|
lkemizde konut sorunun çözümüne destek sağlayacak, düşmekte olan enflasyon ve faiz oranlarının getirdiği fırsatları kullanarak vatandaşlarımızın kira öder gibi konut sahibi olabilmeleri amacıyla çalışmalar yapılmaktadır. Türkiye'de de örnek bir finansal model oluşturulma aşamasına gelinmiştir.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) bu çalışmaları paylaşmak ve hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerdeki tecrübeleri uluslararası uzmanlarla birlikte değerlendirmek amacıyla, 9-10 Kasım 2004 tarihlerinde The Ritz Carlton Hotel'de, organizasyonunu Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği'nin (GYODER) üstlendiği, "Konut Finansmanı ve Türkiye" başlıklı bir konferans düzenledi. Dünyaca ünlü uzmanlar ile birlikte Türkiye'den bir çok uzmanın tebliğler sunduğu konferansta, uluslararası yatırımcılar, bankalar ve diğer kredi kuruluşlarının temsilcileri de katılımcı olarak yer aldı.
Konferansın açılış konuşmalarını Başbakan Yardımcısı Doç. Dr. Abdullatif Şener, SPK Başkanı Dr. Doğan Cansızlar ve GYODER Yönetim Kurulu Başkanı Kürşat Tuncel yaptı. Konferansın öğleden sonraki oturumunun açılış konuşmasını ise İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Kadir Topbaş yaptı.
Uzun vadeli ipoteğe dayalı konut kredilerinin Türkiye'de uygulanmasına yönelik konuların tartışıldığı konferans, Türkiye'de bu kapsamda ilk kez düzenlendi.
Çeşitli ülkelerden 20'ye yakın yabancı konuk konuşmacı ile Türkiye'den birçok uzmanın katıldığı konferans 2 gün sürdü ve 7 oturumda gerçekleştirildi.
Konut finansman modellerinin ele alındığı ilk oturumda gelişmiş ülkelerde kullanılan temel konut finansman modelleri, ABD'de Fannie Mae, federal konut kredisi bankaları, Ginnie Mae ve Federal Konut İdaresi de dahil olmak üzere konut finansmanı ile ilgili çeşitli kurumların fonksiyonları incelenirken, Almanya'da uygulanan Pfandbrief modeli, Danimarka ipotek bonoları ve ipotek sigortası üzerinde duruldu. Ayrıca Avrupa'da son dönemdeki gelişmeler hakkında genel bir sunum yapıldı.
İkinci oturumda Avrupa Birliği genelinde konut finansmanı konusunda yaşanan gelişmeler değerlendirildi. Kullanılmakta olan konut finansmanı yöntemlerinin etkinliği, ülke düzenlemeleri ve sağlanan teşvikler üzerinde duruldu.
Üçüncü oturumda gelişmekte olan ülkelerden birincil piyasa örnekleri ele alındı ve iki örnek kurum hakkında sunum yapıldı. SA Home Loans'un, banka dışı bir kredi kuruluşu olarak, Güney Afrika'da birincil kredi kuruluşları arasındaki rekabetin artması ve konut kredisi maliyetlerinin azalmasına olan katkıları ile önemli bir geçmişi bulunuyor. Housing Development Finance Corporation ise konut ihtiyacı olan kişilere uzun vadeli kaynak sağlayarak, Hindistan'da ev sahipliğinin artırılmasında önemli katkıları olan bir kuruluş.
Gelişmekte olan ülkelerden ikincil piyasa örnekleri ise panelin dördüncü oturumunda ele alındı. Bu oturumda, "İkincil piyasanın gelişmesinin ön koşulları nelerdir?, Menkul Kıymetleştirme gelişen piyasalar için bir lüks müdür?" sorularına cevap arandı. Bu oturumda başarılı ve istikrarlı bir ikincil piyasa öncesinde yerine getirilmesi gereken koşullar açıklanırken, konut kredilerini menkul kıymetleştirebilmiş üç gelişmekte olan ülke örneği incelendi. Hong Kong'da HKMC (Hong Kong Mortgage Corporation) ve Meksika'da SHF (Sociedad Hipotecaria Federal) özel sektör kredi kuruluşlarına ipotek sigortası hizmeti de veren birer ikincil piyasa kamu kuruluşu olarak ayrıca dikkat çekmektedirler.
Panelin ikinci günü beşinci oturum ile başladı. Konut finansman sistemi için gerekli altyapının ele alındığı bu oturumda konuşmacılar başarılı bir ipotekli konut finansmanı sistemi için gerekli altyapı üzerinde durdu. Konuşmacılar, iyi çalışan bir konut finansmanı için kredi büroları, yeterli bir gayrimenkul değerleme sektörü, düşük maliyetlerle ve hızlı bir şekilde çalışabilen, güvenilir bir tapu sicil sistemi ve böyle bir sistemin eksikliği halinde piyasanın faydalanabileceği bir tapu sigortası ürünü ve tüketici haklarının korunması gibi altyapıya ilişkin genel ihtiyaçları belirtirken, Türkiye'deki mevcut durumu da değerlendirdiler.
Altıncı oturumda konut finansman modellerinin geliştirilmesine yönelik başarılı ve nispeten daha az başarılı örnekler ve gelişmekte olan ülkelerdeki son gelişmeler sunuldu. Oturumda ayrıca özel sektör ve hükümetlerin rolü tartışıldı. Kamu müdahalesi gelişmekte olan ülkeler için bir zorunluluk mudur? ve Kamu desteği başarı için bir garanti midir? gibi sorular gelişmekte olan ülke tecrübeleri çerçevesinde yanıtlanmaya çalışıldı.
Panelin yedinci ve son oturumunda, Türkiye'de mevcut piyasa durumu ve geleceğe dönük fırsatlar görüşülerek, Türkiye piyasasının durumu tartışıldı. Yakın tarihli bir araştırmanın sonuçları ışığında, sağlıklı bir birincil ve ikincil piyasanın geliştirilmesini mümkün kılan ve zorlaştıran faktörler, banka konut kredilerinin durumu, kredi verilmesi ve kredinin finansmanı konusunda karşılaşılan güçlükler, yasal düzenlemelerdeki gelişmeler ve Türkiye'de bir ikincil piyasa kuruluşunun geliştirilmesine yönelik olarak mevcut piyasa yapısı bu oturumda değerlendirildi.
Oturumların ardından, SPK tarafından "Türkiye'de İpotekli Konut Finansmanı Sistemi ve Gelişmeler" başlıklı bir sunum gerçekleştirildi. Sunumda Türkiye'de kurumsal bir konut finansmanı sistemi kurulmasına yönelik olarak SPK tarafından yürütülmekte olan çalışmalar hakkında bilgi verilirken, konu aynı zamanda konferans katılımcıların tartışmasına da açıldı.
Konferansın ana sponsorluğunu Garanti Bankası ve İş Bankası üstlendi. DenizBank ve Evidea (Yapı Kredi Koray-Garanti GYO)'nın sponsor olduğu konferansa, Bank Europa, Deniz Yatırım, İhlas GYO, Nurol GYO, Kredi Kayıt Bürosu A.Ş. ve Stewart International katkıda bulundu. Konferansın İletişim sponsorluğunu, Kuzeybatı Gayrimenkul Hizmetleri, Hürriyet ve Referans gazeteleri üstlenirken basın sponsorluğunu ise Finans Dünyası Dergisi üstlendi.
|
