DB Başkanı: 59 Milyon Kişi İşsiz Kalacak, 30 Bin Bebek Ölecek

Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, bu yıl 59 milyondan fazla insan işini kaybedeceğini, Afrika’nın Sahra altındaki azgelişmiş bölgelerinde 30 bin ile 50 bin bebeğin ölebileceğini kaydetti. Küresel ekonomik kriz nedeniyle, insanların işsiz kaldığını, hayatların mahvolduğunu, kız çocuklarının okula gidemediğini, ev kadınlarının hangi yemek öğününü kessek diye düşünür hale geldiğini, çocukların kötü beslendiğini ifade eden Zoellick, “İnsan ilerlemesi denilen şey, artık geri dönüşü olmayacak bir şekilde geriye doğru gitmeye başladı” dedi.

Zoellick, IMF-Dünya Bankası Guvernörler Kurulu toplantısında yaptığı konuşmada, mevcut küresel krizin, uluslararası ekonomik düzende yeni bir arayışı ortaya çıkardığını belirterek, ne tamamıyla eski küresel sistem ve kurallar ne de devlet ağırlıklı bir sistem değil, mevcut küresel sistemi tamir ederek, ‘sorumlu bir küreselleşme’ oluşturulması gerektiğini söyledi. Zoellick, uluslararası kuruluşlar ve ülkelerin de ‘sorumlu bir küreselleşme’ için çalışması önerisinde bulundu.

‘Başka krizler de olacak’

“‘Tüm insanlar bize küresel krizin bir daha olmasına izin vermeyin’ diye bağırıyor” şeklinde konuşan Zoellick, krizlerin bir daha olmayacağının bir garantisi olmadığını ancak, bundan sonra, ekonomilerin güçlendirilebileceğini, daha güçlü bir kriz telafi sisteminin oluşturulabileceğini söyledi. “Toparlanmadan bahsediliyor ama yoksulluk hüküm sürüyor” diyen Dünya Bankası Başkanı, şöyle devam etti: “Şehirlerde, köylerde herkes aynı şeyi söylüyor: Bir daha bu tür şeyler yaşanmasın. Ama maalesef bu sözü veremiyoruz. Dünyada kriz yaşanmamasını sağlamamız mümkün değil. Aslında gelecekle ilgili bildiğimiz tek şey var. O da her zaman başka krizler yaşanacağıdır. Ama gerekli liderlik işbirliğini oluşturursak, geçmiş krizlerden ders alabiliriz. Acil tedbirleri bir yana bırakarak kalıcı tedbir almak zorundayız. Bunu bu salonda toplananlar başaracaklar.”

‘Krizin tohumları eskiden’

Kriz zamanında işbirliğini sürdürmenin zor olmadığını ama uçurumun kenarından dönüldüğünde işbirliğine devam etmenin de o kadar kolay olmadığını vurgulayan Zoellick, “Geleceğe bakmadan önce geçmişi anlamamız lazım. Bugünün krizi bir anda ortaya çıkmadı. Bunun tohumları çok eskilere dayanıyor” şeklinde konuştu. Dünyada, son 20 yılda büyük bir dönüşümün yaşandığını, Sovyetler Birliği’nin, Orta ve Doğu Avrupa’da planlı ekonomilerin dağıldığını, Çin’de ve Hindistan’da ekonomik reformların gerçekleştirildiğini, Doğu Asya’da ihracata dayalı büyüme stratejisinin dünya ekonomisinde büyük dönüşümü sağladığını kaydeden Zoellick, bu dönüşümün büyük ekonomik fırsatları beraberinde getirdiğini ifade etti. Zoellick, şunları kaydetti:

‘Sistem zorlanıyordu’

“Ama 20’nci yüzyılın son 10 yılında uluslararası ekonomik sistem zorlanmaya başladı. Ufacık yamalar ile geçiştirildi. Ama bunlar kalıcı olmadı. Bugünün sorunları dönemde getirilen veya getirilmeyen tepkiler ve tedbirler nedeniyle ortaya çıktı. 90’lı yılların sonunda ortaya çıkan mali krize kalıcı çözümler getirilemedi. Asya’da yaşanan finansal kriz sonrasında getirilen tedbirleri yapanlar bir daha asla küreselleşmeye kapılmayacakları sözü verdiler kendilerine... Birçoğu döviz rezervlerini yöneterek çok büyük havuzlar oluşturdu. Bu nedenle küresel ekonomide çeşitli dengesizlikler oldu.

Ama büyüme iyi olduğu için bunlar görmezden gelindi. Merkez Bankaları yeni ekonomideki riskleri doğru bir şekilde karşılayamadı ve 1980’lerde ürün fiyatı enflasyonlarını bir şekilde kontrol altına aldı ama bir şekilde fiyatlardaki balonları bir türlü anlayamadılar ve reel politikalarını gerekli bir şekilde yönetemediler. Reel ekonomiye hasar geleceğini düşünemediler. Ekonomiye, üretime, tüketime bir zarar geleceğini düşünemediler. Düzenleyici, denetleyici kuruluşlar artık gerçekten kopmuş durumdaydılar. Bütün bu dersleri alıyoruz ve aldık. Geleceğe yönelik daha akıllaca hareket etmemiz gerekiyor.”



‘Eski düzen bitti’

Dünyanın büyük ekonomileri ABD ve Japonya’nın da değişen ekonomik sisteme uygun bir yapılanma içine girmelerinin gerekeceğini, geleceklerinin bu değişime bağlı olacağını belirten Dünya Bankası Başkanı Zoellick, “Eski düzen bitti, şimdi vakit kaybetmeden, yeni normal büyüme ve sorumlu küreselleşmeyi sağlayacak kurumları yürürlüğe sokabiliriz” şeklinde konuştu. Robert Zoellick, sorumlu bir küreselleşme oluşturmak için gelişmekte olan ülkelerin bir çözüm olarak tanınması gerektiğini kaydetti. Zoellick, G20’nin, küresel sorunların çözümünde ‘yönlendirme grubu’ gibi çalışması gerektiğini de ifade etti. Sorumlu Küreselleşmede atılacak ikinci adımın, liderlerin, dengeli küresel ekonominin ihtiyaçlarını dikkate alan çok kutuplu bir ekonomik büyümeyi sağlamaları olarak sıralayan Zoellick, liderlerin, sürdürülebilir bir büyümeyi de taahhüt etmeleri gerektiğini söyledi.

DB’nin yeni rolü

Dünya Bankası’nın yeni rolüne de değinen Zoellick, güçlü bir sermayeye sahip bir Dünya Bankası’nın, küreselleşme, kalkınma ve mali krizlerin yaratacağı sorunlarla mücadele etmede öncü bir rol oynayacağını vurguladı. Bankanın kriz sonrasındaki rollerinden ilkinin, geleneksel finansman yollarının yanı sıra yenilikçi bir kalkınma finansmanı olacağını belirten Zoellick, ikinci rolünün bilgi teknolojilerinin desteklenmesi, üçüncüsünün de kamu mallarının ülkelerde desteklenmesi olabileceğini anlattı. Zoellick, dördüncü rolün de gelecekteki krizlerin zararlarını telafi etmek olabileceğini söyledi. Robert Zoellick, kredi miktarı devamlı artış gösteren Dünya Bankası’nın, reform süreciyle, etkinliği ve şeffaflığını daha da geliştireceğini ifade etti. Dünya Bankası’nda, gelişmekte olan ülkelerin oy hakkını artırma çalışmalarına da değinen Zoellick, gelişmekte olan ülkelerin, kotalarının yüzde 3 oranında artırılmasıyla, banka içindeki toplam oy haklarının yüzde 47’ye çıkacağını, ancak bunun zaman içinde yüzde 50’nin üstüne çıkarılabileceğini söyledi.

‘Hasarı kontrol etmeliyiz’

Robert Zoellick, küreselleşmenin getirdiği hasarları mümkün olduğu kadar kontrol etmeleri gerektiğini belirtti. Zoellick, geleceğe yönelik daha akıllıca hareket edilmesi gerektiğini, yaşanan krizin, dünyadaki ekonominin manzarasının değiştiğini bir kez daha gösterdiğini ifade etti. Dünya Bankası Başkanı Zoellick, bugün Çin’in, dünyanın en önemli ekonomilerinden biri ve ‘istikrar unsuru’ olduğunu belirterek, “ABD dayanıklı bir ulus ve gelecekte büyük açıkları giderip gidermeyeceği, enflasyona yol açmadan toparlanmayı yapıp yapmayacağına bağlı... Finans sisteminde bir değişiklik yapması gerekiyor. ABD, insanların değişime ayak uydurmasını sağlamak zorunda...” diye konuştu. Japonya’nın kriz nedeniyle siyasi çalkantı yaşayan ilk sanayileşmiş ülke olduğunu hatırlatan Zoellick, Orta ve Doğu Avrupa ekonomilerinin krizden çok etkilendiğini ve oradaki sorunların henüz çözülmediğini, Avrupa devletlerinin ise, bütün tartışmalara karşın bir arada kalmayı başardığını kaydetti.

Hızlı büyüme beklenmiyor

Gelişmekte olan ülkelerin hem bugün hem yarın hem de ondan sonraki yıllarda çözümün bir parçası, ilerleme ve refahın kaynağı olacağını belirten Zoellick, G20’nin, bu salonda bulunan ‘G186’ ile bağlantılı çalışması gerektiğini vurguladı. Zoellick, gelecekte büyümenin hızlanması ve işsizliğin hemen düşmesinin beklenmediğini ifade ederek, finansa erişemeyen diğer gelişmekte olan ekonomilerin şu anda küresel toparlanmayı artıramayacağını ancak kredi bulmaları halinde bunun mümkün olacağını söyledi.



İnsanlık geriye gidiyor

Robert Zoellick, küresel ekonomik kriz nedeniyle insan ilerlemesi denilen şeyin artık geri dönüşü olmayacak bir şekilde geriye doğru gitmeye başladığını söyledi. Zoellick, IMF-Dünya Bankası Toplantıları’nın açılışında, Dünya Bankası’nda 13 yıllık başkanlık yapan Robert MacNamara’yı anarak, MacNamara’nın bankaya önemli bir enerji getirdiğini, inanılmaz işler başardığını anlatarak, Dünya Bankası’nın ilk gıda yardımını başkanlığı döneminde başlattığını, tarıma büyük önem verdiğini ve ilk dünya kalkınma raporunun kendisinin döneminde hazırlandığını söyledi. MacNamara döneminde başlatılan uluslararası kalkınma ve yoksullukla mücadele misyonlarını Dünya Bankası’nın sürdürmek istediğini ifade eden Zoellick, küresel ekonomide bir yıl önce girdikleri ekonomik çalkantı döneminde, söz konusu çalkantıların tamamen sona erdiğini söyleyemeyeceklerini belirtti. Kriz nedeniyle bu yıl 59 milyon insanın daha işsiz kalacağını, önümüzdeki yıl 90 milyon insanın aşırı yoksulluk içinde yaşayacağını kaydeden Zoellick, bütün bu rakamların altında insanların yaşadığı gerçek hikâyeler olduğunu ifade ederek örnekler verdi.

1 milyar insan yoksulluk çemberinde

Robert Zoellick, Dünya Bankası’nın, önümüzdeki ilkbahar toplantılarında gelişmekte olan ülkelere yüzde 3 daha fazla oy vereceğini de anımsatarak, “Gelişmekte olan ülkeler, önümüzdeki bahar toplantılarında alınacak kararlarda yüzde 47’lik oy hakkına sahip olacak. Ancak iddialı, hırslı olmaya devam etmeliyiz. Gelişmekte olan ülkelerin payını yüzde 50’ye çıkarmalıyız” şeklinde konuştu. Yükselen ülkelerin, kalkınma açısından yoksul ülkelere yardım etmesi gerektiğini belirten Zoellick, şöyle devam etti: “Yeni bir sisteme ihtiyacımız var. Ekonomik güçler birer sorumlu paydaş olarak görülmeli. Milyonlarca insan hâlâ kalkınmanın getirdiği sorunların ceremesini çekiyor. Bu ülkelerin yaşadığı çeşitli sorunları da mutlaka göz önünde bulundurmamız gerekiyor. Ağır bir borç yüküyle ezilmiş ülkelere daha sorumlu davranarak bir el uzatabiliriz. 900 milyon insan hâlâ temiz sudan yararlanamıyor. 1 milyar insan yoksulluk çemberini bir türlü kıramıyor.”

‘Kâğıt üstünde aç doyurulmaz’

Pittsburgh’da alınan kararlara da değinen Robert Zoellick, “Kâğıt üzerindeki vaatler, aç karınlara yemek götüremez ya da toprağa tohum ekemez. Burada açlık ve kıtlık, Afrika’da yaşanan kuraklık her zaman karşımızda duran tehlikeler...” dedi. Şu anda finans krizi nedeniyle kalkınma hedeflerinin çok geride kaldığını belirten Zoellick, hükümetlerin canlandırma paketlerinin, özel sektörde talep, yatırım ve ticareti artırmaya yönelik olarak verilmesi gerektiğini kaydetti. Sorumlu bir küreselleşme için sorumlu paydaşlara ihtiyaçları bulunduğunu dile getiren Zoellick, “Bugün bu krizlerin önceden ne olacağını bilemeyiz. Bir salgın hastalık, bir doğal afet, bir ekonomik ya da sosyal kriz olabilir” diye konuştu.

Casino kapitalizmi

Robert Zoellick, ‘kısa vadeli casino kapitalizminden’ uzun vadeli üretken bir sermaye sistemine geçişin çok önemli olacağını vurgulayarak, zaman içinde Afrika’ya yapılacak yatırımların neredeyse 1 milyar insanı kapsayan yeni bir piyasa açacağını ve yeni bir büyüme kaynağı olabileceğini kaydetti. Zoellick, liderlerin dünyanın sürdürülebilir bir büyümeye kavuşmasını da sağlaması gerektiğini söyledi.