalışabilirsiniz. Almanlar da iş değiştirmeyi sevmez. Amerikalılar ise bir yerde 3-4 yıl kaldıklarında pazardaki değerini kaybetti diye kuşkuyla bakılır." diyen Onduline Avrasya Yönetim Kurulu Başkanı, başında bulunduğu şirkette 1998 yılından bu yana emekli olanlarla sadece kendi ayrılmak isteyen birkaç kişinin olduğunu söylüyor. Burhan Karahan'ın yönetim yaklaşımı ve söylemleri çalışma barışı için bir çözüm olabilir mi diye düşünmekten kendimi alamıyorum.