Tersanelere Yeni Düzen Yürürlükte

Tersane işletme başvuruları, incelemesi, tespiti ve denetimini, Denizcilik Müsteşarlığınca 3 kişinin katılımıyla oluşturulan komisyon yapacak. Tesisler iki yılda bir bu komisyon tarafından denetlenecek.

Denizcilik Müsteşarlığının, "Tersane, Tekne İmal ve Çekek Yerlerine İşletme İzni Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"i, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yönetmelik, 3621 sayılı Kıyı Kanunu ve Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik gereği kıyı ve sahil şeridi ile dolgu ve kurutma yoluyla kazanılan araziler üzerinde imar planı kararıyla belirlenen tersane, tekne imal ve çekek alanlarının işletme izinleri ile tevsi ve modernizasyon amaçlı başvurular, başvuruların değerlendirilmesi, denetlenmesi ve diğer kurumlara verilecek görüşler ile ilgili usul ve esasları belirliyor.

Yönetmelik hükümleri, 3621 sayılı Kıyı Kanunu ve Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelikte belirtilen kıyı ve sahil şeridi ile dolgu ve kurutma yoluyla kazanılan alanlar üzerinde, imar planı kararı ile belirlenen tersane, tekne imal ve çekek yerlerine uygulanacak. Balıkçı barınakları içerisindeki çekek yerleri, yat limanı ve marinalar içerisindeki çekek yerleri askeri tesisler, polis tesisleri, serbest bölgeler sınırları içinde kalan tesisler hakkında bu Yönetmelik hükümleri uygulanmayacak.

İşletme izni

Yönetmeliğe göre, yatırımı tamamen veya kısmen tamamlanmış ve faaliyete geçebilecek durumda olan tesisin işletilebilmesi için, İdareden (Denizcilik Müsteşarlığı) işletme izni veya kısmi işletme izni alınması zorunlu olacak.

Kısmi işletme izni veya işletme izni başvuruları; başvuru evrakları, yatırım öncesinde idarece tasdik edilmiş tersane alanı organizasyonu ve yerleşim planı, inceleme, tespit ve denetim amacıyla İdare tarafından 3 kişinin katılımıyla oluşturulan komisyon (İTDK) tarafından mahallinde yapılan inceleme sonucu hazırlanan rapor üzerinden idarece değerlendirme yapılarak sonuçlandırılacak.

İdareden kısmi işletme izni veya işletme izni alınmış tersane ve tekne imal yerlerinde yüzer havuz çalıştırılabilmesi için idareden yüzer havuz işletme izni alınması zorunlu olacak.

İnceleme, Tespit ve Denetleme Komisyonu (İTDK) idarece belirlenecek. Bu komisyon üç kişiden oluşacak. Komisyon üyelerinden ikisinin gemi mühendisi olması zorunlu tutulacak.

2 yılda bir denetim

Tesisler iki yılda bir İTDK tarafından denetlenecek. Uygun bulunmayan tesislere düzeltme süresi verilecek. Süre sonunda düzeltmeyi gerçekleştirmeyen tesislere yaptırım maddeleri uygulanacak. Yüzer havuzun bir kısmı devredilemeyecek ve kiraya verilemeyecek. İdarenin izni olmaksızın yüzer havuzun yeri değiştirilemeyecek. Yeri izinsiz değiştirilen yüzer havuzun faaliyetine müsaade edilmeyecek. Yüzer havuzun tesise ait başka bir yerde konuşlandırılarak işletilmesinin istenmesi durumunda bu Yönetmelikteki başvuru ile ilgili hükümlere göre yeniden değerlendirme yapılacak.
Tesis işleticisi, yürürlükteki mevzuata ve İdareye verilen taahhütnamede yer alan hükümlere uymakla yükümlü olacak.
İşletme aşamasında bu Yönetmelikte belirtilmeyen konularla ilgili işlemler mevzuat hükümleri dikkate alınarak İdarece sonuçlandırılacak.
Kısmi işletme, işletme veya yüzer havuz işletme izni iptal edilen veya askıya alınan tesislerin, işletme izninin iptaline veya askıya alınmasına neden olan sebeplerin ortadan kalkması halinde, tesis işleticisi tarafından İdareye başvuru yapılacak. İdarece görevlendirilen İTDK tarafından yapılan değerlendirme sonucu talebin uygun bulunması halinde gerekli izin İdarece verilecek.
Yüzer havuzların kısa süreli geçici yer değişikliği ve tekrar yerine getirilme durumu liman başkanlığınca İdareye bildirilecek.
Yüzer havuz çalıştırılırken çevre, can ve mal emniyeti açısından perdeleme sistemi kullanılacak. Yüzer havuz, kuru havuz ve yarı ıslak kızağa gemi alınmadan veya gemiler denize bırakılmadan önce zemin temizliklerinin yapılması zorunlu olacak.



3 yıl içinde belgeler alınacak 

Tesis işleticisi işletme izni aldığı tarihten itibaren en fazla üç yıl içinde Türk Akreditasyon Kurumu tarafından gemi inşa sektöründe akredite edilmiş belgelendirme kuruluşlarından (TS EN ISO 9001) kalite ve (TS EN ISO 14001) çevre ile iş sağlığı ve güvenliği (OHSAS 18001) standartlarında belgelerini almakla yükümlü tutulacak.
İşletme izni ile faaliyette bulunan mevcut yüzer havuzların işleticileri, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde klas kondisyon sörvey raporu alarak İdareye ibraz edecek.
Tersane ve tekne imal yerlerinde tüm çalışanların yüzde 2’si mühendis, bunun da yarısı Gemi Mühendisi olacak. İnşa ve tadilat yapılan çekek yerlerinde ise bir Gemi Mühendisi çalıştırılacak.
Her türlü sabit ve hareketli kaldırma vinçleri kullanan operatörler ve yardımcı elemanlar, sertifikalı ve tersanenin daimi personeli olması zorunlu tutulacak.

Kuruluşların sorumlulukları

Tesis işleticisinin, Türk Akreditasyon Kurumundan (TÜRKAK) "A tipi muayene kuruluşu" olarak yetki alan klas kuruluşlarına yaptırmakla sorumlu olduğu iş veya işlemler şöyle:
"Tesislerinde bulunan kaldırma ve iletme donanımlarının her üç ayda gerekli muayenelerini yaptırmak, tesis ekipmanlarının çalışıp çalışmadığını kontrol ettirmek ve en az yılda bir kez yük testlerini yaptırmak,
Basınçlı hava ihtiyacını karşılayan hava tanklarını ve benzeri basınçlı kaplarda yılda bir defa periyodik kontroller yaptırmak,
Propan, asetilen gibi tüplerin kontrollerini yaptırmak,
Parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve zararlı maddelerin depolandığı ve elleçlendiği mahallerin ve teçhizatın uygunluğunun kontrollerini yaptırmak,
Yıllık topraklama ölçümleri yaptırmak,
Tesiste ve gemi ve su aracı inşa, tadilat, bakım ve onarımda kullanılan elektrik aletleri, kablolar ve bunlarla ilgili besleyici panoların kontrollerini yaptırmak ve bunları belgelendirmek."
Tesis işleticisi, bu Yönetmelik hükümlerine uymak ve İdare tarafından hazırlanmış web esaslı gemi inşa sanayi GİS Veri Tabanı programına ilişkin bilgileri kendisine verilen kullanıcı adı ve şifreyi kullanarak girmekle sorumlu olacak.
Tesis işleticisi inşa, tadilat, bakım-onarım, donatım veya kışlatma işlemi sırasında ve tesisle ilgili çevre, sağlık ve güvenlik risklerini önlemek amacıyla gerekli bütün önleyici tedbirleri almak, atık yönetim planlarını hazırlamak ve bunların işlerliğini sağlamakla sorumlu tutulacak.
Tesis işleticisi, deniz güvenliği, çevre, can, mal emniyeti, iş sağlığı ve iş güvenliği bakımından ilgili mevzuata göre gerekli tedbirleri almakla yükümlü olacak.
Tesis işleticisi tüm kaldırma donanımlarının düzenli bakımlarının sağlandığına dair bakım kayıtlarının tutulmasını sağlayacak, İdarenin talebi halinde veya İTDK tarafından yapılan denetimlerde tesisle ilgili bilgi, belge ve sertifikaları sunmakla yükümlü olacak.


Denetim

Denizcilik Müsteşarlığı, işletme izni, kısmi işletme izni veya yüzer havuz işletme izni verilen tesislerin bu Yönetmeliğe uygun hareket edip etmediklerini, İTDK vasıtasıyla her zaman denetleme yetkisine sahip olacak.
Yüzer havuz, kuru havuz ve yarı ıslak kızak temizliği liman başkanlığınca denetlenecek.
Yönetmelik hükümlerine aykırı davranışta bulunan veya varsa taahhütlerine uymadıkları tespit edilen tesis ve yüzer havuz işletmelerine, yükümlülüklerin yerine getirilmesi için idarece en fazla 12 ay süre verilecek. Verilen süre sonunda, mücbir sebep bulunmaksızın tesis işleticisinin yükümlülüklerini yerine getirmemeleri halinde verilen her türlü işletme izinleri İdarece askıya alınacak veya iptal edilecek. Bu husus kooperatif tüzel kişiliği için uygulanabileceği gibi her bir kooperatif üyesi için ayrı ayrı uygulanabilecek.
İdare tarafından hazırlanmış web esaslı gemi inşa sanayi GİS Veri Tabanı programına ilişkin bilgilerin girilmemesi durumunda işletme uyarılacak. Uyarıya rağmen gereğinin yerine getirilmemesi ve bu durumun tekerrürü halinde tesiste ve yüzer havuzda inşa, tadilat, bakım ve onarıma müsaade edilmeyecek.
Kısmi işletme izni ve işletme izninin idarece iptali durumunda tesiste varsa yüzer havuz işletme izni de iptal edilmiş olacak.
İdareden kısmi işletme, işletme veya yüzer havuz işletme izni almadan faaliyet gösteren tesisin tespiti halinde en geç 15 gün içinde liman başkanlığınca idareye bilgi verilecek. İdare, tesisin bağlı olduğu yerin mülki amiri tarafından faaliyetin durdurulmasını talep edecek.
İşletme ile ilgili izin almış tesiste yasal olmadığı tespit edilen iskele ve rıhtım gibi yapılara liman başkanlığınca gemi yanaştırma izni verilmeyecek.


İstisnalar

Kısmi işletme izni, işletme izni veya yüzer havuz işletme izninin iptali veya askıya alınması durumunda tesiste inşa, tadilat, bakım-onarım, donatım veya kışlatma işlemi devam eden mevcut gemi/su aracı varsa işleminin tamamlanması amacıyla 6 ay süre uzatımı verilecek, uygun görülmesi halinde bu süre en fazla 6 ay daha uzatılabilecek. Bu süre içinde başka bir gemi veya su aracının bakım onarım, tadilat ve inşasına müsaade edilmeyecek.

Tekne imal ve çekek yeri

Tekne imal yeri ve çekek yeri hizmetlerinin tümünü sunmak isteyen tesisler için İdare tarafından tekne imal ve çekek yeri işletme izni birlikte verilecek. Çekek yerinin tekne imal yerine dönüştürülmesi veya bu tesislerin tersane olabilmesi için revizyon uygulama imar planı değişikliği, ÇED çalışmasının yapılması ve İdareden bu yeni tesise ait işletme izin belgelerinin alınması gerekli olacak. İmar planında kullanım vasfı tersane olarak belirtilmiş alanlarda tersane tesisinin çekek yeri veya tekne imal yeri olarak değiştirilmek istenilmesi halinde ilgili mevzuat çerçevesinde değerlendirme yapılacak.

Kaçak yapı

Yasal olmayan yapılaşmaların tespiti halinde mevzuatı çerçevesinde işlem yapılması için bu durum ilgili idaresine bildirilecek, ancak işletme izninin doğrudan iptalini gerektirmeyecek.
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce idareye yapılan ve henüz sonuçlandırılmamış başvurularda bu yönetmelik hükümleri uygulanacak.
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce faaliyet gösterdiği İdarenin kayıtlarında yer alan veya faaliyetini idareye belgeleyen tesisler için işletme izin belgesi şartı, bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren üç yıl süre ile aranmayacak.
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce faaliyet gösteren tesisler için, "tüm çalışanların yüzde 2’sinin mühendis, bunun da yarısının Gemi Mühendisi olma, çekek yerlerinde ise bir Gemi Mühendisi çalıştırılması zorunluluğu", bugünden itibaren bir yıl uygulanmayacak.