Truva'ya "Şeffaf" Yaklaşımlar

Kale Tasarım Merkezi, Uluslararası Çanakkale Troia Şeffaf Beygir Film Şenliği kapsamında, 19-24 Temmuz tarihleri arasında Çanakkale Kent Müzesi’nde gerçekleştirdiği Tasarım Sergisi’nde “Şeffaflık” temasını işliyor.

Türkiye’deki tasarım kültürünün gelişmesine katkı sağlamak amacıyla 2008 yılında, Kale Grubu’nun öncü markaları Çanakkale Seramik, Kalekim ve Kalebodur ile İstanbul Bilgi Üniversitesi Tasarım Kültürü ve Yönetimi Programı ortaklığında kurulan Kale Tasarım Merkezi'nin, tasarım desteğini İstanbul dışına taşıyarak hayata geçirdiği “Şeffaflık” Tasarım Sergisi, 19-24 Temmuz tarihleri arasında Çanakkale Kent Müzesi’nde ziyaretçileriyle buluşuyor.

Bu sene ilki gerçekleştirilen Uluslararası Çanakkale Troia Şeffaf Beygir Film Şenliği ile eş zamanlı olarak sürdürülen sergi, bölgenin “Truva” destanıyla olan ilişkisine eleştirel bir yaklaşımla yoğunlaşırken; destanlara, insan ilişkilerine, günlük yaşama ve hayatın her alanına konu olan “şeffaflık” teması üzerine kurgulandı.

Çanakkale’de gerçekleştirilen ilk tasarım projesi olma özelliğini taşıyan “Şeffaflık” Tasarım Sergisi, şeffaflık kavramına tasarım perspektifinden bakılmasını sağlarken, tasarımın daha geniş kitlelere duyurulmasını ve konuya ilişkin farkındalık yaratılmasını hedefliyor.



Aslı Kıyak İngin, Aysun Altındağ-Meltem Maralcan, Demir Obuz-Sema Obuz-Mehtap Obuz-Nil Deniz-Funda Mehter, Erdem Akan, Gamze Güven, Mehtap Elaidi, Orhan Irmak, Tamer Nakışçı’nın yer aldığı sergi, 24 Temmuz Cumartesi gününe kadar, saat 10.00 - 19.00 saatleri arasında gezilebilir.

Sergi Katılımcıları ve İşleri

Şeffaf Küp?
Tasrımcı: Aslı Kıyak İngin
Şeffaflık her ne kadar bilginin açıklığına, ulaşılabilirliğine işaret eden bir kavram olsa da kişilere, verildiği ortama, araçlarına, bağlama, bilginin veriliş sekline ve algıya bağlı olarak farklılaşan bir gerçekliğe karşılık gelir. Şeffaflık ölçülebilir mi? Malzemenin şeffaf, yarı şeffaf, opak halleri gibi şeffaflık da derecelere sahip midir? Şeffaf ve açık olarak kabul ettiğimiz gerçeklikler bir yanılsamadan ibaret olabilir mi?
Bu düşünceden yola çıkan tasarımda şeffaf bir malzeme olan akrilik kullanılmıştır. 30x30x30cmlik şeffaf, akrilik küp grid bir sistem dahilinde delinmiş, içinden geçen renkli iplerle çeşitli geometriler oluşturulmuştur. Kullanılan RGB ve programlanmış LED aydınlatma tekniği sayesinde algılanansa, sürekli farklı bir formdur. Bu tasarım ile şeffaflık sorgulanmakta; tam şeffaf bir nesne kullanılmış olmasına rağmen içindeki nesne (bilgi), ışık kaynağı ile farklılaşan, değişen bir görüntü olarak algılanmaktadır.

Şeffaf Strateji
Tasrımcılar: Aysun Altındağ, Meltem Maralcan
Strateji, gizem ve sinsi bir şaşırtmaca... Truva’dan bu yana akan zaman intikamını alıyor. Bu kez satranç oyununda tüm oyuncular şeffaf sadece “atlar” kendilerini ortaya koyuyor.  Satranç tahtası kullanılmadığında, tüm satranç taşlarını yüzeyinde saklayarak düz bir yüzey haline geliyor. Oyun zamanı geldiğinde iki boyutlu satranç taşları özel alanlarından çıkarak birer birer oyundaki yerlerini alıyorlar. Satranç tahtası tüm taşlarını / oyuncularını kendi malzemesinden üretiyor. Yalnız atlar bu şeffaflığa katılmıyor.





Şeffaf Mavi
Tasrımcılar: Demir Obuz - Sema Obuz - Mehtap Obuz - Nil Deniz - Funda Mehter
Suyun dalgaları gibi şeffaf…
Şeffaf... su gibi.
Dalgaların çırpınışlarından oluşan köpüğün berraklığı gibi. Boğazın akıntısına kapılmış biraz mavi bir suyun sessiz  yol alışı sanki. Karşı kıyıya geçen feribotun arkasında bıraktığı izler gibi şeffaf mavi. Sonsuzluğu, enerjiyi, güzelliği ve saflığı anlatan su gibi şeffaf.
Cam ustasının her seferinde oluşturduğu yeni ve her biri birbirinden farklı dalgalar kadar özgün ve değişken çizgiler ile biçimlenmiş bir tasarım. Çanakkale’nin yenilenme hikayesi gibi, aslında suyun hareketleri ile yaptığı devinimde kendini yenilemesini anlatan tasarımın hikayesi...Çanakkale gibi şeffaf, bağımsız, özgür ve özgün. Bir şehre sunulan Truva atının o şehri yok edişindeki destanın inadına, ikramları suyun dalgalarını yakalamışçasına bir şeffaflıkla sunmanın hoşluğunu yaşatıyor. Biraz mavi bir şeffaflığın yarattığı dalgalardan oluşan cam servis tabağı.



Ne kadar Şeffaf Ayna Koleksiyonu
Tasarımcı: Erdem Akan
Birbirinin aynı formda kesilmiş 3 cam üzerinde, ayna kaplı yüzeylerin oranları değişerek 3 parçalı “ne kadar şeffaf” ayna koleksiyonunu oluşturuyor.  Koleksiyonun felsefesi: “Ne kadar şeffaf olmak istediğimiz kendimizden ne kadar vazgeçtiğimiz ile ilgili”.

Rakı, Altın ve Şeffaflık
Tasarımcı: Gamze Güven
Kültürümüzün önemli bir parçası olan “rakı” şeffaf cam şişede satılır. Çünkü camın şeffaflığı, rakının duruluğunu ve tortusuzluğunu gösterir, alıcısı bunu önemser. Rakı’nın dolumunun yıllarca Beykoz-Çubuklu Tekel fabrikasında yapılıyor olması, Beykoz işi cam dekorları ile Yeni Rakı şişesini buluşturma fikrinin bende oluşmasına neden oldu. Şeffaf camın üzerine fırça ile altın dekor uygulaması Osmanlı’dan bu yana 200 yıllık bir gelenek. Yüzyıllardır Osmanlı’da cam sanatının geliştiği ve şişe imalatının da yapıldığı Beykoz, aynı zamanda güzel suyu olan bir sanayi bölgesi olmasından dolayı rakı imalatının ve meşhur mesire yerleri ile de rakı içme kültürünün geliştiği bir bölge idi.
İstanbul’un 2010 Avrupa Kültür başkenti olması şerefine, Yeni Rakı’nın özel koleksiyon ambalaj tasarımının, “Beykoz işi” yaldız nakışlı el dekoru ile yapılmasını kurguladım. Beykoz işini ustalıkla yorumlayarak uygulayan geleneksel el sanatçısı Fahriye Özbey ile tanıştık ve 3 farklı tip Beykoz işi Yeni Rakı şişesi sınırlı sayıda el boyaması olarak işlenerek Yeni Rakı özel koleksiyon tasarımımızı ortaya çıkardı. Dileğim, kaybolmaya yüz tutan el sanatlarımızı endüstriyel üretilen ürünlerle yeniden yorumlayarak yaşatmak, farkındalığı arttırmak ve kültür ile ticareti buluşturmak hedefleriyle, özgün tasarımlarla zengin kültürümüzün dünyaya çok daha etkin tanıtılmasıdır.

ŞIK… ŞEFFAF…
Tasarımcı: Mehtap Elaidi
Vücudun örtünme güdüsünden yola çıkan moda bugün vücuttan çok kimliğin örtünme ihtiyacına doğru yol alırken neredeyse bir kalkan görevini üstleniyor. Organzeden tasarlanan bu yağmurluk da tam da bu noktada işlevsellikten uzak kimlik yüklemeye dair bir duygu sunarken kişiye dair küçük ipuçlarını barındırmak amacıyla saydamlığa sığınıyor.



Şeffaf Şamdan
Tasarımcı: Orhan Irmak Tasarım
Şeffaflık konu başlığı için tasarladığım bu şamdan serisi, aslında şeffaflığın anlatımı için belki de en sıra dışı malzemeyi kullanıyor: metal! Şeffaflık geçirgenlik, saydamlık demekse, o zaman üzerine delikler açılmış herhangi bir malzeme de arkasını gösterdiği oranda şeffaf demektir. İçindekini saklamayan, dışarıdan görünmesine izin veren delikler, aynı zamanda malzemeye de şeffaflık katıyor demektir.
Belirli bir alana açılmış deliklerle şeffaf bir yüzeye dönüşen dikdörtgen levhalar, daha sonra bükülerek içinden geçen mumlar için bir taşıyıcıya dönüşüyor. Bir ve üç mum için tasarladığım bu seri, delikleri ile sadece metale ironik bir şeffaflık katmakla kalmıyor, aynı zamanda yumuşak kıvrımı ile de metalin sert algısını zorluyor.

“Şeffaf Perde”
Tasarımcı: Tamer Nakışçı
Şeffaf bir malzeme, şeffaflığın önüne geçebilir mi?