Tamam mı, Devam mı?

Küresel ekonomik kriz Türkiye'yi teğet mi geçer, kalbinden mi vurur, bekleyip göreceğiz. Ama çok yüksek maliyetlerle yatırım yapan ve yatırımlarını çok uzun sürelerde kâra dönüştürebilen inşaat şirketleri, krizin geçmesini bekleme şansına sahip değiller. Bir yandan artan konut kredi faizleri ve tüm dünyada zorlaşan finansman nedeniyle frene basmak zorunda kalan inşaat şirketleri, diğer yandan alıcı cephesinde oluşan durgunluğu da kırmak zorunda. Dünyayı kasıp kavuran krize yenilip tamamen durmanın risk olduğu görüşünde birleşen şirket yöneticileri, krizi görmezden gelmenin de bir o kadar tehlikeli olduğunu belirtiyorlar. Bu güne kadar defalarca kriz yöneten inşaat sektörü, bu krizde de kendi dengesini bulmaya çalışıyor. Bazı şirketler önceki yıllara oranla daha küçük ve butik konut projelerine yönelirken bazıları yeni yılı önceki yıllarda başladığı projeleri tamamlamakla geçirmeyi yeğliyor. Bazıları ise günün şartlarına uygun, ucuz konut projelerini öne alarak krizi fırsata çevirmenin ya da en azından hasarsız atlatmanın yollarını arıyor.

Ertuğ Yaşar - Han Yapı Genel Müdürü: 'İyi ki projelerimizi erteledik'

"Yeni yılda yeni bir konut projesine başlamamız çok zor görünüyor. Çünkü içinde bulunduğumuz ekonomik kriz nedeniyle hem proje finansmanı bulmak çok zorlaştı hem de konuta olan talep düştü. Bununla birlikte inşaat maliyetleri de ciddi oranda azaldı ama talep olmayan bir malı üretmeyi doğru bulmuyoruz. Bu yüzde 2009'da başlamayı planladığımız üç yeni projeyi, son aşamaya gelmiş olmalarına rağmen erteledik.

Bunlardan biri Bodrum'da rezidans, diğeri Şişli Bomonti'de ofis ve son olarak Beylikdüzü'nde bir konut projesi olacaktı. Türkiye'de, ekonomik kriz, Lehman Brothers'ın batışından itibaren konuşulmaya başlandı. Ama konut sektöründeki sıkıntı daha önce başlamıştı. Biz de erteleme kararımızı 2008'in mart ve ağustos ayları arasında aldık. İyi ki bu projelere başlamamışız. Yoksa çok zor durumda kalacaktık. Biz 2009 planımızı yeni bir projeye başlamayacağmızı hesap ederek yapıyoruz."

Emrullah Turanlı - Taşyapı Yönetim Kurulu Başkanı: '15 projeyi askıya aldık'

"Küresel ekonomik krizin etkisiyle 2009'da başlamayı planladığımız 15 projeyi erteledik. Konut, alışveriş merkezi ve otel yatırımlarından oluşan bu projelere ne zaman başlayacağımıza ise ekonomik şartlara göre karar vereceğiz."

İbrahim Ekşi - Hektaş İnşaat Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı

"Küresel krizin etkisiyle Kartal ve Kozyatağı’ndaki arsalarımızda yapmayı planladığımız konut ve rezidans projelerimizi şimdilik erteledik. 2009 yılında Ümraniye-Çekmeköy’de inşa ettiğimiz İdealist Kent’in 2. etabını tamamlayacağız."

Seba Gacemer - Sinpaş GYO Genel Müdür Yardımcısı: 'İş çok, eleman alacağız'

"2009'da yapmayı planladığımız projelerimizin hiçbirini ertelemedik. Aksine sektöre olan güvenin azaldığını göz önüne alarak bazı projelerimizdeki teslimleri öne aldık. Şirketimizin arazi portföyü geniş. Arazilerin mülkiyetinin şirketimize ait olması da bizim için avantaj oldu. 2009'da yapacağımız projeleri planladığımız program dahilinde gerçekleştirebilirsek yeni elaman alımına başlayacağız."

Nazmi Durbakayım - Teknik Yapı Başkanı: 'Fonksiyonel ve optimum metrekareli evler yapacağız'

"Küresel mali kriz nedeniyle hiçbir projemizi ertelemedik, aksine öne aldık. Ancak yeni projelerimizi hayata geçirirken daha fonksiyonel ve optimum metrekarelere sahip projeleri üretme yönünde strateji belirledik. 2009’da büyük çaplı bir proje yapmak yerine hareket kabiliyeti olan 300-500 daireden oluşan projeleri masaya yatıracağız. Sektörde prekast cephe kaplamaları konusunda faaliyet gösteren Betofiber markamızın yatırımlarını da hızlandıracağız. Orhanlı’daki Türkiye’nin en büyük fabrikasını daha da büyütürken, Gebze’de ikinci bir üretim tesisinin faaliyete geçmesi için çalışmalarımıza hız vereceğiz."

Ali Dumankaya - Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi: Dönemin şartlarına göre proje

"Şu ana kadar ertelediğimiz bir projemiz olmadı ancak öne çektiğimiz projemiz olarak Adres’i gösterebiliriz. Bu projeyi normal şartlarda bu zamanlarda satışa çıkartmayı düşünmüyorduk. Ancak kendi arsamız üzerinde yapacağımız Adres’i dönemin şartlarına uygun olarak satarak bu kriz ortamında sektöre bir canlılık getirmeyi planladık. Düşündüklerimiz de aynen gerçekleşti. Çok büyük ilgi gördü. Projedeki konutlar tahminimizin üzerindeki bir hızla tükenmek üzere. Önümüzdeki günlerde de bu tür projelerin yapımına devam edeceğiz."

Ari Duek - Doğa Gayrimenkul Ortağı: 'İş programımızda bir değişiklik yok'

"İş programlarında herhangi bir değişiklik bulunmuyor. 2009'da başlayacak olan projelerimiz söz verilen tarihlerde başlayacak ve teslim edilecek."

Serdar İnan - İnanlar İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı: 'Krizde yola devam eden kazanır'

"Biz krizlerde yoluna devam eden bir şirketiz, krizi eğer doğru yönetirseniz bir zararı dokunmayacağına inanıyorum. Neticede krizden dolayı satışlar azalıyor ancak maliyetlerde azalıyor, eğer yola devam etmez iseniz düşen maliyetlerden faydalanamıyorsunuz."

Cem Dolunay - Efektif Gayrimenkul Genel Müdürü: Efektif Gayrimenkul 2009'da hedef büyütüyor

"Efektif Gayrimenkul 2009 yılına hedef büyüterek giriyor ve küresel kriz etkisiyle ertelenen bir projesi bulunmuyor. Şirketimiz 2009 yılında projelerine başlayacağı arsaları da hazırlamış bulunuyor. Bu girişim ve yatırımların arkasında tabii ki şirketimizin öz kaynakları ile işleri yapıyor ve bölgeyi çok iyi tanıyor olmasının etkisi büyük. Bundan sonraki dönemlerde, özellikle 2010'a kadar geçecek 2 yıllık süreçte butik ve nitelikli projelerin üretim ve satışlarında problem olmayacağını söyleyebiliriz."

Emre Çamlıbel - Soyak Holding CEO Vekili : 'Krizde kurumsal firmalar öne çıkar'

"Kriz döneminde, şirketlerin daha yalın bir yönetim anlayışına geçmeleri gerektiğini ve daha az kaynakla daha fazla üretim planları yapmaları gerektiğini düşünüyoruz. Ancak, böyle bir dönemde kurumsal şirketlerin bu krizden daha da güçleneceğini, özellikle de gayrimenkul sektöründe faaliyet gösteren tecrübeli, kurumsal, finansal açıdan güçlü ve güvenilir konut firmalarının tercih edilmeye devam edeceğini söyleyebiliriz. Önemli olan, sektörde faaliyet gösteren şirketlerin, doğru yerlerde, doğru müşteri kitlesinin ihtiyaç ve beklentilerine cevap verebilecek doğru yatırımlar yapmalarıdır. Soyak olarak, 2008 yılında başladığımız projelerimizin tamamlanmasına planlarımız dahilinde devam ediyoruz."

Ayşegül Bensel - Pera GYO Genel Müdürü: 'Bazı yatırımlardan vazgeçtik'

"Başladığımız yatırımlarda devam ediyoruz ama küresel ekonomik kriz nedeniyle daha önceden inceleyip alma niyetinde olduğumuz bir takım arazi alımı veya yatırım planlarımızı erteledik. Kısacası yeni yatırım yapmıyoruz başlayan yatırımlarımıza devam ediyoruz."

Levent Eyüboğlu - Multi Turkmall CEO'su: 'Yabancı ortaklı projelerin akıbeti ocakta belli olacak'

"Yapımı devam eden Forum Kapadokya ve Forum İstanbul alışveriş merkezlerinin açılışlarını planlandığı gibi 2009'da gerçekleştireceğiz. Ayrıca yeni yılda Kayseri projemize ve Carrefour'dan aldığımız arazide planladığımız alışveriş merkezinin inşaatına başlayacağız. Kısacası Multi Turkmall olarak bizim 2009 planlarımızda bir değişiklik sözkonusu değil. Ancak büyük yabancı şirketlerle ortak yapmayı planladığımız bazı projelerimiz genel ekonomik şartlara göre şekillenecek. Özellikle Avrupalı bazı ortaklarımız kriz dolayısıyla finansman sıkıntısı çekebilir. Kriz dolayısıyla ertenme ihtimali olan projelerin akbeti ocak ayı içinde belli olacak. Bununla birlikte krizden bağımsız olarak bazı Anadolu illerindeki projeleri gereksiz rekabet yaratmamak için erteleyebiliriz."

Ali Ağaoğlu - Ağaoğlu Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı: 'Eski satış rakamlarını beklemiyorz'

"Önümüzdeki yıl, geçmiş yıllarda yakaladığımız satış grafiğini yakalamayı hedeflemiyoruz ama yatırımlarımıza devam ediyoruz, projelerimizi ertelemeyi kesinlikle düşünmüyoruz. Ağaoğlu olarak, doğru yerde, doğru zamanda, doğru fiyatlarla, doğru projeler yapmaya devam edeceğiz."

Ufuk Öztürk - Regnum Yönetim Kurulu Başkanı: 'Planımızı krize göre yapıyoruz'

"Küresel kriz tüm gayrimenkul sektörünü derinden etkiledi. Regnum olarak bizler de 2009 yılı projeksiyonlarımızı oluştururken, krizin önümüzdeki yıl da devam edeceğini öngörüyoruz. Tüm tedbirlerimizi de buna göre alıyoruz. Ancak buna rağmen, gerek Bodrum’daki Escana, gerekse İstanbul Koşuyolu projemizin zamanlamasında erteleme veya öne alma sözkonusu değil. Aynı şekilde, inşaatı devam eden Astrum Towers projemiz de, söz verildiği gibi Mayıs 2009’da sahiplerine teslim edilecek."