Demiryolları Bölünüp Satılacak

Hükümet, hazırladığı iki yasa taslağıyla Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nı (TCDD) ikiye bölmeyi ve iki bağımsız kurul oluşturmayı planlıyor. Taslaklar yasalaşırsa, TCDD’nin kârlı iş ve hatları özelleştirilirken, istenmeyen hatları ise kapatılacak. Gar, arsa gibi değerli taşınmazlarının satışının da önü açılacak.

Ulaştırma Bakanlığı’nca hazırlanan “TCDD’nin yeniden yapılandırılması ve Türkiye Demiryolu Taşımacılığı A.Ş.’nin Kurulması Kanunu” taslağında şu değişiklikler öngörülüyor:

• TCDD ikiye bölünerek “Demiryollarında ticari esaslara göre yük, yolcu ve kombine taşımacılığı ile diğer tamamlayıcı ve lojistik hizmetleri yapmak” üzere Türkiye Demiryolu Taşımacılığı Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü (DETAŞ) kuruluyor.

• TCDD’nin görevleri ise “demiryollarını inşa etmek, ettirmek, demiryolu altyapısını yenilemek, iyileştirmek, bakım ve onarımını yapmak, yaptırmak, demiryolu trafiğini düzenlemek, istasyon, gar yönetmek” ile sınırlandırılıyor.

• TCDD’nin taşımaya yönelik personeli DETAŞ’a aktarılıyor.

• “TCDD’nin mülkiyetindeki işletmecilik fazlası taşınmazların satışına TCDD Yönetim Kurulu yetkilidir” hükmü getirilerek TCDD’nin istasyon ve gar binaları ile arazilerinin satışı için hukuki zemin yasa maddesi halinde sağlamlaştırılıyor.

• Özelleştirme işi Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’ndan alınıp TCDD’ye veriliyor.

• Anayasa Mahkemesi tarafından Özelleştirme Yüksek Kurulu adı altında siyasi iradeye verilen özelleştirmedeki nihai karar yetkisi de, TCDD Yönetim Kurulu’na aktarılıyor.

• Hizmet alımı maddesiyle; piyasadan özel hizmet alımının önü açılıyor.

Yine Bakanlık’ça hazırlanan “Genel Demiryolu Kanunu” taslağına göre getirilen değişiklikler ise şöyle:

• Demiryolu işletmeciliğinin özelleştirilen kurullarda olduğu gibi üst kurullar aracılığıyla yürütülmesi amacıyla “Demiryolu Emniyet Makamı” ve “Demiryolu Rekabeti Düzenleme Makamı” adı altında iki birim oluşturuluyor.

• Ayrıca “Demiryolu Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulu” adı altında bir başka kurul kuruluyor. Ancak taslakta kurul üyelerinin siyasi otorite tarafından atanacağı ve bağımsız olmayacağı anlaşılıyor.

• “Türk mevzuatına göre kurulmuş kamu ve özel demiryolu işletmelerine demiryolu altyapısına erişim hakkı tanınır” hükmü ile demiryollarında işletmecilik özel sektöre açılırken; “Altyapı yönetimleri belli bir altyapı kesimini özel bir trafik türünün kullanımına tahsis edebilir” hükmü ile de özelleştirme altyapıyı da kapsayacak şekilde yaygınlaştırılıyor.