|
Gelecekte suyun öneminin artacağı öngörüsünde bulunarak
içme suyu, sulama, atık, enerji ve kimya gibi alanlara yönelik cam elyaf
takviyeli plastik (CTP) boru üretimine başlayan Subor,
sadece Türkiye'de değil 27 ülkede aranan bir marka haline geldi. Türkiye'nin
önde gelen müteahhitlik şirketlerinden Yapı Merkezi İnşaat ve
Owens Corning şirketinin eşit ortaklığı ile 1997'de kurulan
Subor, iç pazarda yüzde 46'lık paya ulaşmış durumda. Türkiye'de 2007'de yaşanan
kuraklık sonucu devreve giren sulama projelerinin artması ile satışları bir anda
tavan yapan şirket, Referans gazetesinin teçhizat dalında Hızlı Balık Ödülü'nün
de sahibi.
Subor'un üretimini yaptığı CTP borular, aralarında Güneydoğu Anadolu
Projesi'ndeki (GAP) sulama tesislerinin de olduğu çok sayıdaki
çalışmada kullanılıyor. Her yıl İstanbul-Erzurum karayolu mesafesinde CTP boruyu
yüzde 0,5 hata payı ile üreten şirketin hızlı balık olduğu 2007 yılında bir
önceki seneye göre satışlarda yüzde 90 artış göstermesi tesadüf değil. Firmanın
piyasadaki diğer tip borulara göre insan ve çevre sağlığına uyumlu, teknolojik
altyapısı güçlü CTP tipi boru üretmesi, firmayı pek çok projede ilk referans
kaynaklarından biri haline getirdi. Normalde cirosunun yarısını ihracattan elde
eden şirket, 2007'de iç pazardaki talep artışı yüzünden ihracata bile ürün
yetiştiremez oldu. Toplam 351 çalışanı ile geçen yıl 158 milyon TL ciro
gerçekleştiren Subor'un bu yılki ciro hedefi ise 200 milyon TL. Şirket Avrupa ve
Rusya pazarına daha hızlı ulaşabilmek için Balkanlar'da yeni bir tesis yatırımı
planlıyor.
CTP boru sektöre ilaç gibi geldi
Subor Yönetim Kurulu Başkanı Emre Aykar, şirketin kuruluş
aşamasını şöyle anlatıyor: "Subor, Yapı Merkezi ve Owens Corning'in ortak
şirketi. Ana faaliyet alanı inşaat olan ve yönetim kurulu başkanlığını
yürüttüğüm Yapı Merkezi olarak çevreye büyük önem veren bir şirketiz. Gelecek 30
yılın projelerinin önemli kısmının suyla ilgili olduğu gerçeğini gördüğümüzde,
suya yatırım yapmak istedik. O yıllarda CTP borunun dünyadaki lideri olan Owens
Corning de Türkiye'de yatırım için arayışta bulunuyordu. Owens Corning, Amerikan
merkezli ancak şu anda Suudi Arabistanlı Amiantit firmasına ait durumda. Yapı
Merkezi'ni çok iyi bilen ve Owens Corning'in de iletişimde olduğu çevre
mühendisliğinin kurucusu ünlü akademisyen Prof. Dr. Kriton Curi bu iki şirketin
bir araya gelmesine vesile oldu. Böylece hem çevreye uyumlu hem de teknolojik
anlamda güçlü CTP boru üretmeye karar verdik. Yarı yarıya ortaklıkla Subor
Boru'yu kurduk."
Subor'u kurana dek piyasada daha çok asbestli, beton ve çelik borular
kullanıldığını ifade eden Emre Aykar,
CTP'nin rakiplerine göre avantajlarını
ise şöyle dile getiriyor:
"Asbestli borular kanserojen içerdiği ortaya çıkınca artık kullanılmamaya
başladı. Halen kullanımda olan beton borular ise oldukça ağırdır. Çelik ise
pahalı ve korozyona (paslanma) uğrar. Dolayısıyla CTP boru sektöre ilaç gibi
geldi. Her şeyden önce diğer türlere kıyasla fiyatı yüzde 25 daha ucuz.
Paslanmaya uğramaz. Diğer boru tiplerinde kullanım süresi yer yer 1 yıla kadar
düşerken, CTP'de kullanım ömrü en az 50 yıl civarında. Ayrıca çelik borunun
dörtte bir, beton borunun ise onda bir ağırlığındadır. Hafiflik avantajı, üç beş
metrede bir bağlantı yapma zorunluluğunu ortadan kaldırır. Bunlara ek olarak
CTP'nin bağlantı noktaları da özel ihtisas gerektirmediği için işgücü maliyetini
en aza indirir."
Kuraklık, Subor'u çözüm merkezi
yaptı
Subor Genel Müdürü Kemal Tunç da Türkiye'de 1996'ya kadar
bilinmeyen CTP borunun çevreye yararının idrak edilmesinin zaman aldığını ancak
bunun şirketin lehine işlediğini belirtiyor. Subor Genel Müdürü Kemal Tunç, bu
durumun en iyi örneğinin 2007 yılında yaşandığının altını çiziyor:
"Subor, 1996'dan bu yana yaptığı hatlarda bugüne kadar hiçbir problem
yaşamadı. CTP borunun rakiplerine göre avantajı da ortada. Dolayısıyla 2007'de
ciddi kuraklık tehlikesi yaşayan Türkiye için suyla ilgili projelerde Subor
çözüm merkezi haline geldi. Kuraklık yüzünden iç pazarda öylesine ani talep
artışı yaşandı ki, o yıl ihracat yapmakta zorlandık. Büyükşehirlerde acil su
sıkıntılarını giderebilmek amacıyla oluşturulan projelere CTP boru ürettik.
2007'de satışlar yüzde 90,8 arttı. Satışlardaki artış geçen yıl da devam
etti."
Balkanlar'a 20 milyon dolar yatırım
İlk üretim tesisini kuruluşunu takiben 1997'de Adapazarı'nda yapan şirket,
2000 yılında ise GAP projesine yönelik olarak Şanlıurfa'da bir fabrika kurdu.
Yıllık bir metre çapında 670 km uzunluğa kadar CTP boru üretim kapasitesi
bulunan şirket, geçen yıl artan yoğun talep doğrultusunda dört metre çaplı boru
üretimi için de düğmeye bastı. Subor Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Uslu, dört
metre çaplı boru için Adapazarı'ndaki tesiste yeni bir hattın yapımına
başladıklarını söylüyor. Avrupa ve Rusya pazarına daha hızlı ulaşabilmek için de
Balkanlar'da yeni bir tesis düşündüklerini ifade eden Uslu, "Balkanlar,
Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Türki cumhuriyetler klasik pazarlarımız arasında.
Ürünler, Anadolu'daki üretim tesislerinden gidiyor. Şu sıralar toplam maliyette
yüzde 15 payı olan nakliye masrafından kurtulmak için Avrupa ve Rusya pazarına
yönelik yeni bir yatırım planlıyoruz. Balkanlar'da 20 milyon euro yatırımla
kurulacak tesisi 2011 sonuna kadar hizmete açmayı hedefliyoruz" diyor.
Sektörde 11 binden fazla firma var
Türkiye'de planlı kalkınmaya geçişten sonra ara ve yatırım malı niteliğindeki
makine ve teçhizatın üretimi daha da önem kazandı. TÜİK'in verilerine göre 11
binden fazla firmanın faaliyet gösterdiği sektör, 2007'de 8 milyar dolar
ihracat, 17 milyar dolar da ithalat yaptı. Sektör ihracatı 2008 yılında ise bir
önceki yıla göre yüzde 22 artarak 9,7 milyar dolar oldu. Kapasite kullanım oranı
yüzde 77 olan sektörün işçilik ücretleri, eşdeğer üretim yapan Avrupa Birliği
ülkelerine nazaran daha uygun durumda. Sektör, KOBİ yapısının sağladığı esneklik
ile ekonomideki ve pazar şartlarındaki değişimlere daha kolay uyum sağlama
imkânı da sunuyor.
Nasıl hızı balık oldu
* Sulamanın önümüzdeki 30 yıl içinde öneminin artacağını gördü.
* Sektörün
ihtiyacını iyi analiz edip ürün geliştirdi.
* Üretim hatlarını sıfır hata
prensibiyle oluşturdu.
* Bugüne kadar 3.5 milyon metre boru üretti ve yıllık
üretim 0.5 hata payı ile gerçekleşiyor.
* Ar-Ge'ye cirosunun yüzde 1,5'lik
payını ayırıyor.
Subor Boru - Teçhizat
Teçhizat sektöründe "2008'in En Hızlı Balığı" seçilen Subor Boru'nun ödülünü,
Borusan Holding CEO'su Agâh Uğur'un elinden Subor Boru Genel Müdürü Kemal Tunç
aldı. Tunç, 12 yıl önce kurulan şirketin hâlâ aynı yöneticilerle yola devam
ettiğine işaret etti. Yakaladıkları istikrarlı yönetim anlayışının başarının
yolunu açtığını ifade eden Tunç, kurulduktan kısa bir süre sonra Türkiye'de ilk
kez CTP boru üretimine geçtiklerine dikkat çekerek şunları söyledi: "Ülke
ekonomisinin darboğaza girdiği zamanlarda yurtdışı pazarlara açılarak, üretime
devam ettik. Ar-Ge'ye her zaman çok önem verdik. Sosyal sorumluluk projeleri ile
şirket içindeki takımdaşlığımızı pekiştirdik. Türkiye genelinde 65 ilde ve dünya
çapında 21 ülkede önemli bir marka olduk."
|
Foto: Melek Aldemir
