ABD'nin "Yeşil" Politikaları

ocaman jiplerin, dev otoyolların, üretimin, tüketimin, fabrikaların, zenginliğin, enerji sarfiyatının ülkesi ABD'de yeşil hayat adına neler oluyor? Kyoto anlaşmasında imzası olmayan ABD, yeni uluslararası anlaşmaları imzalayacak mı?

Senato’nun gündemindeki yeşil politikalardan, askerlerin iklim değişikliğine nasıl baktığına, yenilenebilir enerjilerden havadaki karbon miktarını nasıl ölçtüklerine kadar ABD'de yeşile dair yapılan ve yapılamayanları Heves Atasoy üst düzey yetkililere sordu...

Başkan Obama'nın seçildiği gün, NTV Yeşil Ekran'da yeni ABD yönetiminin çevre vaadlerini konuşmuştuk. Çevreciler çok ümitliydi.  Şu günlerde ise Obama ekibinin  iklim yasası taslağı iyice netleşmiş olsa da, taslağın ne zaman Kongre’den geçebileceği tartışma konusu olmaya devam ediyor.

Önce sağlık reformu Kongre’nin bir numaralı maddesi oldu, şimdi de göçmenlik yasası çevrenin önüne geçmiş durumda.  Peki tüm dünyayı da etkileyecek çevre yasası ABD Kongresi’nden ne zaman geçebilecek? Burada hangi yasalardan bahsediyoruz?  Ve Obama yönetimi bu çevre yasalarını Amerikan Kongresi'nden geçirebilirse, hepimizin hayatında neler değişecek?

"OBAMA'NIN İKLİM BAŞMÜZAKERECİSİ HERŞEYE RAĞMEN UMUTLU VE KARARLI"

Başkan Barack Obama'nın siyasi gündeminde iklim değişikliği ile mücadelenin önemli bir payı var. Bugüne değin Cumhuriyetçi kanadın yoğun muhalefeti nedeniyle iklim tasarısı ardı ardına ertelenmek zorunda kaldı. Obama yönetimi, bir yandan çevre kurmayları ile birlikte muhalifleri yeşil politiklara ikna etmeye, diğer yandan halkın ilgisini yüksek tutmaya çalışıyor.  ABD hükümetinin uzun zamandır beklenen iklim değişikliği tasarısı açıklandı, fakat gözlemciler Kongre'de zorlu bir mücadeleyle karşılaşacağını söylüyorlar. Senatör John Kerry ve Joe Lieberman tarafından desteklenen yasa tasarısı 2020 yılına değin ABD'nin atmosfere saldığı karbon gazını yüzde 17 oranında düşürmeyi hedefliyor.

Tasarı ağırlıklı olarak sınırla-pazarla (cap and trade) sistemine dayanıyor. Bu sisteme göre şirketlerin salabilecekleri karbon oranı kısıtlanıyor, aynı zamanda da karbon ticaretine de izin veriliyor. Temiz enerji üreteren ve  karbon emisyonunu azaltanların kar etmesi amaçlanıyor. Bu sistemin de bazı yönleri eleştirilse de şu anda Avrupa’daki iklim politikaların temelini oluşturuyor.

Tabii şimdi başlıca soru, bu taslakların ne zaman yasalaşabileceği. Çünkü  iklim değişikliği söz konusu olunca uluslararası arenada ABD’nin ne yapacağı da büyük önem taşıyor.

Başkan Obama’nın Kopenhag’daki  baş iklim müzakerecisi,  iklim başdanışmanı Todd Stern’e sorduk:

-Kopenhag’da ABD’nin baş müzakerecisiydiniz. Bu sene Birleşmiş Milletler İklim Konferansı Meksika’da Cancun’da yapılacak. Ne bekliyorsunuz Cancun’dan? 

Todd Stern: Öncelikle Kopenhag’dan aldığımız sonuçları geliştirmeye odaklanmalıyız. Kopenhag pek çok yönden son derece zorlayıcıydı. Yine de müzakerelerin altı ana konusunda ilerleme kaydedildi. Müzakereci gruplar arasında ilerleme kaydedildi. Hiçbir alanda sonuca varılmadı ama epey yol katedildi. Elbette bu altı konu ile ilgili daha yapılacak çok şey var . Şu anda yapılacak en iyi şey bu konularla ilgili bir sonuca varmaya konsantre olmak. Şu noktada nihai olarak yasal veya yasal olmayan bir antlaşma nasıl olur bilemiyorum ama Kopenhag’da temeli atılan konuları geliştirmeye odaklanmalıyız.  Bu sene beklentiler geçen seneye oranla daha ortak, daha birlik içinde. Meksika’dan pozitif bir sonuçla çıkacağımız fikrini çalışma arkadaşlarım da paylaşıyorlar. Herşey sonuçlanmayacak belki ama ilerleme kaydedeceğiz ve görüşmeler kilit olmayacak. Yine zor olacak ama umarım başaracağız.

-Sizce ilerleme kaydedilmesi yasal olarak bağlayıcı bir anlaşmaya yapılmasına ne kadar bağlı?

Todd Stern: Tabii ki burada ilerlemeden ne kastettiğimiz önemli. Bu konuları ABD içinde bu yıl yeşil yasalar geçse de geçmese öyle ya da böyle  olgunlaştırmalı, geliştirmeli ve devam ettirmeliyiz. Yasal olarak bağlayıcı bir anlaşma konusunda ise bazı konular çok hayati. Ve bunlardan bir tanesi bizim ve çok sayıda ülkenin de paylaştığı bir görüş. Tabii ben burada ABD adına konuşuyorum. Biz konsept olarak tamamen yasal bir anlaşma için hazırız. Ancak yasal olarak simetrik tabir ettiğimiz bir anlaşma yapmaya hazırız. Yani biz bağlayıcı bir anlaşma imzaladığımızda, aynı maddeler Çin ve Hindistan’ı ve diğer belli başlı ülkeleri de yasal olarak bağlayıcı olmalı.  ABD hemen yarın bir seremoni ile kanunları imzalasa bile bazı ülkelerin yasal olarak bağlayıcı bir anlaşmaya hazır olup olmadıkları konusunda ciddi soru işaretleri var.  Bunları bu süreçte ilerledikçe öğreneceğiz.  Buraya geldiğim ilk günden beri ABD’nin  kendi programını yapması gerektiğini söylüyorum. Başkan zaten yönetimsel adımlarla çok önemli şeyler yaptı. Sadece yönetimsel de değil, teşvik paketiyle de önemli adımları atıldı. Teşvik paketi milyarlarca dolarlık yeşil yatırımın ve yeşil girişimin önü açtı. Amerikan Çevre Koruma Ajansı (EPA) da üstüne düşeni yapıyor. Başkan Obama bu işe baş koymuş durumda ve birçok cephede ilerliyor. Başından beri söylediğimiz şu: Tam kapsamlı bir yasal paket yapmak istediklerimizin çok önemli  bir parçası ve en iyi yol. Ve hala bu sene bu işi bitirebilmeyi ümit ediyoruz, bakalım göreceğiz.

-Halkın desteğinin ve ilgisinin azalmış olması ve Heritage Vakfı gibi iklim değişikliğinin bir hikayeden ibaret olduğunu söyleyen kuruluşlar süreci nasıl etkiliyor?

Todd Stern: Ekonomik kriz gerçeği başından beri Başkan Obama’nın tüm enerjisini iklim paketine vermesini güçleştiriyor. İnsanlar daha çok işleri, evleri ve ekonominin durumu ile ilgileniyor. Bu gibi konuların tehlike altında olması insanları etkiliyor. Başkan’ın ekonomi takımı bu temel konularda bence büyük gelişmeler kaydetti. Ama aynı zamanda kriz gerçeği siyasi işleri zorlaştırıyor. Baştan itibaren Obama ekonomiyi düzeltirken “yeşil konuları bir kenara koyalım” diyebilirdi ama o bunun tam tersini yaptı ve bir yandan ekonomiyle uğraşırken bir yandan da yeşil politikaları sürdürdü. Yeşil enerjiler için 80-90 milyar dolarlık destek paketi ortaya kondu. Kendisi kişisel olarak bu konuya çok odaklanmış durumda. Evet zor, bu sene yeşil yasaları geçirebilir miyiz bilmiyorum ama Senatör Kerry, Graham ve Lieberman çok ve etkili çalışıyorlar, yönetimden büyük destek alıyorlar, fakat son zamanlarda yolumuza engeller çıkıyor, sonuç nasıl olacak bilmiyorum, oyun kesinlikle bitmedi, nasıl gideceğini göreceğiz.

-Bu süreçte Çin ile rekabette ABD ne yapıyor?

Todd Stern: Çin konusundaki perspektifimizi size anlatabilirim. Çin bu tartışmalar içinde çok önemli bir yere sahip. Çin sadece sera gazları konusunda, ABD’yi geçmekle kalmadı, aynı zamanda yükselişi  devam ediyor. Oysa ABD sera gazlarında artık düz bir çizgi çiziyor. Gelişmiş ülkelerin hemen hepsi artık aşağı yukarı düz bir çizgide. Ve Çin açık adımla büyüyor çünkü çok başarılı bir ekonomileri var. Bunu takdir ediyorum ama iklim değişikliği konusunda hedefimiz her ne ise, dünyanın ısısını iki derece düşürmek de olsa, başka bir ölçüt de olsa, Çin bu işe baş koymadan netice alınamaz. Benim Çin ile ilgili görüşüm şöyle: İçişlerinde işi ciddiye alıyorlar ve çok yoğun ve etkili bir şekilde yeşil enerjilerle ilgili çalışma yapıyorlar. Fakat uluslararası alanda onlara bir kısıtlama olarak görülebilecek anlaşmalardan uzak durma eğilimdeler.  Bunu söyledikten sonra, diğer yandan Çin ve diğer ülkelerle gerçek bir ilerleme kaydedildiğini de söylemeliyim. Çin’in attığı pozitif adımlardan dolayı takdir ediyorum. Umarım bunları daha ileriye taşıyabiliriz. Çin sadece içişlerinde değil uluslararası alanda da sera gazlarını azaltma konusunda bazı adımlar attı. Uygulamalarının biraz olsun uluslararası denetlemeye açmayı kabul etti. Bu denetlemenin nasıl yapılacağı bu sene geliştirilecek konulardan biri ama bu önemli ve pozitif bir adım.