|
b>Türkiye ile Avrupa Kömür Çelik Topluluğu (AKÇT) arasında 1996 yılındda imzalanan serbest ticaret anlaşmasına göre, Türkiye ile topluluk arasındaki ticareti etkilediği ölçüde her türlü devlet yardımına sınırlama ve kural getirme öngörmektedir. Ancak anlaşma tarihinden itibaren 5 yıl süre ile devlet yardımlarına istisnai olarak izin verilmiştir.
İstisnai öngören süre 1 Ağustos 2001'de sona ermesine karşın bahsedilen dönemde, demir çelik sektörü tarafından alınan teşvikler etkin bir şekilde kullanılamamış ve yatırımlar da bitirilememiştir. Öyle ki İsdemir'in yassı ürüne dönüştürülmek üzere, özelleştirme kapsamında Erdemir'e devir işlemi dahi, anlaşmadaki sürenin bitiminden 6 ay sonra gerçekleştirilebildi. Sektördeki bu eksiklikleri için Avrupa Komisyonu'ndan ek süre istendi.
Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın Avrupa Komisyonu'ndan ek süre talebi 'Ulusal Yeniden Yapılanma Planı' (UYYP) koşulu ile, demir çelik sektörünün sıcak hadde kapasitesini arttırmadan devlet yardımlarını kullanabilmesi hedeflenmiştir. Komisyon bu plan için, ihale yöntemi ile tespit edilen İdom-Prokon Komisyonu'ndan alınacak teknik destek için 800 bin Euro kaynak desteği sağladı. Danışman şirket Idom-Prokon, Dış Ticaret Müsteşarlığı ve AB Genel Müdürlüğünün koordinasyonunda hazırlanan ön taslak rapor 2004 yılı başında AB Komisyonu'na sunuldu.
AB Komisyonundan gelen eleştiriler dikkate alınarak, verilen ek sürede yeniden yapılandırma taslak raporu üzerindeki çalışmalar, Haziran 2005'te tamamlanmış, ancak Avrupa Komisyonu'nun ısrarlı ikazlarına rağmen raporun son şekli, hükümet tarafından komisyonun onayına sunulmadı.
Yeniden yapılanma periyodu olarak belirlenen 2009 sonuna kadar, sıcak hadde kapasitesinin, 2001'teki kapasite olan 35 milyon ton ile sınırlandırılıyor. Aşan kapasitenin ise verimsiz çalışan haddehanelerin kapatılması suretiyle dengelenmesi hedeflenmektedir.
Yeniden yapılandırma raporunun onay için AB Komisyonu'na sunulmaması, komisyon tarafından ihtiyatla karşılanmış ve bu durum genişleme strateji raporuna, gerekse Türkiye İlerleme Raporu'na yansıtılmadı.
Brüksel'de yapılan ve Türkiye'nin üst düzey bürokratlarının da katılımı ile yapılan toplantıda, AB Komisyonu, Türkiye'nin bu tavrını kabulenemez olduğunu ifade etti.
Haziran 2005'te danışman firma tarafından Komisyona sunulmak üzeren hazırlanan UYYP raporu Dışişleri Bakanımızın masasında bekletildiği için bu eleştirilere ülke olarak hedef olmaktayız. En son 1 Eylül 2006'ya kadar Komisyona sunulması gereken UYYP raporu "Tarama Sürecinin Rekabet Başlıklı" dosyanın işlerlik kazanabilmesi için Komisyon tarafından UYYP raporu, performans kriteri olarak yer aldı.
Bu gelişmeler üzerine, İstanbul Demir Çelik İhracatçıları Birliği 9 Ağustos'ta Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'e, UYYP'nin komisyona gönderilmemesi üzerine, sektörün yaşadığı sıkıntıları dile getiren bir yazı yazdı.
Neyse ki, komiyonunun öngördüğü son tarih olan 1 Eylül'den önce Türkiye tarafından 31 Ağustos akşamı UYYP raporunu Avrupa Komisyonu'na teslim etti. Bu rapor Komisyon tarafından incelendikten sonra, muhtemelen birtakım değişiklikler talep edecek.
Bizde adettir. Yapacağımız her işi son saate kadar bekletiriz. Bu uygulama da bu konudaki güvenirliliğimizi sarsıyor.
Prof.Dr. Aydın AYAYDIN
|
