Ülkemizde Bir İlk: Uluslararası Kış Kentleri Sempozyumu

Uluslararası düzeyde dördüncü, ülkemizde ise ilk defa düzenlenen etkinliğe dünyanın farklı noktalarından gelen ve ağırlıklı olarak Güzel Sanatlar, Mimarlık, İç Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı ve Şehir ve Bölge Planlama disiplinlerinden lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin yanı sıra akademisyenler, profesyoneller, yerel yönetim temsilcileri, kamu kurum ve kuruluşları çalışanlarından oluşan geniş bir katılım sağlanmıştır. Kış Kentleri Birliği’nin (Winter Cities Institute) işbirliği ve Atatürk Üniversitesi’nin desteği ile düzenlenen etkinlikte 98 sözlü bildiri ve 8 poster katılımının yanı sıra davetli konuşmacıların sunumları ile uluslararası düzeyde bir bilgi paylaşım platformu oluşturulmuştur.

Sempozyum, Amerika’dan Kış Kentleri Birliği Başkanı Patrick Coleman’ın “Yaygın Soğuğa Çare Aramak: Yaşanabilir Kış Kentleri” başlıklı sunuşu ile başlamıştır. Farklı meslek gruplarından oluşan davetli konuşmacılardan Prof. Dr. Zerrin Yılmaz (Mimar), Doç. Dr. Deni Ruggeri (Peyzaj Mimarı), Nola Kilmartin (Şehir Plancısı), Dr. Noemi Kantor (İklim Bilimci) ve Prof. Dr. Hasan Yılmaz (Peyzaj Mimarı)’ın sunuşları ile kış kentlerinin sorunları ve uygulamalar masaya yatırılmıştır.

Pek çok farklı disiplini bir araya getiren ve 3 gün boyunca süren paralel oturumlarda etkinliğin ana teması olarak belirlenen “Yaşanabilir bir kış kenti nasıl olmalıdır” sorusuna cevaplar aranmıştır. Kent ölçeğinden iç ve dış mekân tasarımlarına kadar sorunlar, uygulamalar ve çözüm önerilerinin ele alındığı bu etkinlikte, özellikle kış kentlerinde önemi giderek artan sürdürülebilir planlama, etkin enerji kullanımı ve ekolojik gelişim konularının kış kentleri özelinde yorumlandığı nitelikli bir tartışma ve değerlendirme ortamı yaratılmıştır. Bu bağlamda, “Kış Kentlerinde Sokak Sağlıklaştırma: Erzurum Örneği” başlıklı çalışma ile Erzurum Büyükşehir Belediyesinden katılan Betül Aykun ve Merve Üçok, Erzurum kent merkezi ile Uzundere ve İspir ilçelerinde uygulanan sokak sağlıklaştırma çalışmalarından bahsetmiş; binaları yıkmadan kente kazandırma yoluna gidilerek, sokakların estetik ve ekonomik yönden canlandırılarak kente kazandırılmalarının önemi üzerinde durmuşlardır. Gülşen Akın Güler ve Emrah Gökaltun tarafından sunulan “Soğuk İklim Bölgelerinde İklimle Dengeli Tasarım ve Yerel Mimarlık” başlıklı çalışmada binalarda enerji korunumunu etkileyen tasarım parametrelerine değinilerek, soğuk iklim bölgelerinde ısı kayıplarının azaltılması ve kazançlarının artırılmasına yönelik tasarım ilkelerinden bahsedilmiştir.

“Geleneksel Yeşil Çatılar ve Erzurum Örneği” başlıklı çalışma ile katılan Neslihan Demircan ve Serkan Özer, Türkiye ve dünyadan geleneksel yeşil çatı sistemlerini özetleyerek, Erzurum’daki yeşil çatı örneklerinin estetik etkilerinin yanı sıra iklimsel ve çevresel işlevlerinden ve günümüzde yaşanabilir kentlerdeki yeri ve öneminden bahsetmişlerdir. Naime Özcan ve Sera Ercan tarafından hazırlanan “Kış Kentlerinde Açık Alan Kullanımı ve Tasarımı: Türkiye’den ve Dünya’dan Örnekler” başlıklı çalışmada, 'Kış Kenti Tasarımı' ilkeleri doğrultusunda tasarlanan Edmonton, Albert ve Stockholm kentleri ile ülkemizde 'Kış Kenti' özelliklerini göstermekte olan Bursa, Kayseri ve Erzurum kentlerini örnek olarak ele alınarak; tasarım parametreleri üzerinden ortak bir matris hazırlanmış ve buna göre değerlendirmeler yapılmıştır. ‘Kış kenti tasarımı’ ilkelerinin ülkemizdeki şehirler için uygunluğu ve karşılaştırılması konusunda sunum sırasında çok sayıda soru sorulmuş ve bu bağlamda en çok yorumlanan çalışmalardan biri olmuştur.

“Her Mevsim Kamusal Mekânları: Park ve Meydanlar” başlıklı çalışma ile katılan Beyza Karadeniz ve Ceren Ünlü, kamusal mekânların yıl boyunca kullanımını sağlamak üzere soğuk iklim eşiğinin göz önüne alınarak geliştirilen yurtdışından 8 farklı kamusal mekân (park ve meydan)  uygulamalarını (kış kullanımları, rüzgâr yumuşatma, buluşma mekânı,  açık alanların sürekliliği,  kamusal alan kullanımı ve program çeşitliliği (sosyal altyapı) gibi faktörler bakımından) irdeleyerek Türkiye’de kış kentlerinde ne gibi uygulamalar yapılabileceğini tartışmışlardır. Azapay Ümmühan Yalçınyavuz ve Sevgi Yılmaz tarafından hazırlanan “Alternatif Turizm Açısından Erzincan Ergan Dağı Kış Turizmine Bakış” başlıklı çalışmada, Ergan dağı kış turizmi merkezi ve yakın çevresinin peyzaj özellikleri ile alanda bulunan bitkisel planlamaya yönelik çalışmalar ele alınmıştır. Işık Sezen tarafından sunulan “UNIVERSIADE 2011 Erzurum Kayakla Atlama Tesisinin Kent İmgesi ve Peyzajı Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi” başlıklı çalışmada yakın zaman önce (Temmuz 2014) meydana gelen heyelan sonucunda pistleri kullanılmaz hale gelen kayakla atlama tesisinin, SWOT analizi yardımıyla kent imgesi ve peyzajı üzerine etkileri araştırılarak önerilerde bulunulmuştur.

“Alternatif Bir Kış Turizmi Destinasyonu Olan Kapadokya’nın Uluslararası İmajına Kış Uykusu (Winter Sleep) Filminin Etkisi” başlıklı çalışmasıyla dikkat çeken Bayram Karakullukcu, 2013 yılı kışında Kapadokya’da çekilen Kış Uykusu filmi, Nuri Bilge Ceylan’ın uluslararası bilinirliği ve aldığı ödüller sayesinde Kapadokya’nın imajının uluslararası medyada görülmesini sağladığından bahsederek, Kış Uykusu filminin resmi internet sayfasında yer alan 246 İngilizce internet sitesinden 54’ünde Kapadokya’nın peyzajı, tarihi, kültürel etkinlikleri ve turistik yönü ile ilgili yorumlara rastlandığını vurgulamıştır. “Erzurum Kar ve Buz Heykel Work-Shopları” başlıklı çalışması ile dikkat çeken Mustafa Bulat, Erzurum ve Palandöken dağında düzenlenen, 1. Ulusal kar heykel workshop çalışmasından bahsetmiştir.

Şüphesiz sempozyumun en uzun erimli ancak büyük bir ilgi ile izlenen sunuşu davetli konuşmacı İTÜ Mimarlık Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Zerrin Yılmaz tarafından hazırlanan “Kış Kentlerinde Enerji Verimli Bina Tasarımı” başlıklı çalışma olmuştur. Yılmaz, Türkiye’nin beş farklı iklim bölgesi için enerji verimli bina tasarım kriterlerine değinerek, kış kentlerinde enerjinin etkin kullanılabilmesi yönünde önerilerde bulunmuştur. “Eskişehir İli Yeşil Su Ayak İzinin Belirlenmesi” başlıklı çalışma ile katılan Zehra Yiğit Avdan ise en iyi poster ödülüne layık görülmüştür.

Ayrıca, sempozyum kapsamında, kar ve buz heykelleri workshop’larının devamı niteliğinde, Atatürk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Yılmaz ile Güzel Sanatlar Fakültesi Heykel Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Bulat ve ekibi tarafından tasarlanarak Mimarlık ve Tasarım Fakültesi ön bahçesinde uygulanan "Buz ve Kardan Geleneksel Erzurum Kültür Sokağı" sergisi katılımcılar tarafından büyük ilgi görmüştür.

Etkinliğin sonunda, Prof. Dr. Hasan Yılmaz yöneticiliğinde gerçekleştirilen değerlendirme panelinde ‘Yaşanabilir Kış Kentleri’nin niteliklerine dikkat çekilmiş; kent, açık alan, yapı ve iç mekân tasarımlarında dikkat edilmesi gereken hususlara vurgu yapılmış; çözüm önerileri yerel yönetim temsilcileri başta olmak üzere tüm akademisyen ve profesyonellerle paylaşılmıştır. Etkinliğin kapanışı ise Palandöken Kayak Tesislerinde katılımcıların dağ tesislerini kullanmasıyla ile yapılmıştır.

Kaynaklar:

Uluslararası Kış Kentleri Sempozyumu 2016 Tam Metin Bildiri Kitabı, Atatürk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, 10-12 Şubat 2016, Erzurum, Türkiye

Uluslararası Kış Kentleri Sempozyumu 2016 resmi web sitesi, http://wintercities2016.atauni.edu.tr/

Uluslararası Kış Kentleri Sempozyumunun Ardından, http://www.atauni.edu.tr/uluslararasi-kis-kentleri-sempozyumunun-ardindan-10

Buz ve Kar'dan Geleneksel Erzurum Kültür Sokağı Açılışı Yapıldı, http://www.atauni.edu.tr/buz-ve-kardan-geleneksel-erzurum-kultur-sokagi-acilisi-yapildi